دانشگاه شهید باهنر کرمان

 آمار

تعداد نشریات26
تعداد شماره‌ها447
تعداد مقالات4,557
تعداد مشاهده مقاله5,379,993
تعداد دریافت فایل اصل مقاله3,580,060
خیاطیان, دکتر قدرت ا..., حمزئیان, عظیم, حسین آبادی, رضا. (1396). بررسی و مقایسۀ شرح شطحیّات روزبهان بقلی شیرازی و جواهرالاسرار شیخ آذری اسفراینی. , 20(42), 121-146. doi: 10.22103/jll.2018.1971
دکتر قدرت ا... خیاطیان; عظیم حمزئیان; رضا حسین آبادی. "بررسی و مقایسۀ شرح شطحیّات روزبهان بقلی شیرازی و جواهرالاسرار شیخ آذری اسفراینی". , 20, 42, 1396, 121-146. doi: 10.22103/jll.2018.1971
خیاطیان, دکتر قدرت ا..., حمزئیان, عظیم, حسین آبادی, رضا. (1396). 'بررسی و مقایسۀ شرح شطحیّات روزبهان بقلی شیرازی و جواهرالاسرار شیخ آذری اسفراینی', , 20(42), pp. 121-146. doi: 10.22103/jll.2018.1971
خیاطیان, دکتر قدرت ا..., حمزئیان, عظیم, حسین آبادی, رضا. بررسی و مقایسۀ شرح شطحیّات روزبهان بقلی شیرازی و جواهرالاسرار شیخ آذری اسفراینی. , 1396; 20(42): 121-146. doi: 10.22103/jll.2018.1971

بررسی و مقایسۀ شرح شطحیّات روزبهان بقلی شیرازی و جواهرالاسرار شیخ آذری اسفراینی

نثرپژوهی ادب فارسی
مقاله 6، دوره 20، شماره 42، دی 1396، صفحه 121-146    اصل مقاله (516.3 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jll.2018.1971
نویسندگان
دکتر قدرت ا... خیاطیان* 1؛ عظیم حمزئیان2؛ رضا حسین آبادی3
1دانشیار عرفان اسلامی دانشگاه سمنان
2استادیار فلسفه و عرفان اسلامی دانشگاه سمنان
3دانشجوی دکتری تصوّف و عرفان اسلامی دانشگاه سمنان
چکیده
     هدف مقالۀ حاضر، بررسی وجوه اشتراک و افتراق میان شرح شطحیّات روزبهان بقلی شیرازی و جواهرالاسرار شیخ آذری اسفراینی است. نتایج به دست آمده حاکی است که مؤلفان مذکور با آسیب­شناسی عرفان و تصوف از سویی به نقد، و از دیگر سو به دفاع از شطّاحان همت گمارده­اند. فارسی بودن زبان هر دو کتاب، نگاه توأم با تکریمِ مؤلفان به مشایخِ عرفان و تصوف، شرح حروف مقطّعه و کلام شِبه­شطح حضرت رسول (ص) و شطحیّات مشایخ صوفیه، برخی از مشترکات این دو کتاب می­باشند. اما در باب تفاوت­ها می­­توان چنین گفت که پرداختن به کلام شِبه­شطح خلفای اربعه از اختصاصات شرح شطحیّات است؛ و در مقابل، پرداختن به شطحیّات منظوم متصوفه از اختصاصات جواهرالاسرار؛ دیگر اینکه روزبهان هم خود شطّاح بوده و هم علاقۀ او به شطحیّاتِ حلاج کاملاً در تألیف او پیداست، این در حالی­است که از آذری هیچ شطحی گزارش نشده، او را می­توان در مکتب صحو تعریف کرد و اینکه شرح شطحیّاتِ مشایخ گویا برای او بالسّویه بوده­است. نوع جهان­بینی مؤلّفان از دیگر عواملی است که بر محتوای این دو مکتوب تأثیر داشته­است. همچنین نثر فنّی روزبهان، در مقابل نثر نسبتاً روان شیخ آذری از دیگر وجوه این تمایز است.
کلیدواژه‌ها
شطح شناسی؛ روزبهان بقلی؛ شیخ آذری اسفراینی؛ شرح شطحیّات؛ جواهرالاسرار
مراجع

فهرست منابع

الف) کتاب­ها

  1. قرآن کریم.
  2. محمد بن عبدالله. (1382). نهج الفصاحه. به اهتمام ابوالقاسم پاینده. چ4. تهران: دنیای دانش.
  3. آذر بیگدلی، لطفعلی بن آقاخان. (1338). آتشکده. تصحیح و تحشیه و تعلیق حسن سادات ناصری. ج2. تهران: انتشارات امیرکبیر.     
  4. آذری اسفراینی، حمزة بن علی. (1390). دیوان آذری اسفراینی. به اهتمام محسن کیانی و عباس رستاخیز. چ2. تهران: مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
  5. ----------، حمزة بن علی ملک. کتابت (1043). جواهر­الاسرار منتخب مفتاح الاسرار. نسخه خطی. کتابخانه مجلس: ش5882.
  6. آذری طوسی، حمزة بن علی. 1387. جواهر­الاسرار. تصحیح احمد شاهد. مشهد: سنبله.
  7. ارنست، کارل. (1382). روزبهان بقلی (تجربه عرفانی و شطح ولایت در تصوف ایرانی). ترجمه و تعلیقات کورس دیوسالار‏. تهران: ‏امیرکبیر.
  8. بدخشى‏، نورالدین جعفر. (1374). خلاصه المناقب‏. تحقیق و تصحیح سیده اشرف ظفر. اسلام آباد: مرکز تحقیقات فارسى ایران و پاکستان‏.
  9. جامی‏‏، عبد­الرّحمن. (1375). نفحات الأنس‏. تصحیح محمود عابدی. چ3. تهران: اطّلاعات‏.
  10. خواندمیر، غیاث­الدین. (1362). تاریخ حبیب السیر (فی اخبار افراد بشر). زیر نظر محمد دبیر سیاقی و مقدمۀ جلال­الدین همایی. ج4. تهران: خیام.
  11. روزبهان بقلى‏‏، روزبهان ابی­نصر. (1366). عبهر العاشقین‏‏. تحقیق و تصحیح هانری کربن و محمّد معین. چ3‏.  تهران: ‏منوچهری‏.
  12. ---------. (1382). شرح شطحیّات‏‏. تصحیح هانری کربن. تهران: ‏طهوری‏.
  13. روزبهان ثانى‏، ابراهیم بن صدر الدین. (1382). تحفه أهل العرفان. تحقیق و تصحیح  جواد نوربخش‏. چ2. تهران: ‏یلدا قلم.
  14. زرین­کوب‏‏، عبدالحسین. (1388). جستجو در تصوّف ایران‏‏. تهران: ‏امیرکبیر‏.
  15. سمرقندی، دولتشاه. (1366). تذکره الشعراء. به همت محمد رمضانی. چ2. تهران: پدیده خاور.
  16. سمنانی علاءالدوله، احمدبن محمد. (1362). العروه لأهل الخلوه و الجلوه. تصحیح نجیب مایل هروی. تهران: مولی.
  17. شبستری، محمود. (1382). گلشن راز. تصحیح محمد حماصیان. کرمان: انتشارات خدمات فرهنگی کرمان.
  18. شوشتری، نورالله. (1376). مجالس­المومنین. ج2. تهران: کتاب­فروشی اسلامیه.
  19. شیرازی، محمد معصوم. (بی­تا). طرائق الحقائق‏. تصحیح محمد جعفر محجوب‏. ج‏2. تهران: سنائى.
  20. شیروانى‏، زین­العابدین. (1361). ریاض السیاحه. تصحیح حسین بدر­الدین و اصغر حامد. ج1‏. تهران‏: سعدى.
  21. صفا، ذبیح­الله. (1378). تاریخ ادبیات در ایران. ج4. چ10. تهران: فردوس.
  22. فیضی، کریم. (1388). شفیعی کدکنی و هزاران سال انسان. تهران: اطلاعات.
  23. وثوقی، محمدعلی. (1390). حمزة بن علی ملک آذری اسفراینی شاعر و عارف قرن نهم. مشهد: کتابدار توس.
  24. هدایت، رضا قلی­خان. (1385). تذکرة­ ریاض العارفین. تصحیح ابولقاسم دادفر و گیتا اشیدری. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
  25. هندوشاه استرآبادی، محمدقاسم. (1388). تاریخ فرشته. تصحیح و تعلیق و توضیح از محمدرضا نصیری. ج2. تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.

ب) مقاله ­ها

  1. حسین­آبادی، رضا و داوود چوگانیان. (1393). «سرچشمه­های فکری شیخ آذری اسفراینی در تألیف جواهرالاسرار». فصلنامه­ عرفانیات در ادب فارسی. س5 -  ش19. صص 87-112.
  2. رستاد، الهام. (1392). «بررسی و تحلیل کاربرد آیات و احادیث در شرح شطحیّات روزبهان بقلی». فصلنامه­ متن پژوهی ادبی. س17 - ش58. صص 7-28.
  3. فاموری، مهدی. (1389). «نگاهی به مفهوم إلتباس در نزد شیخ روزبهان بقلی شیرازی»، مجله مطالعات عرفانی. س6 - ش12. صص163-182.

ج) مجموعه مقالات

  1. محمدی، شمس­الدین. (1390). اهمیت ادبی جواهرالاسرار شیخ آذری اسفراینی. در موج دریای معرفت، ویراستاران عباس شجاعی و یوسفعلی یوسف­نژاد، 575 - 584. مشهد: کتابدار توس.

د) پایان­نامه ­ها و رساله­ ها

  1. فرود، زهرا. (1382). تصحیح باب اوّل و دوم نسخه خطی جواهرالاسرار. پایان­نامه کارشناسی ارشد گروه زبان و ادبیّات فارسی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج.
  2. حسین­آبادی، رضا. (1392). اندیشه­های عرفانی حمزة بن علی ملک اسفراینی بر اساس کتاب جواهرالاسرار. پایان­نامه کارشناسی ارشد گروه عرفان اسلامی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد نیشابور.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 855
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 466


سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب