دانشگاه شهید باهنر کرمان

 آمار

تعداد نشریات26
تعداد شماره‌ها447
تعداد مقالات4,557
تعداد مشاهده مقاله5,380,006
تعداد دریافت فایل اصل مقاله3,580,083
سیدیزدی, زهرا, باجلان, جعفر. (1395). شاه اسماعیل صفوی و شاهنامۀ‌‌صفوی. , 15(30), 101-116. doi: 10.22103/jis.2017.1593
زهرا سیدیزدی; جعفر باجلان. "شاه اسماعیل صفوی و شاهنامۀ‌‌صفوی". , 15, 30, 1395, 101-116. doi: 10.22103/jis.2017.1593
سیدیزدی, زهرا, باجلان, جعفر. (1395). 'شاه اسماعیل صفوی و شاهنامۀ‌‌صفوی', , 15(30), pp. 101-116. doi: 10.22103/jis.2017.1593
سیدیزدی, زهرا, باجلان, جعفر. شاه اسماعیل صفوی و شاهنامۀ‌‌صفوی. , 1395; 15(30): 101-116. doi: 10.22103/jis.2017.1593

شاه اسماعیل صفوی و شاهنامۀ‌‌صفوی

مجله مطالعات ایرانی
مقاله 6، دوره 15، شماره 30، اسفند 1395، صفحه 101-116    اصل مقاله (687.05 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jis.2017.1593
نویسندگان
زهرا سیدیزدی1؛ جعفر باجلان* 2
1استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه ولی عصر رفسنجان
2دانش‌آموختۀ کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی
چکیده
   شاه اسماعیل حکومتی در ایران تأسیس کرد که شالودۀ‌اصلی آن را دیانت وملّیت تشکیل می‌داد. وی جهت ایجاد وحدت ملّی در ایران، مذهب تشیع را رسمیت بخشید. اوقصد داشت پیوند‌های ملّی را در ایران مستحکم‌تر کند. حضور ازبکان در نواحی شرقی و عثمانی درغرب، این ضرورت را ایجاب می‌کردکه حس میهن­دوستی و وطن­پرستی در ایرانیان بیش از پیش تقویت گردد. شاه اسماعیل عقیده داشت تقویت روحیۀ جنگاوری وسلحشوری در رویارویی با دشمن تنها با انگیزه‌های مذهبی تحقق پیدا نمی­کند. آثار فراوانی که در دورۀ صفویه، به­ویژه شاه اسماعیل اول به تأثیر از شاهنامۀ‌فردوسی پدید‌آمده، مؤیّد این است که فردوسی موردتوجه شاهان و درباریان و مهم‌ترین منبع الهام شاعران و هنرمندان این دوره بوده‌است. به‌گواهی تاریخ، شاه اسماعیل حامی اصلی آثاری است که با محوریّت شاهنامۀ فردوسی شکل‌گرفته‌است. نگارندگان در این پژوهش در پی پاسخ به چرایی این توجّه هستند. ازآنجاکه شاه اسماعیل شیعه‌مذهب است و بنا بر پیشینۀ اعتقادی خود به فردوسی به‌عنوان شاعری شیعه علاقۀ فراوانی داشته­است، پیش‌فرض این تحقیق  این است که شاهان صفوی به‌طور عام و شاه اسماعیل به‌صورت خاص به دلیل  شیعی بودن به فردوسی توجه داشته‌اند. بررسی­ها نشان می‌دهد غیر ازانگیزه های مذهبی،  مصالح سیاسی وتمرکزگرایی عامل مهمّ توجه شاه اسماعیل به وحدت ملّی و احیای هویّت ملّی ایران  و به‌تبع آن شاهنامه بوده است. 
کلیدواژه‌ها
صفویان؛ شاه اسماعیل؛ فردوسی؛ شاهنامه
مراجع
  1. آژند، یعقوب (1380)، تاریخ ایران در دوره یصفویه، پژوهشی از دانشگاه کمبریج- مترجم یعقوب آژند- چاپ اول، انتشارات شفق.
  2. آژند، یعقوب (1385 الف)، مکتب نگارگری اصفهان، تهران: فرهنگستان هنر.
  3. آژند، یعقوب (1385 ب). نمایش در دوره ی صفوی، چاپ اول، تهران: انتشارات فرهنگستان هنر.
  4. آیدنلو، سجاد (1388)، «مقدمه‌ای بر نقالی در ایران»، نشریۀ علمی و پژوهشی پژوهشنامه زبان و ادب فارسی (گوهر گویا)، سال سوم، شماره چهارم، پیاپی 12، زمستان 1388، صص 35-64.
  5. اسلامی ندوشن،محمدعلی(1389)،«اگرشاهنامه نبود ایران چه می شد؟»،مرزهای ناپیدا،تهران:یزدان«211-223».
  6. بابایی فلاح، هادی (1393)، «تأملی بر پرچم‌های حاوی نوشتار دینی در نگارگری نقاشی قهوه‌خانه‌ای»، فصلنامۀ علمی، آموزشی و پژوهشی، سال دوم، شمارۀ پنج، صص 61-70، بهار 1393.
  7. باستانی پاریزی، حسین (1378). سیاست و اقتصاد عصرصفوی، تهران: بی‌نا.
  8. پات، فریبا و دیگران (1390).« خوشنویسی در آغاز عصر صفوی؛ تحولات، کارکردها، حامیان و هنروران»، پژوهشنامۀ تاریخ تمدن اسلامی، سال چهل و چهارم، شماره یکم، بهار و تابستان 90، صص 33-48.
  9. تبریزی شهروی، زهرا (1391).«فرّ و شاهان و پهلوانان ایرانی فرهّ مند»، فصل‌نامۀ علمی پژوهشی زبان و ادب فارسی ادب و عرفان، صص 109-126.
  10. جعفریان، رسول (1388)، سیاست وفرهنگ در روزگارصفوی، ج 2، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ اول.
  11. جعفریان، رسول (1378)، قصه‌خوانان در تاریخ اسلام و ایران (مروری بر جریان قصه‌خوانی، ابعاد تطور آن در تاریخ اسلام و ایران)، تهران: دلیل.
  12. جعفریان، رسول (1389)، صفویه در عرصه‌ی دین، فرهنگ و سیاست، ج 2، قم: انتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، چاپ 2.
  13. حافظ نیا، محمدرضا (1381). جغرافیای سیاسی ایران، تهران: انتشارات سمت.
  14. داون، جیمز (1370). عارف دیهمیم دار (بنیانگزار سلسلۀ صفویان)، ترجمه و اقتباس ذبیح الله منصوری، تهران: زرین.
  15. رحیم، زاده صفوی (1341). شرح جنگ‌ها و زندگانی شاه اسماعیل اول صفوی، تهران: چاپ افست گلشن.
  16. رستگار فسایی، منصور (1383). پیکر گردانی در اساطیر، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی.
  17. روملو، حسن (1369)، احسن التواریخ، تصحیح عبدالحسین نوایی، بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
  18. ریاحی، محمدامین (1380). فردوسی زندگی شعر و اندیشه ی او، تهران: طرح نو.
  19. زرین کوب،عبدالحسین(1381).تاریخ ایران ازآغاز تاسقوط سلطنت پهلوی،تهران:سخن.
  20. سرافرازی، عباس (1390). «تأثیر اندیشۀ فردوسی در شکل‌گیری و تداوم حکومت صفوی»، مجموعه ی مقالات همایش بین‌المللی بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی، جلد دوم (ح-ص) از دورۀ چهارجلدی.
  21. سرافرازی، عباس (1392). « رواج اسامی شاهنامه‌ای در عصر صفوی»، همایش شاهنامه و پژوهشهای آیینی.
  22. سیوری، راجر (1374). ایران عهد صفوی، ترجمه کامبیز عزیزی، نشر مرکز.
  23. شیبانی، نظام‌الدین مجیر (1346) تشکیل شاهنشاهی صفویه؛ احیای وحدت ملی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
  24. صفوی، سام میرزا (1384). تذکره ی تحفه ی سامی، با تصحیح و تحشیه رکن‌الدین همایون فرخ، تهران: انتشارات اساطیر، چاپ اول.
  25. فلسفی، نصرالله (1381)، جنگ میهنی ایرانیان در چالدران، با مقدمه سعید نفیسی، تهران: هیرمند. چاپ اول.
  26. گودرزی،حسین(1390)،«موقعیت زبان وادبیات فارسی در ایران عصرصفویه ورابطه ی آن با زبان رسمی وملّی»،فصلنامه ی مطالعات ملّی ،سال12فشماره ی3.
  27. لسان، حسین (1354). «شاهنامه خوانی» مجلۀ هنر ومردم، ش 159 و 160.
  28. مقدم اشرفی، م (1367). همگامی نقاشی با ادبیات در ایران، ترجمه رویین پاکباز، تهران: نگاه.
  29. متز، اشتن و بارک، جون (1392). شاه جنگ ایرانیان در چالدران و یونان، ترجمه و اقتباس ذبیح الله منصوری، چاپ بیست وششم. تهران: انتشارات زرین.
  30. منشی ترکمان، اسکندر بیگ (1377)، عالم آرای عباسی، ج 1، به کوشش محمد اسماعیل رضوانی، تهران: دنیای کتاب.
  31. منتظرصاحب، اصغر (1384)، عالم آرای شاه اسماعیل، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
  32. میرحیدر، دره (1381). میانی جغرافیای سیاسی،تهران: سمت.
  33. نامورمطلق، بهمن و کنگرانی، منیژه (1389) «شاهنامه نگاری در ایران؛ نقش شاهنامه نگاری در نقاشی ایران» اسطوره متن بینانشانه ای؛ حضور شاهنامه در هنر ایران، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
  34. نامدار، زهره (1391). «بررسی تزئینات اسلیمی در مینیاتورهای دوره ی صفوی»، فصلنامه ی علمی-پژوهشی هنرهای تجسمی نقش مایه، سال پنجم، شماره دوازدهم.
  35. نصر آبادی، محمد طاهر (1378). تذکره نصرآبادی، تصحیح و تحشیه ی محسم ناجی نصرآبادی، ج 1 و 2، تهران: انتشارات اساطیر، چ 1.
  36. یوسف جمالی، محمدکریم (1376)، زندگانی شاه اسماعیل اول، انتشارات محتشم.
  37. ؟(1350)،عالم آرای صفوی ،مصحح یدالله شکری،تهران :انتشارات بنیادفرهنگ ایران
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 2,945
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 3,832


سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب