
تعداد نشریات | 26 |
تعداد شمارهها | 447 |
تعداد مقالات | 4,557 |
تعداد مشاهده مقاله | 5,379,993 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,580,059 |
جایگاه رجز در شعر دفاع مقدّس | ||
ادبیات پایداری | ||
مقاله 2، دوره 9، شماره 16، فروردین 1396، صفحه 21-40 اصل مقاله (356.22 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jrl.2017.1720 | ||
نویسندگان | ||
احمد امیری خراسانی1؛ عصمت اکرمی نیا* 2 | ||
1استاد زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه شهید باهنر کرمان | ||
2آموزش وپرورش-دبیر | ||
چکیده | ||
سرزمین ایران، همواره سرزمین حماسه، دلیریو شجاعت بودهاست. حماسههای ملّی - مذهبی فراوان در اعصار گذشته و حال در خصوص تکریم قهرمانان ملّی - مذهبی به نظم درآمده و پهلوانیها، رشادتها، آرمانها و خواستهای ایرانیان را توصیف کردهاند. ادبیّات پایداری (که شعر دفاع مقدّس، گونهای از آن است) شاخهای از درخت تنومند ادبیّات حماسی است که در هر روزگاری به شیوۀ خاصی نمود مییابد. اگرچه بین سرودهها با درونمایه و مضمون مقاومتو پایداری در دوران دفاع مقدّس و پس از جنگ، با مضمون ادب حماسی کلاسیک، تفاوتهایی است، وجه اشتراکهمۀ آنها ظلمستیزی، مبارزه با استبداد داخلی، بیگانهستیزی، عدالتخواهی و دعوت به استقامت در برابر دشمن است. اغلب سرودههای آغازین جنگ و سالهای دفاع مقدّس به قصد تهییج و ترغیب به نبرد و مقاومت و پایداری سرودهشدهاند؛ بنابراین مضمونی، رجزگونه دارند. این مقاله، ضمن اشاره به کاربرد رجز در اشعار حماسی ادوار مختلف شعر فارسی، مقاصد و کارکردهای آن در اشعار دفاع مقدّس را بررسی کردهاست. برای نیل بدین مقصود، ابتدا رجز در اشعار دفاع مقدّس استخراج گردیده، پس از آن مقاصد و کارکردهای رجز در این اشعار تحلیل شدهاست. | ||
کلیدواژهها | ||
حماسه؛ رجز؛ شعر دفاع مقدّس | ||
مراجع | ||
الف: کتابها 1- آرینپور، یحیی. (1375). از صبا تا نیما (150 سال ادبیّات ایران). ج 2. تهران: زوار. 2- اکبری، منوچهر. (1371). نقد و تحلیل ادبیّات انقلاب اسلامی. تهران: سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی. 3- امینپور، قیصر. (1363). در کوچۀ آفتاب. تهران: حوزۀ هنری. 4-.............، .......... (1372). آیینههای ناگهان. تهران: شاعر. 5- اصفهانی، ژاله. (1384). مجموعه اشعار. تهران: نگاه. 6 - الفراهیدی، خلیل بن احمد. (1367 ه.ق). العین. بیروت: مؤسسه العلمی المطبوعات. 7- باقری، ساعد. (1363). سوره، جنگ ششم. تهران: حوزۀ هنری سازمان تبلیغات 8 - بختیاری، نادر. (1370). هشت فصل عشق. تهران: بنیاد حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدّس. 9- بیگیحبیبآبادی، پرویز. (1386). حماسههای همیشه، ج 2 و 3. تهران: فرهنگ گستر. 10- ترابی، ضیاءالدین. (1384). شکوه شقایق. (نقد و بررسی شعرهای دفاع مقدّس) قم: سماء قلم. 11-حسینی، سیّد حسن. (1363). هم صدا با حلق اسماعیل. تهران: حوزۀ هنری. 12- ...........، ............... (1381). گزیدۀ شعر جنگ و دفاع مقدّس. تهران: حوزۀ هنری سازمان تبلیغات. 13- دهخدا، علی اکبر. (1372). لغت نامه. تهران: مؤسسۀ لغت نامه. 14 - سبزواری، حمید. (1367). دیوان اشعار. (جلد اوّل سرود درد) تهران: کیهان. 15-................، ......... (1368). سرود سپید. تهران: کیهان. 16- سنگری، محمّدرضا. (1380). نقد و بررسی ادبیّات منظوم دفاع مقدّس، ج3. تهران: پالیزان. 17- شاهرخی، محمود. (1367). مجموعه شعر جنگ به همراهی مشفق کاشانی. تهران: امیرکبیر. 18 - ..........، ............ (1376). تجلّی عشق. تهران: سرداران شهید 19 - عبدالملکیان، محمّدرضا. (1365). رباعی امروز. تهران: حوزۀ هنری. 20 - علایی، سعید. (1387). جریان شناسی شعر انقلاب اسلامی. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی. 21-کاظمی، محمّدکاظم. (1371). صبح در زنجیر. (جنگ شعر افغانستان)، تهران: حوزۀ هنری. 22-کافی، غلامرضا. (1389). شناخت ادبیّات انقلاب اسلامی. تهران: بنیاد حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدّس. 23- کاکایی، عبدالجبّار. (1376). نگاهی بر شعر معاصر ایران. تهران: عروج. 24- ..........، ............. (1380). بررسی تطبیقی موضوعات پایداری در شعر ایران و جهان. تهران: پالیزان. 25 - محدثی، مصطفی. (1375). هزار مرتبه خورشید. تهران: برگ 26- مردانی، نصرالله. (1370). خون نامۀ خاک. تهران: کیهان. 27-معین، محمّد. (1371). فرهنگ فارسی. ج 1. تهران: امیرکبیر. 28- ملعوف، لوئیس. (1379). المنجد فی اللغه. فرمان اسلام. 29- وسمقی، صدیقه. (1368). نماز باران. تهران: امیرکبیر. ب: مقاله 1- کافی، غلامرضا. «ویژگیهای سبکی منظومههای دفاع مقدّس». ادبیّات و زبانها، ادبیّات پایداری. سال سوّم. پاییز 90 و بهار 91. شمارۀ 5 و6. صص 363-384. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,447 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,574 |