آمار
| تعداد نشریات | 26 |
| تعداد شماره‌ها | 447 |
| تعداد مقالات | 4,557 |
| تعداد مشاهده مقاله | 5,379,991 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,580,057 |
تحلیل قیاسی مناظرة «خسرو و ریدک» با«درخت آسوریک» بر اساس نظریة دیالوگیسم باختین | ||
| مجله مطالعات ایرانی | ||
| مقاله 10، دوره 15، شماره 30، اسفند 1395، صفحه 169-186 اصل مقاله (508.25 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jis.2017.1627 | ||
| نویسندگان | ||
| سید محسن مهدی‌نیا چوبی* 1؛ غلامرضا پیروز2؛ رضا ستاری3 | ||
| 1دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه مازندران | ||
| 2دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه مازندران | ||
| 3استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه مازندران | ||
| چکیده | ||
| بر اساس نظریة «دیالوگ» باختین، هر سخن در هر زمینهای، خواه ناخواه «گفتوشنودی» است. این تئوری که در واقع واکنشی ضد فرمالیستی و ضداستالینی بودهاست، توجه خود را به نثر، بهویژه به «رمان»(در معنای مدرن) معطوف ساختهاست؛ امّا با اندکی توسّع میتوان این نظریه را در تحلیل متون منظوم فارسی(حکایات، حماسه، مثنویهای عارفانه و عاشقانه)بهکار گرفت. باختین «گفتوگو» را در مقابل مفهوم «تکگویی» قرار داد و آن را به انواعی چون: درونی و بیرونی، مستقیم و غیر مستقیم، اسکاز و جدل پنهانی تقسیم کرد. این مقاله، با رهیافتی توصیفی – تحلیلی با استفاده از روش اسنادی و کتابخانهای، به بررسی قیاسی درخت آسوریک، مناظرة مفاخرهآمیز بین بُز و درخت خرما با مناظرة خسرو و ریدک، گفتوگوی بین خسرو دوم با پسری به نام «وس پوهر» پرداختهاست. هر دو اثر مربوط به ایران قبل از اسلام هستند که بر پایة «گفتوگو» ساخته شدهاند، ولی نوع دیالوگ، محتوا و شکل آنها با همدیگر تفاوت دارد. در مقاله سعی شده است ضمن معرّفی دو اثر، با بیان ویژگیهای هر یک، وجوه تشابه و تمایز آنها از منظر نظریة دیالوگیسم باختیین مورد بررسی قرار گیرد. مهمترین نتایج این جستار این است که هر دو اثر بر اساس مکالمه ساخته شدهاند امّا درخت آسوریک، جدل آشکار و خسرو و ریدک، گفتوگو برای آزمون و سنجش است؛ به عبارت دیگر، یکی از طرفین سخن(خسرو) سوال طرح میکند و طرف دیگر سخن(ریدک) بدان پاسخ میدهد تا به اثبات خود و آرمانهای طبقهای که به پدران تعلق دارد، بپردازد. در هر دو اثر، صدا و سخن تحکّمآمیز و مطلق جایگاهی ندارد؛ به زبانی دیگر، لحن کلام راوی اثر آمرانه نیست، حتی در جدل بز و درخت خرما، راوی هرگز از این نوع سخن گفتن بهره نمیجوید | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| مناظرة خسرو و ریدک؛ درخت آسوریک؛ دیالوگ؛ باختین | ||
| مراجع | ||
|
آلن ،گراهام(1380)،بینامتنیت،ترجمة پیام یزدانجو، تهران: نشر مرکز.
2- ابریشمی، محمدحسین(1379)، «نقل جستاری شیرین در گفتوگوی تمدنهای بشری»، مجله معارف، شماره پنجا، صص: 117-134.
3-ابوالقاسمی، محسن(1383)، شعر درایران پیش از اسلام، تهران: انتشارات طهوری.
4-احمدی، بابک(1388)، ساختار و تاویل متن، چاپ یازدهم، تهران: نشر مرکز.
5- اُرانسکی، ای.ام(1358)،فقهاللغة ایرانی، ترجمه کریم کشاورز، تهران: انتشارات پیام.
6-الیاده، میرچا(1384)،اسطوره بازگشت جاودان، ترجمه بهمن سرکاراتی، تهران: انتشاراتطهوری.
7-ایگلتون،تری(1384)،پیشدرآمدی بر نظریة ادبی معاصر، ترجمه عباس مخبر، تهران: انتشارات طرح نو.
8-باختین، میخاییل(1387)،تخیَل مکالمهای، جستارهایی دربارة رمان، ترجمه رویا پور آذر، تهران: نشر نی.
9-_________ (1373)، سودای مکالمه، خنده، آزادی،ترجمه محمد جواد پوینده، تهران: شرکت فرهنگی – هنری آرست.
10-بیاد،مریم و احمدیان، ناهید(1386)، «نقیضههای زیباییشناسی قرن نوزدهم در هنر ادبی از نگاه نظریهی گفتگو محوری باختین»، مجله علوم انسانی الزهرا ، شماره16-17،صص:1-24.
11-پژوهنده، لیلا(1384)، «فلسفه و شرایط گفتگو از چشمانداز مولوی با نگاه تطبیقی به آرای باختین و بوبر»، مجله مقالات و بررسیها ، شمارهی 38 ، صص: 11-34.
12-پیروز، غلامرضا(1389) «تحلیل چند صدایی در قرآن کریم بر اساس نظریهمنطق مکالمه باختین»، فصلنامه ادبیات و هنر دینی ، شمارهی اوّل ( زمستان 89).
13-تفضلی، احمد(1378)،تاریخ ادبیات پیش از اسلام، چاپ سوم، تهران: انتشارات سخن.
14-تودوروف، تزوتان(1377)،منطق گفتگویی ، ترجمه داریوش کریمی ،تهران: نشر مرکز.
15-ساندارز، ن.ک(1388)،حماسه گیلگمش، ترجمه محمد اسماعیل فلزی، چاپ سوم، تهران: انتشارات هیرمند.
16-سلدن، رامان و ویدوسون، پیتر(1384)،راهنمای نظریة ادبی معاصر، ترجمه عباس مخبر، تهران: انتشارات طرح نو.
17- عباسی، حبیبالله و بالو، فرزاد(1388)، «تاملی در مثنوی معنوی با رویکرد منطق مکالمهای باختین»،نقد ادبی، شمارة 5،صص: 147-174.
18-غلامحسینزاده، غریبرضاو غلامپور، نگار(1387)،میخاییل باختین، تهران:نشر روزگار.
19-_______________(1386)،«حافظ و منطق مکالمه، رویکردی باختینی به اشعار حافظ»، پژوهشهای زبان خارجی، شمارهی 39 ، صص: 95-110.
20-_______________(1387)،«حضور دو دنیا تکصدا و چندصدا در اشعار حافظ»، پژوهشهای زبان خارجی، شمارة 57 صص: 235-256.
21-کلیگز، مری(1388)،درسنامه نظریه ادبی، ترجمه جلال سخنور و همکاران، تهران:نشر اختران.
22- گاردینر ، مایکل(1381)، «تخیل معمولی باختین»، ترجمه یوسف اباذری، ارغنون ، شماره بیستم، صص: 33-66.
23-گرین،کیت و لبیهان ،جیل(1383)،درسنامه نظریه و نقد ادبی، ترجمه گروه مترجمان، تهران : نشر روزگار.
24-ماگالی، تودوآ ویوسف پور، محمد کاظم(1377)،از پانزده دریچه، رشت: انتشارات دانشگاه گیلان.
25-مقدادی، بهرام(1378)،فرهنگ اصطلاحات نقد ادبی از افلاطون تا عصر حاضر، تهران: انتشارات فکر روز.
26- ________ و بویانی، فرزاد(1382) «جویس و منطق مکالمه، رویکردی باختینی به اولیس جیمز جویس»، پژوهشهای زبان خارجی ، شمارة 15، صص: 19-30.
27-معین، محمد(1323)مجموعه مقالاتآموزش و پرورش، تهران،سال چهاردهم.صص221-234.
28-نامورمطلق، بهمن(1387)،«باختین، گفتگومندی و چندصدایی مطالعه بینامتنیت باختین»، مجلة شناخت، شمارة 57، صص: 397-413.
29- نوابی، ماهیار(1364)، ترجمهدرخت آسوریک، تهران : انتشارات مقدّمه.
30-هارلند، ریچارد(1381)،درآمدی تاریخی بر نظریه ادبی از افلاطون تا بارت، ترجمه علی معصومی و همکاران، چاپ دوم، تهران: نشر چشمه.
-31Cuddon, J.A)1984(, A Dictionary of literary terms, United of States: penguing Books.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,365 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,296 |
||