
تعداد نشریات | 26 |
تعداد شمارهها | 447 |
تعداد مقالات | 4,557 |
تعداد مشاهده مقاله | 5,380,001 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,580,066 |
جایگاه مریم مجدلیّه در متنهای گنوسی با تکیه بر متن پارتیِ مانوی | ||
مجله مطالعات ایرانی | ||
مقاله 1، دوره 17، شماره 33، شهریور 1397، صفحه 1-22 اصل مقاله (395.63 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jis.2018.2102 | ||
نویسنده | ||
حمیدرضا اردستانی رستمی | ||
عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دزفول | ||
چکیده | ||
چنانکه بسیاری از پژوهندگان کیش مانی اشاره داشتهاند، مانی از اندیشههای گنوسی متأثّر بودهاست و مطالعۀ متنها و باورهای گنوسیمانوی، ویژگیهایی همانند را میان مانویان و گنوسیان آشکار میکند. در پژوهش پیشِ رو، یکی از همین همانندیها، یعنی شباهت جایگاه مریم مجدلیّه را در متنهای گنوسی (انجیلهای توماس، حقیقت، فیلیپ، مریم و...) و متنهای مانوی، با تکیه بر متن پارتی M6281+M6246 بررسی میکنیم. در پایان درخواهیم یافت همانگونه که گنوسیان مریم را بزرگ میدارند و او را جانشین حقیقی و نخستدیدارکننده با عیسی در پس از رستاخیز میدانند، در متن مانوی نیز مریم نخستین کسی است که پس از برخاستن از گور با عیسی دیدار میکند و بر حواریون و ازجمله پطرس که در مسیحیّت رسمی جانشین عیسی است، رازِ جهان را آشکار میکند. در این متن مریم را آموزگار حواریون و جانشین عیسی مییابیم. | ||
کلیدواژهها | ||
گنوس؛ مریم مجدلیّه؛ عیسی؛ مانی؛ سرود تصلیبِ مانویِ پارتی | ||
مراجع | ||
1. اسماعیلپور، ابوالقاسم. (1390). زیر آسمانههای نور. تهران: قطره. 2. _____________. (1387). اسطورة آفرینش در آیین مانی. تهران: کاروان. 3. انجیل عیسی مسیح. (بیتا). بیجا. 4. بنونیست، امیل. (1386). دین ایرانی بر پایۀ متنهای معتبر یونانی. ترجمۀ بهمن سرکاراتی. تهران: قطره. 5. بویس، مری. (1386). زردشتیان (باورها و آداب دینی آنها). ترجمۀ عسگر بهرامی. تهران: ققنوس. 6. بهار، مهرداد و ابوالقاسم اسماعیلپور. (1394). ادبیات مانوی. تهران: کارنامه. 7. بیرونی، ابوریحان. (1389). آثارالباقیّه عن القرون الخالیّه. ترجمة اکبر داناسرشت. تهران: امیرکبیر. 8. پیگِلز، اِلین. (1394). انجیلهای گنوسی. ترجمۀ ماشااللّه کوچکی میبدی. تهران: علمی و فرهنگی. 9. تقیزاده، سیّد حسن. (1388). مقالات تقیزاده (دربارۀ مانی). تهران: توس. 10. دریایی، تورج. (1387). شاهنشاهی ساسانی. ترجمۀ مرتضی ثاقبفر. تهران: ققنوس. 11. رازی، فریده. (1372). کتابشناسی مانی (فارسی، انگلیسی، فرانسه، آلمانی). تهران: مرکز نشر دانشگاهی. 12. زبور مانوی. (1388). ترجمۀ قبطی به انگلیسی: چارلز رابِرت سیسل آلبری. ترجمة انگلیسی به فارسی: ابوالقاسم اسماعیلپور. تهران: اسطوره. 13. سرکاراتی، بهمن. (1385). سایههای شکار شده (گزیدۀ مقالات فارسی)، تهران: طهوری. 14. کفالایا (نسخۀ موزۀ برلین). (1395). برگردان تطبیقی از ترجمۀ آلمانی و انگلیسیِ نسخۀ قبطی: مریم قانعی و سمیّه مشایخ. تهران: طهوری. 15. کلیمکایت، هانس یواخیم. (1384). هنرمانوی. ترجمة ابوالقاسم اسماعیلپور. تهران: اسطوره. 16. هاکس، مستر. (1383). قاموس کتاب مقدّس. تهران: اساطیر. 17. هالروید، استوارت. (1395). ادبیات گنوسی. ترجمة ابوالقاسم اسماعیلپور. تهران: اسطوره. ب: مقالهها 18.آسموسِن، جس. پیتر. (1373). «مانی و دین او: بررسی متون»، آیین گنوسی و مانوی. ویراستۀ میرچا الیاده. ترجمۀ ابوالقاسم اسماعیلپور. تهران: فکر روز، صص 189-213. 19. «انجیل به روایت مریم مجدلیّه». (1395). ادبیات گنوسی. ترجمۀ ابوالقاسم اسماعیلپور. تهران: هیرمند، صص 269-274. 20. «انجیل توماس». (1395). ادبیات گنوسی. ترجمۀ ابوالقاسم اسماعیلپور. تهران: هیرمند، 225-241. 21. «انجیل حقیقت». (1395). ادبیات گنوسی. ترجمۀ ابوالقاسم اسماعیلپور. تهران: هیرمند، صص 243-256. 22. «انجیل فیلیپ». (1395). ادبیات گنوسی. ترجمۀ ابوالقاسم اسماعیلپور. تهران: هیرمند، صص 257-268. 23. «انجیل مرقیون». (1395). ادبیات گنوسی. ترجمۀ ابوالقاسم اسماعیلپور. تهران: هیرمند، 275-300. 24. پِرکینز، فیم. (1373). «کیش گنوسی، بدعتی مسیحی»، آیین گنوسی و مانوی. ویراستۀ میرچا الیاده. ترجمۀ ابوالقاسم اسماعیلپور. تهران: فکر روز، صص 75-83. 25. «تندر، اندیشۀ کامل». (1395). ادبیات گنوسی. ترجمۀ ابوالقاسم اسماعیلپور. تهران: هیرمند، صص 327-335. 26. دیویس، جی.گ. (1373). «کیش مانوی و مسیحی»، آیین گنوسی و مانوی. ویراستۀ میرچا الیاده. ترجمۀ ابوالقاسم اسماعیلپور. تهران: فکر روز، صص161-169. 27. سولیانو، یوآن پترو. (1373). «کیش گنوسی از سدههای میانه تا اکنون». آیین گنوسی و مانوی. ویراستۀ میرچا الیاده. ترجمۀ ابوالقاسم اسماعیلپور، تهران: فکر روز، صص 55-73. 28. شکریفومشی، محمّد. (1382). «مبانی عقاید گنوسی در مانویّت». نامة ایران باستان. سال سوم. شمارة اوّل، صص 35-66. 29. کیسپِل، گیلز. (1373). «کیش گنوسی از آغاز تا سدههای میانه». آیین گنوسی و مانوی. ویراستۀ میرچا الیاده. ترجمۀ ابوالقاسم اسماعیلپور. تهران: فکر روز، صص 11-54. 30. _______. (1395). «کیش گنوسی از آغاز تا سدههای میانه». ادبیات گنوسی. ترجمۀ ابوالقاسم اسماعیلپور. تهران: هیرمند، صص 95-123. 31. «متون مندایی». (1395). ادبیات گنوسی. ترجمۀ ابوالقاسم اسماعیلپور. تهران: هیرمند، صص 349-360. 32. نیولی، گراردو. (1373 الف). «مانی»، آیین گنوسی و مانوی. ویراستۀ میرچا الیاده. ترجمۀ ابوالقاسم اسماعیلپور. تهران: فکر روز، صص 105-117. 33 ._________. (1373 ب). «آیین مانوی». آیین گنوسی و مانوی. ویراستۀ میرچا الیاده. ترجمۀ ابوالقاسم اسماعیلپور. تهران: فکر روز، صص 119-159. 34. _________. (1395). «مانی و کیش مانوی»، ادبیات گنوسی. ترجمۀ ابوالقاسم اسماعیلپور. تهران: هیرمند، صص 155-188. ج: منابع لاتین 35. Baker-Brian, N. J. (2011). Manichaeism, Clark.
36. Kent, R. G. (1953). Old Persian; Grammer. Texts. Lexicon, New Hawen; Connecticut.
37. Lieu, Samuel N. C.(1992). Manichaeism in the later Roman Empire and Medieval China, Historical Survey, 2nded., Tübingen. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 608 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 710 |