
تعداد نشریات | 26 |
تعداد شمارهها | 447 |
تعداد مقالات | 4,557 |
تعداد مشاهده مقاله | 5,379,989 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,580,057 |
حصر و قصر در بلاغت عربی و فارسی | ||
نشریه ادبیات تطبیقی | ||
مقاله 11، دوره 9، شماره 16، شهریور 1396، صفحه 209-234 اصل مقاله (546.21 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jcl.2017.1690 | ||
نویسنده | ||
محمدرضا نجاریان* | ||
عضو هیأت علمی- مدیر گروه | ||
چکیده | ||
قصریکی از مباحث علم معانی است که به آن «حصر»، «تخصیص» و «اختصاص» هم میگویند. در اصطلاح، اثبات حکم است برای آنچه در کلام ذکر شده و نفی حکم از ماسوای او است. این شگرد دو طرف دارد: یکی مقصور ودیگری مقصور علیه . مهمترین شیوههای قصر در زبان عربی 4 نوع است: 1-حرف نفی واستثناء که مقصور علیه بعد از حرف استثناء ذکر میشود 2-آوردن انّما در اوّل جمله 3-عطف کردن: به وسیلۀ کلمات بل، لکن، لا که مقصور علیه بعد از کلمة بل ولکن واقع شده است. 4-مقدّم داشتن کلمهای که استحقاق تاخیر داشته باشد. در زبان فارسی هم مهمترین شیوههای قصر عبارتند از: با اسباب و ادواتی چون جز، مگر، الا، بس و فقط؛ تقدیم، ذکر ضمیر با فعل رابطۀ استن، تکیه دادن آهنگ تلفظ، پسوند و پیشوندهای تخصیص. از آنجا که قصر در متون ارزشمند عربی و فارسی در نهایت بلاغت و فصاحت و رعایت مقتضای حال به کار رفته است، در این گفتار مبحث قصر در 16 کتاب بلاغت عربی و فارس بررسی تطبیقی و تحلیل آماری میگردد. | ||
کلیدواژهها | ||
حصر و قصر؛ بلاغت؛ ادبیات تطبیقی؛ علم معانی | ||
مراجع | ||
- منابع فارسی 1- آهنی، غلامحسین. (1360). معانی و بیان. تهران: بنیاد قرآن. 2- تجلیل، جلیل. (1369). معانی و بیان. تهران: مرکز نشر دانشگاهی. 3- جمالی، فاطمه. ( 1389). »جایگاه قصر و حصر در علم معانی» فنون ادبی. شمارۀ3. 4- رجایی، محمّدخلیل. (1353). معالم البلاغه. شیراز: دانشگاه پهلوی. 5- شمیسا، سیروس. (1373). معانی. تهران: میترا. 6- طبیبیان، سیدحمید. (1388). برابرهای علوم بلاغت در فارسی و عربی. تهران: امیرکبیر. 7- عرفان، حسن. (1375). کرانه ها شرح فارسی مختصرالمعانی. قم: هجرت. 8- کزازی، میرجلالالدین. (1373). معانی. تهران: کتاب ماد. 9-گودرزی، محمّدتقی. (1387). هنجار سخن. تهران: کلک سیمین. 10- مازندرانی، محمّدهادی. (1376). انوارالبلاغه. به کوشش محمّدعلی غلامینژاد. تهران: قبله. 11- محمّدی، محمّدحسین. (1346). بلاغت. تهران: زوار. 12- ناشر(آق اولی)، عبدالحسین. (1340). دُرر الادب. شیراز: کتابفروشی معرفت. 13- نصیریان، یدالله. (1384). علوم بلاغت و اعجاز قرآن. تهران: سمت. 14- همایی، جلال الدین.(1370). معانی و بیان. بهکوشش ماهدختبانو همایی. تهران: هما. 15- ___________. (1361). فنون بلاغت و صناعات ادبی. چاپ دوم. تهران: توس. - منابع عربی 1- بکری شیخ امین. (1992م). البلاغه العربیه فی ثوبها الجدید. بیروت: دار العلم للملایین. 2- تفتازانی،سعدالدین. (1409ق). المطول. حاشیۀ میر سید شریف. قم: مکتبة الداوری. 3- الدیباجی، ابراهیم. (1376). بدایه البلاغه. تهران: سمت. 4- الزوبعی، طالب محمد اسماعیل. (1997م). علم المعانی. بنغازی: جامعه قار یونس. 5- شیرازی، احمدامین. (1364). آئین بلاغت، ج2. تهران، تبلیغات اسلامی. 6- القزوینی(الخطیب)، جلال الدین. (1425ق). الایضاح فی علوم البلاغه. بیروت: دار الکتاب العربی. 7- هاشمی، احمد. (1384). جواهر البلاغه. ترجمۀمحمود خرسندی و حمید مسجدسرایی. قم: نشر حقوق اسلامی. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,330 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,949 |