
تعداد نشریات | 26 |
تعداد شمارهها | 447 |
تعداد مقالات | 4,557 |
تعداد مشاهده مقاله | 5,379,989 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,580,057 |
جایگاه نام در ایران باستان | ||
مجله مطالعات ایرانی | ||
مقاله 4، دوره 16، شماره 32، اسفند 1396، صفحه 57-73 اصل مقاله (672.23 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
وحید رویانی* 1؛ مرتضی نیازی2 | ||
1دانشگاه گلستان-دانشیار | ||
2دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه گلستان. | ||
چکیده | ||
نامها از گذشته تاکنون مهمترین عامل هویّتبخشی و تمایز افراد در جامعه بودهاند. نوع انتخاب نام علاوه بر اینکه گویای نگرش فرد به خود، جامعه و طبیعت است، اندیشۀ دینی و مذهبی او را نیز آشکار میسازد. در پژوهشهای تاریخی و اجتماعی با مراجعه به متون تاریخی و بررسی اسامی خاص متداول در هر دوره میتوان بافت قومیتی و مذهبی و پراکندگی اجتماعی هر دوره را سنجید. آنچنان که یافتههای باستانشناسی و اسناد تاریخی نشان میدهند، عوامل متعدّدی در ایران باستان در گزینش اسامی ایرانیان دخیل بودهاند، ولی مذهب نقش اساسی را به عهده داشتهاست. در این مقاله ابتدا به جایگاه نام و نامگذاری و مراسم و آیینهایی که برای نامگذاری در ایران باستان و خصوصاً دوران ساسانیان مرسوم بوده و همچنین شیوههای انتخاب نام برای افراد پرداخته شده، سپس نقش نام و کارکردهای آن در اوستا که مهترین کتاب بازمانده از دوران باستان است، مورد بررسی قرار گرفتهاست. تابوی نام و قدرت نهفته در نامهای مقدس و اساطیری، یکی دیگر از موضوعات مرتبط با نام در دورۀ ساسانیان است که شاهان از آن در جهت اهداف سیاسی خود استفاده میکردند؛ همچنین تداوم نام در دین مزدیسنا و اندیشۀ شاهان ساسانی مطلب دیگری است که نویسندگان بدان پرداخته و نشان دادهاند دغدغۀ مانایی نام، انگیزۀ ساخت بسیاری از بناهای با ارزش دورۀ ساسانی و عامل شکلگیری برخی قوانین فقهی و حقوقی دین مزدیسنا میباشد. | ||
کلیدواژهها | ||
نامگذاری؛ ایران باستان؛ توّلد؛ اندیشۀ مزدیسنا | ||
مراجع | ||
کتابنامه الف. کتابها 1.آموزگار. ژاله. (1374). تاریخ اساطیری ایران. تهران: سمت. 2. الیاده. میرچا.( 1388). شمنیسم. ترجمۀ کاظم مهاجری. چاپ دوم. تهران: ادیان. 3. برول. لوی. (1389). کارکردهای ذهنی در جوامع عقبمانده. ترجمۀ یدالله موقن. تهران: هرمس. 4. بهار. مهرداد. (1391). پژوهشی در اساطیر ایران. تهران:نشرآگه. 5. حمیدیان. سعید. (1372). درآمدی بر اندیشه و هنر فردوسی. تهران: نشر مرکز. 6. دیاکونوف. ا. م. (1390). تاریخ ماد. ترجمۀ کریم کشاورز. چاپ دوم. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی. 7. دوستخواه. جلیل. (1390). اوستا(جلد اول) .تهران: مروارید. 8. راوندی. مرتضی. (1384). تاریخ اجتماعی ایران( جلد اول). تهران: نگاه. 9. رایشلت. هانس. (1386). رهیافتی به گاهان زرتشت و متنهای نواوستایی. ترجمۀ جلیل دوستخواه. تهران: ققنوس. 10. رجبی. پرویز. (1380). هزارههای گمشده. تهران: توس. 11. زرینکوب. عبدالحسین. (1381). نامورنامه. تهران: سخن. 12. زنجانی. محمود. (1380). تاریخ تمدن ایران باستان. تهران: نشر آشیانه کتاب. 13. شهزادی، رستم. (1387). گفتاری دربارۀ کتاب ماتیکان هزار داتستان. به کوشش مهرانگیز شهزادی. تهران: نشر فروهر. 14. صفا. ذبیح الله.(1379). حماسهسرایی در ایران. چاپ ششم. تهران: امیرکبیر. 15. عریان. سعید. (1382). کتیبههای پهلوی. تهران: نشر کارنامگ. 16. فردوسی. ابوالقاسم. (1386). شاهنامه. به کوشش جلال خالقی مطلق. تهران: مرکز دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی. 17. فروید. زیگموند. ( 1385). توتم و تابو. ترجمۀ ایرج پورباقر. چاپ سوم. تهران: آسیا. 18. فریزر. جیمز. ( 1383). شاخۀ زرین.ترجمۀ کاظم فیروزمند. تهران: انتشارات آگاه. 19. قدیانی. عباس. (1387). تاریخ، فرهنگ و تمدن در دورۀ ساسانیان. چاپ چهارم. تهران: انتشارات فرهنگ مکتوب. 20. کریستنسن. آرتور. (1390). ایران در زمان ساسانیان. ترجمۀ رشید یاسمی. چاپ هفتم. تهران: صدای معاصر. 21. لوکونین. ولادمیر گریگورویچ.(1350).تمدن ایران ساسانی. ترجمۀ عنایتالله رضا. تهران: بنگاه ترجمه ونشرکتاب. 22. مبشّر، سودابه. (1390). ایرانیان فرزندان خود را چه می نامند؟ چاپ ششم. تهران:کتاب پارسه. 23. وندیداد. ( 1376). ترجمه و پژوهش هاشم رضی. تهران: انتشارات فکر روز. 24. هرودوت. ( 1389). تاریخ هرودوت. ترجمه مرتضی ثاقبفر. تهران: اساطیر. 25. یشتها.( 1377). به کوشش ابراهیم پورداوود. تهران: اساطیر. ب.مقالهها 26.آموزگار، ژاله.(1386). «جادوی سخن در اساطیر ایران». نقل از: زبان فرهنگ اسطوره (مجموعۀ مقالات ژالۀ آموزگار). تهران: معین. _________.(1386). «تبریک». نقل از: زبان فرهنگ اسطوره(مجموعۀ مقالات ژالۀ آموزگار). تهران: معین. 27. امیرخسروی. ارژنگ. (1388). «پژوهشی در نامهای خاص باستانی». فصلنامۀ جمعیت. شمارۀ 67-68، صص 19- 59. 28. قاضیمرادی. حسن. ( 1386). «اسطورهاندیشی جماعت ما». نقل از: گسترۀ اسطوره. به کوشش محمدرضا ارشاد. چاپ دوم. تهران: هرمس. 29. قنبری. ملیحه و بخشعلی شیرخدایی. (1391). «نامهای اهورامزدا در اوستا». پژوهشنامه ادیان. شمارۀ12، صص 79تا96. 30. گلشنی راد. کریم. ( 1390). «وضعیت زن در خانواده و جامعه ساسانی». فصلنامۀ زن در فرهنگ و هنر. سال2. شمارۀ 3، صص 117- 131. 23. موقن. یدالله. (1386).«اسطوره ایدئولوژی و روشنفکری ما». نقل از: گسترۀ اسطوره. به کوشش محمدرضا ارشاد. چاپ دوم. تهران: هرمس. ج. منابع لاتین 24.Allan, keith .burridge, kate .)2006. (forbidden words, taboo and the censoring of language.New York: Cambridge university press. 25.Child. Francis James. (1965). the English and Scottish Popular Ballads. Vol. 1.New York: Dover. Orig. 26. Garry. Jane, El-Shamy. Hasan. (2005). Archetypes and motifs in folklore and literature. New York: M.E. Sharpe. Inc. 27. Graves. Robert. (1987). New Larousse Encyclopedia of Mythology. New York: Crescent books. 28. Groot. J.J. M. (1964).The Religious system of china. Taiwan: Literature House. Ltd. 29. Zipes. Jack. (2000).The Oxford Companion to fairy Tales. Oxford: oxford university press. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,001 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 845 |