
تعداد نشریات | 26 |
تعداد شمارهها | 447 |
تعداد مقالات | 4,557 |
تعداد مشاهده مقاله | 5,379,992 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,580,057 |
رابطة مفاهیم «فرّه» و «خویشکاری» براساس متون پهلوی و کارکرد اجتماعی آنها در اندیشة سیاسی ایران باستان | ||
مجله مطالعات ایرانی | ||
مقاله 8، دوره 16، شماره 31، شهریور 1396، صفحه 125-139 اصل مقاله (749.71 K) | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jis.2017.1704 | ||
نویسندگان | ||
اسماعیل سنگاری* 1؛ علیرضا کرباسی2 | ||
1استادیار بخش تاریخ دانشگاه اصفهان | ||
2کارشناس ارشد تاریخ ایران باستان، دانشگاه تهران. | ||
چکیده | ||
بسیاری از واژههایی که در متون پهلوی به کار رفتهاست، فارغ از معانی انتزاعی و نظریشان، کارکردی عملگرایانه در صحنة اجتماعی ایران باستان داشتهاند. از مهمترین این واژهها، «فرّه» و «خویشکاری» میباشند که ارتباط نزدیکی با یکدیگر داشته و در معنای عملی خود، از کارکردی یکسان برخوردارند؛ متون پهلوی ـ با تأکید بر دینکرد ـ نشان میدهند که این دو واژه نسبت مستقیمی با یکدیگر دارند. درواقع، خویشکاری در هر فرد ظرفیتی از فروغ ایزدی و روشنایی مطلق میباشد که همان فرۀ یزدانی است و به هر آفریدهای به اندازۀ تاب و توان و انجام خویشکاری آفرینشیاو، اعطا میگردد. این نور یا روشنایی، از بهترین نوع خویشکاری از سوی هر فردی حاصل میشود که فرد در جایگاه خویش و در ساختار طبقاتیاش از بهترین کارکردها در جهت نیرومندساختن عوامل حیات و زندگی بهره میبرد و به موجودات مینوی مانندتر میشود و بدینترتیب، شایستۀ لقب «فرّهمند» میگردد. شیوۀ پژوهش، توصیفی-تحلیلیاست و هدفآن که با بررسی منابع دست اول پهلوی و مطابقت آن با ساختار اجتماعی ایران باستان انجامشده، نشان دادن پیوند این دو مفهوماست که در حقیقت، آمیزهای میان نظر و عمل در نزد فرزانگان ایران باستان بودهاست تا از اینطریق بتوان بیشترین بازده و نتایج عینی را از فعالیّتهای مردم در جهت پایداری و ثبات بنیان قدرت بهدستآورد. | ||
کلیدواژهها | ||
فرّه؛ خویشکاری؛ طبقةاجتماعی؛ نور ایزدی؛ آفرینش | ||
مراجع | ||
کتابنامه الف. کتابها 1. اوستا: یسنا و ویسپرد( بر پایه یسنای چاپ دابار). (1394). گزارش پهلوی، آوانویسی از فریدون فضیلت. تهران: نشر فروهر. 2. فرنبغ دادگی. (1385). بندهش. گزارنده: مهرداد بهار. تهران: انتشارات توس. 3. بویس، مری. (1374). تاریخ کیش زرتشت(اوایل کار). ترجمۀ همایون صنعتیزاده. تهران: انتشارات توس. 4. دوشنگیمن، جی. (1387). واکنش غرب در برابر زردشت. ترجمۀ تیمور قادری. تهران: انتشارات مهتاب. 5. دینکرد، کتاب سوم(دفتر یکم). (1381). آذر فرنبغ پسر فرخزاد و آذرباد پسر امید. یادداشت و ترجمه از فریدون فضیلت. تهران: انتشارات فرهنگ دهخدا. 6. دینکرد، کتاب سوم(دفتردوم). (1384). یادداشت و ترجمه از فریدون فضیلت. تهران: انتشارات مهر آیین. 7. دینکرد، کتاب پنجم. (1386). ترجمۀ ژاله آموزگار و احمد تفضّلی. تهران: انتشارات معین. 8.زنر، آر.سی. (1389). طلوع و غروب زردشتیگری. ترجمۀ تیمور قادری. تهران: انتشارات امیر کبیر. 9.کارنامۀ اردشیر بابکان.(1386). ترجمه بهرام فرهوشی. چاپ چهارم. تهران: انتشارات دانشگاه تهران. 10.کربن، هانری. (1391)، چشماندازهای معنوی و فلسفی اسلام ایرانی. جلد دوم: سهروردی و افلاطونیان پارس. ترجمه و تحقیق بر پایه متن فرانسوی: دکتر انشاالله رحمتی. چاپ نخست. تهران: انتشارات سوفیا. 11. _______ . (1384). بنمایههای آیین زردشت در اندیشۀ سهروردی. ترجمۀ محمود بهفروزی. تهران: انتشارات جامی. 12. کریستنسن، آرتور. (1384). ایران در زمان ساسانیان. ترجمۀ رشید یاسمی. چاپ چهارم. تهران: انتشارات صدای معاصر. 13. متون پهلوی(1371). گردآورنده: جاماسپ جی دستور منوچهر جی جاماسپآسانا. گزارش سعید عریان. تهران: انتشارات کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران.. 14.مجتبایی، فتحالله. (1344). شهر زیبای افلاطون و شاهیآرمانی در ایران باستان. تهران: انتشارات انجمن ایران باستان. 15. مینوی خرد(1380). ترجمۀ احمد تفضّلی. به کوشش ژاله آموزگار. تهران: توس. 16.وزیدگیهای زادسپرم(1385). ترجمه محمد تقی راشد محصّل. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. ب. مقالات 17.آموزگار، ژاله.(1374). «فره، این نیروی جادویی و آسمانی». تهران: مجلة کلک. آبان و آذر و دی 1374. شمارة 68-69-70 :34تا42. ج.منابع لاتین 18. Azarnouche S., (2013) Husraw ī Kawādān ud Rēdag-ē (Khosrow fils de Kawād et un page), Texte pehlevie édité et traduit par Samra Azarnouche, Studia Iranica, Cahier 49, Paris.
19. Bailey H.W.( 1948) Zoroastrian Problems in the ninth century books, Oxford University Press, Oxford.
20. Benveniste E., et L. Renou( 1934) "Vrtra et Vrthragna, étude de mythologie indo-iranienne", Cahiers de la Société Asiatique, III, Paris, p. 7-8.
20. Darmesteter J.( 1892) Le Zand-Avesta, vol. II, 1892, Paris, p. 615.
21. Duchesne-Guillemin J.( 1957) Zoroastre, Éditions Robert Laffont S.A., Paris.
22.Kent, R.G.( 1953) Old Persian, grammar, texts, lexicon, New Haven.
23. MacKenzie, D.N.( 1971) A Concise Pahlavi Dictionary, Oxford.
24. Nyberg, H.S.( 1956-1974). A Manual Pahlavi Dictionary, II, Wiesbaden.
25. Pirart É.( 2010) Les Adorables de Zoroastre, Textes avestiques traduits et présents par Éric Pirart, Éditions Max Milo.
26.Shahbazi A.Sh.( 1980) “An Achaemenid Symbol, Farnah”,Archaeologische Mitteilungen aus Iran, p. 128. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,300 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,389 |