
تعداد نشریات | 26 |
تعداد شمارهها | 447 |
تعداد مقالات | 4,557 |
تعداد مشاهده مقاله | 5,380,003 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,580,074 |
بررسی ریشهشناختی نامهای فارسی گیاهان در زبان انگلیسی | ||
مجله مطالعات ایرانی | ||
مقاله 1، دوره 16، شماره 31، شهریور 1396، صفحه 1-20 اصل مقاله (744.79 K) | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jis.2017.1697 | ||
نویسندگان | ||
فردوس آقاگلزاده* 1؛ حسین داوری2 | ||
1عضو هیأت علمی دانشگاه تربیت مدرس تهران | ||
2عضو هیأت علمی دانشگاه دامغان | ||
چکیده | ||
بررسی دامنة نفوذ و گسترش واژههای فارسی در زبانهای دیگر و از آن جمله زبانهای اروپایی و به طور خاص زبان انگلیسی از جمله موضوعات درخورتوجهی است که با وجود اهمیت انکارناپذیرش از منظر زبانشناختی و نیز فرهنگی و تاریخی کماکان ابعاد مختلف آن در مطالعات ریشهشناختی مغفول مانده است. در این بین، بررسی واژههای انگلیسی با ریشة فارسی بیانگر آن است که بخش قابلتوجهی از این مجموعه به نامهای گیاهان اختصاص دارد؛ نامهایی که در دورههای مختلف زمانی و به شکل غیرمستقیم به این زبان راه یافتهاند و در روند انتقال با تغییرات متعددی از جمله تغییرات آوایی و دگرگونیهای معنایی (گسترش، کاهش، تغییر) همراه شدهاند. در این نوشتارکه مبتنی بر مطالعهای گسترده و جامع درخصوص وامواژههای فارسی در زبانهای اروپایی و بهطور خاص زبان انگلیسی تدوین شده است، بیست و چهار واژه از مجموعِ بیش از چهل واژه شناساییشده برگرفته از نامهای فارسی گیاهان در زبان انگلیسی، با تکیه بر فرهنگها و مطالعات معتبر ریشهشناختی به شیوهای توصیفی- تحلیلی مورد بررسی قرار گرفتهاند. در این بررسی، سعی بر آن بوده تا اطلاعات مرتبط با ریشة واژه در زبان فارسی، معنا و دامنه کاربرد، روند انتقال، زبانهای واسط، تغییرات آوایی و دگرگونیهای معنایی به نحوی نظاممند ارائه گردد. بهعلاوه برای آشنایی بیشتر با نوع کاربرد این واژهها در زبان مبدأ، تا حد امکان در مورد تعدادی از مدخلها، دادههایی از نحوة کاربردشان در متون قدیم فارسی ارائه شدهاست. در مواردی نیز که این واژهها به دیگر زبانهای اروپایی راه یافتهاند، تلاش برآن بوده تا آنها نیز معرفی گردند. | ||
کلیدواژهها | ||
زبان انگلیسی؛ زبان فارسی؛ گیاه؛ دگرگونی معنایی؛ وامواژه | ||
مراجع | ||
1. آذران، حسین. (1382). واژههای ایرانی در سوئدی. تهران: بلخ. 2. آقاگلزاده، فردوس و حسین داوری. (1393). فرهنگ ریشهشناسی واژههای فارسی در زبان انگلیسی. تهران: علمی. 3 . ابراهیم، بدرالدین. (1381). فرهنگنامه زفان گویا و جهان پویا (فرهنگ پنج بخشی). به کوشش حبیبالله طالبی. تهران: مؤسّسۀ فرهنگی و انتشاراتی پازینه. 4. امام شوشتری، سید محمدعلی.(1347). فرهنگ واژههای فارسی در زبان عربی. تهران: انجمن آثار ملی. 5. انوری، حسن. (1382). فرهنگ سخن(8 جلد). چاپ دوم. تهران: سخن. 6. پادشاه، محمد. (1363). فرهنگ جامع فارسی(آنندراج). زیر نظر محمد دبیرسیاقی. چاپ دوم. تهران: خیام. 7. پرتو، ابوالقاسم. (1377). واژهیاب (برابرهای فارسی واژگان بیگانه). چاپ دوم. تهران: انتشارات اساطیر. 8. تبریزی، محمد حسین بن خلف. (1376). برهان قاطع. به اهتمام محمد معین. چاپ ششم. تهران: امیرکبیر. 9. جر، خلیل. (1370). فرهنگ عربی- فارسی (لاروس). ترجمۀ سید حمید طبیبیان. تهران: امیرکبیر. 10. جوالیقی، ابومنصورموهوب بن خضر. (1951). المعرّب من الکلام الاعجمی. چاپ دوم. قاهره. 11. حسندوست، محمّد. (1394). فرهنگ ریشهشناختی زبان فارسی. تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی. 12. حسینی، عبدالرشیدابن عبدالغفور. (1337). فرهنگ رشیدی (به ضمیمه معرّبات رشیدی). به کوشش محمّد عبّاسی. تهران: انتشارات بارانی. 13. داوری، حسین. (1384). واژگان فارسی در زبان انگلیسی. پایاننامه کارشناسی ارشد رشته زبانشناسی دانشگاه تربیت مدرس. تهران. 14. دهخدا، علیاکبر. (1377). لغتنامه. چاپ دوم. تهران: دانشگاه تهران. 15. رامپوری، غیاثالدین محمد. (1363). غیاثاللغات. به کوشش منصور ثروت. تهران: امیرکبیر. 16. شیر، السید ادی. (1908). کتاب الفاظ الفارسیه المعربه. بیروت: المطبعه الکاثولیکیه للابا الیسوعیین. 17. عطاردی، عزیزالله. (1374). اللغات الفارسیه المعربه فی تاجالعروس. تهران: نشر عطارد. 18. معلوف، اب لویس. (1973). المنجد. چاپ هفدهم. بیروت: دارالشرق. 19. معین، محمد. (1360). فرهنگ معین. چاپ چهارم. تهران: امیرکبیر. 20. میرفضائیلیان، احمد. (1385). واژگان فارسی در انگلیسی. تهران: فرهنگ معاصر. 21. ناظمالاطبا، علیاکبر. (1324). فرهنگ نفیسی(4جلد). تهران: چاپ رنگین. ب. مقالهها 22. آقاگلزاده، فردوس و داوری، حسین. (1387). «واژههایی به ظاهر دخیل، اما اصیل». پژوهش زبان و ادبیات فارسی. شماره 10، صص 159 تا 178. 23. آقاگلزاده، فردوس و حسین داوری. (1388). «بررسی ریشهشناختی واژههای انگلیسی با ریشۀ فارسی میانه». مجلۀ مطالعات ایرانی. شماره 16، صص 35 تا 48. 24. داوری، حسین و ابوطالب ایرانمهر. (1390). «بررسی ریشهشناختی واژههای فارسی در زبان اسپانیایی». مجلّۀ مطالعات ایرانی. شماره 19. صص. 175 تا 202. 25. داوری، رضا و حسین داوری (1388). «ضرورت بازنگری در بخش ریشهشناسی فرهنگ سخن». نشریه ادب و زبان (نشریه دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه کرمان). شماره 25. صص. 55 تا 71. 26. دیهیم، گیتی. (1371). «واژههای دخیل فارسی در فرانسه». فرهنگ زمستان. شماره 13، صص 33 تا 58. 27. رمپیس، کریستیان. (1368). «واژههای ایرانی در زبان آلمانی». ترجمۀ رضا مدنی. نامه فرهنگ ایران. دفتر 3، صص 10 تا 21. 28. سرکاراتی، بهمن. (1377). «درباره فرهنگ ریشهشناختی زبان فارسی و ضرورت تدوین آن». نامه فرهنگستان. سال 4. شماره 1، صص 21 تا 72. 29.گوشهگیر، علاءالدین.(1382).«واژههای دخیل فارسی در زبان فرانسه». پژوهشنامه دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی. شماره 37، صص 128تا103. ج. منابع لاتین 30. Bammesberger, A. (1984). English Etymology. Heidelberg: Winter.
31. Brown, L. (1993). The New Shorter Oxford English Dictionary (2vols), Caledon Press, Oxford. (SOD)
32. Durkin, Ph. (2009). The Oxford Guide to Etymology. Oxford: Oxford University Press.
33. Grove, Ph., B. (1986) Webster's Third International Dictionary (3vols), Merriam Company, Massachusetts. (WTI )
34. Kent, R. (1950) Old Persian: Grammar, Texts, Lexicon, American Oriental Series XXXIII, New Haven / Connecticut.
35. Kleindler, S. (1997) The American Heritage Dictionary, Dell Publishing. (AHD)
36. Onions, C. T. (1993) The Oxford Dictionary of English Etymology, Oxford University Press. ( OED )
37. Partridage, E. ( 1991) Origins: An Etymological Dictionary of Modern English, Routledge ( ORG )
38. Skeat, W. (1993) Concise Dictionary of English Etymology, Wordsworth Editions Ltd.( CDE )
39. Stein, M. J. (1998) Random House Webster's, Random House Group. (RHW )
40. The Oxford English Dictionary (12 vols) (1978) Oxford University Press (OXD)
41. Virginia S. T. (1984) The New Webster Dictionary of the English Language , Processing and Books, Inc. ( NWD)
د. منابع مجازی 42. www. etymonline.com (EON)
43. www.ectaco.com (ETC) | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,531 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,469 |