دانشگاه شهید باهنر کرمان

 آمار

تعداد نشریات26
تعداد شماره‌ها447
تعداد مقالات4,557
تعداد مشاهده مقاله5,379,999
تعداد دریافت فایل اصل مقاله3,580,063
واشقانی فراهانی, ابراهیم, پراور, سمیه. (1395). مروری بر حضور اساطیر ایرانی در شعر عصر سلجوقی با محوریّت اشعار خاقانی شروانی. , 15(30), 209-222. doi: 10.22103/jis.2017.1629
ابراهیم واشقانی فراهانی; سمیه پراور. "مروری بر حضور اساطیر ایرانی در شعر عصر سلجوقی با محوریّت اشعار خاقانی شروانی". , 15, 30, 1395, 209-222. doi: 10.22103/jis.2017.1629
واشقانی فراهانی, ابراهیم, پراور, سمیه. (1395). 'مروری بر حضور اساطیر ایرانی در شعر عصر سلجوقی با محوریّت اشعار خاقانی شروانی', , 15(30), pp. 209-222. doi: 10.22103/jis.2017.1629
واشقانی فراهانی, ابراهیم, پراور, سمیه. مروری بر حضور اساطیر ایرانی در شعر عصر سلجوقی با محوریّت اشعار خاقانی شروانی. , 1395; 15(30): 209-222. doi: 10.22103/jis.2017.1629

مروری بر حضور اساطیر ایرانی در شعر عصر سلجوقی با محوریّت اشعار خاقانی شروانی

مجله مطالعات ایرانی
مقاله 12، دوره 15، شماره 30، اسفند 1395، صفحه 209-222    اصل مقاله (375.12 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jis.2017.1629
نویسندگان
ابراهیم واشقانی فراهانی* 1؛ سمیه پراور2
1عضو هیأت علمی دانشگاه پیام نور
2دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور
چکیده
    اسطوره‌ها بخشی عمده­ای از فرهنگ ملّت‌ها را تشکیل می‌دهند و همین امر باعث شده که هنرمندان و بخصوص شاعران از این پدیده تأثیر بسیار پذیرند. شعر فارسی در نخستین دوران شکوفایی خویش، یعنی عصر سامانی و اوایل عصر غزنوی، شاهد توجه چشمگیر و مثبت شاعران به اساطیر و نیز حماسه‌های ایرانی است، امّا با تحکیم قدرت دولت‌های غزنوی و به‌ویژه سلجوقی در ایران، شاهد کاهش یافتن- امّا نه قطع شدن- توجّه به اساطیر و حماسه‌های ایرانی هستیم. یکی از مهم‌ترین شیوه‌های توجّه شاعران این دوره به اساطیر، پایه قرار دادن شخصیّت‌ها و روایت‌های اساطیر ایرانی برای تصویرسازی‌های شعری است که لزوماً هم تصویرسازی‌های مثبت نبودند و بسیار اتفاق می‌افتاد که شاعران، برای بزرگداشت ممدوح خویش، به کوچک شمردن شخصیّت‌های اساطیر ایرانی می‌پرداختند. همچنین در این دوران، شاهد جایگزینی روایت‌ها و شخصیّت‌های سامی و اسلامی به جای اساطیر ایرانی هستیم. خاقانی شروانی، شاعر بزرگ قرن ششم هجری، نمونه‌ای کامل از شعر عصر سلجوقی و مختصّات آن است. در این مقاله برآنیم که با جست‌وجو در اشعار خاقانی، به بررسی شیوۀ کاربرد اساطیر ایرانی در شعر عصر سلجوقی با شیوۀ تحلیلی بپردازیم. 
کلیدواژه‌ها
اسطوره؛ شعر فارسی؛ عصر سلجوقی؛ خاقانی شروانی
مراجع
  1. ابن‌اثیر، عزالدین ابوالحسن علی جزری. (1349). اخبار ایران از الکامل ابن‌اثیر. ترجمة محمد ابراهیم باستانی پاریزی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
  2. ابن‌فقیه، احمد بن محمد همدانی. (1302). البلدان. لیدن: بی‌نا.
  3. بلعمی، ابوعلی محمد. (1353). تاریخ بلعمی. به‌تصحیح محمد تقی بهار، به‌کوشش محمد پروین گنابادی، تهران: کتاب‌فروشی زوّار.
  4. بهار، مهرداد. (1375). پژوهشی در اساطیر ایران. تهران: نشر آگه.
  5. بیرونی، ابوریحان. (1352). آثارالباقیه. ترجمة اکبر داناسرشت، تهران: انتشارات ابن سینا.
  6. تهانوی. محمد علی فاروغی.(1862 م).کشّاف اصطلاحات الفنون. کلکته.
  7. حافظ، محمد.(1371). دیوان. چاپ اول. تهران: انتشارات میلاد.
  8. حمزة اصفهانی، ابوعبدالله حمزه بن حسن. (1346). تاریخ پیامبران و شاهان(سنی ملوک‌الارض و الانبیاء). ترجمة دکتر جعفر شعار، تهران: انتشارات بنیاد فرهنگ ایران.
  9. خاقانی، بدیل بن علی. (1374). دیوان. چاپ پنجم.تهران: انتشارات زوّار.
  10. داد، سیما. (1390). فرهنگ اصطلاحات ادبی. چاپ پنجم. تهران: انتشارات مروارید.
  11. دینوری، ابوحنیفه احمد بن داوود(1346). اخبار الطوال. ترجمة صادق نشأت، تهران: انتشارات بنیاد فرهنگ ایران.
  12. رزمجو، حسین. (1375). انسان آرمانی و کامل در ادبیات حماسی و عرفانی فارسی. چاپ دوم. تهران: انتشارات امیر کبیر.
  13. روایت‌پهلوی. (1367). ترجمة مهشید میرفخرایی، تهران: موسسة مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
  14. روزنبرگ، دونار. (1379). اساطیر جهان: داستان ها و حماسه‌ها. ترجمۀ عبدالحسین شریفیان. چاپ اول. تهران.
  15. شمیسا، سیروس. (1379). سبک شناسی شعر. چاپ پنجم. تهران: انتشارات فردوس.
  16. صفا، ذبیح الله. (1390). حماسه سرایی در ایران. چاپ پنجم. تهران: انتشارات فردوس.
  17. فردوسی، ابوالقاسم. (1966). شاهنامه. متن انتقادی، زیر نظر ی.ا. برتلس. مسکو.
  18. فرنبغ‌دادگی. (1369). بندهش. گزارش مهرداد بهار، تهران: انتشارات طوس.
  19. کزازی، میر جلال الدین. (1392). گزارش دشواری‌های دیوان خاقانی. چاپ هشتم. تهران: نشر مرکز.
  20. کلیم کاشانی، ابوطالب. (1369). دیوان. به تصحیح پرتو بیضایی. تهران: خیام.
  21. گردیزی، ابوسعید عبدالحی. (1347). زین‌الاخبار. به تصحیح عبدالحی حبیبی، تهران: انتشارات بنیاد فرهنگ ایران.
  22. ماهیار، عباس. (1392). سحر بیان خاقانی. چاپ نهم. کرج: انتشارات جام گل.
  23. مستوفی، حمدالله. (1362). تاریخ گزیده. به اهتمام عبدالحسین نوایی، چاپ اول، تهران: انتشارات امیرکبیر.
  24. معین، محمد. (1382). فرهنگ فارسی. چاپ اول. تهران: انتشارات بهزاد.
  25. مولوی، جلال‌الدّین محمد بلخی. (1371). مثنوی معنوی. با شرح عبدالباقی گولپینارلی. ترجمۀ هـ.سبحانی. تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
  26. مینوی‌خرد. (1354). ترجمة احمد تفضلی، تهران: انتشارات بنیاد فرهنگ ایران.
  27. واشقانی فراهانی، ابراهیم. (1387). ریشه‌شناسی اسطوره و گونه‌های آن در باورهای ایران باستان. مجلۀ «مطالعات ایرانی». سال هفتم. شمارۀ 14. صص 237-264.
  28. (1393) . اسطورۀ پیدایش در ایران باستان. همدان: هگمتانه.
  29. یسنا. (2536). ترجمة ابراهیم پورداوود، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
  30. یشت‌ها. (1377). تفسیر و تألیف ابراهیم پورداوود، دو جلد، چاپ اول، تهران: انتشارات اساطیر.
 

 

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 2,428
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,241


سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب