
تعداد نشریات | 26 |
تعداد شمارهها | 447 |
تعداد مقالات | 4,557 |
تعداد مشاهده مقاله | 5,379,972 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,580,053 |
بررسی شیوههای عملکرد عیّاران در متنهای حماسی و عیّاری | ||
مجله مطالعات ایرانی | ||
مقاله 10، دوره 17، شماره 33، شهریور 1397، صفحه 197-215 اصل مقاله (474.56 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jis.2018.2110 | ||
نویسندگان | ||
فاطمه غلامی* 1؛ افسون حمیدی2 | ||
1عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز | ||
2دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز | ||
چکیده | ||
بخش قابل توجّهی از متون حماسی و داستانهای قهرمانی، آکنده از شیوهها و شگردهای عیّاری است. عیّاران شخصیتهایی والا هستند که هنگام ناکارآمدی جنگ و ستیز وارد داستان شده، با روشهای ویژۀ خود بر کشش داستان میافزایند. در این جستار، شیوههای عملکرد عیّاران در چند متن حماسی و عیاری بررسی شدهاست. این پژوهش با هدف تبیین دقیقتر کارویژهها و تحلیل ساز و کارهایی صورت یافتهاست که در بسیاری از داستانها موجب گرهافکنی و یا برون رفت از بحران میشود. بدین منظور پس از عنوان هر شگرد، نمونههایی به دست داده میشود. متنهای بررسی شده عبارتند از: شاهنامۀ فردوسی، سمک عیّار، دارابنامۀ ترسوسی، دارابنامۀ بیغمی، برزونامه و اسکندرنامه. پژوهش به روش تحلیل محتوا بر پایۀ منابع کتابخانهای سامان یافتهاست. براساس نتایج، روشهایی که عیّاران بدان وسیله به مقصود خود میرسند بدین شرح است: تعویض لباس، تغییردادن چهره، آراستن خود به شیوههای مختلف، استفاده از داروی بیهوشانه، انگشتر، کمند، صندوق، پنهان کردن وسیلۀ دفاعی در ساق موزه، ناشناسرفتن به سپاه دشمن، شناسایی مکان با بوییدن خاک و سخن گفتن به زبانهای دیگر. این شیوهها نشان میدهد چگونه در داستانهای حماسی- عیاری یکنواختی ماجراها بر هم میخورد و توجّه خواننده به عناصر تأثیرگذار و مهمّی که گاه فراتر از جنگ و ستیز هستند، جلب میشود. | ||
کلیدواژهها | ||
واژه های کلیدی: متون حماسی؛ متون عیّاری؛ عملکرد عیّاران | ||
مراجع | ||
کتابنامه الف. کتابها 1. بیغمی، محمدبناحمد. (1381). دارابنامه. با مقدّمه و تصحیح و تعلیقات ذبیحالله صفا. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی. 2. ترسوسی، ابوطاهر محمدبنحسن بن علی بن موسی. (1374). دارابنامه. بهکوشش ذبیحالله صفا. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی. 3. حاکمی، اسماعیل. (1382). آیین فتوّت و جوانمردی. تهران: اساطیر. 4. حکیم، منوچهرخان. (1327). اسکندرنامه. تهران: کتابفروشی و چاپ خانۀ علیاکبر علمی. 5. خانلری. پرویز. (1367). شهر سمک. تهران: انتشارات آگاه. 6. عنصرالمعالی، کیکاووسبناسکندربنقابوسبن وشمگیر. (1371). قابوسنامه. تصحیح و توضیح غلامحسین یوسفی. چ ششم. تهران: انتشارات علمی. 6. فردوسی، ابوالقاسم. (1374). شاهنامه. تهران: قطره. 7. کاتب ارجانی، فرامرزبنخداداد. (1347). سمک عیار. بهکوشش دکتر پرویز ناتل خانلری. تهران: بنیاد فرهنگ ایران. 9. کاشفی، مولاناحسین. (1350). فتوّتنامۀ سلطانی. به کوشش محمدجعفر محجوب. تهران: انتشارات بنیاد فرهنگ ایران. 10. کربن، هانری. (1383). آیین جوانمردی. ترجم احسان نراقی. تهران: سخن 11. کوسج، شمسالدین محمد. (1387). برزونامه (بخش کهن). تصحیح اکبر نحوی. تهران: میراث مکتوب. 12. محجوب، محمّدجعفر. (1382). ادبیّات عامیانۀ ایران. بهکوشش حسن ذوالفقاری. تهران: چشمه. 13. محمود، احمد. (1379). درخت انجیر معابد. تهران: معین. 14. گیار، مارینا. (1389). جامعۀ آرمانی مبتنی بر جوانمردی. ترجمۀ ع. روحبخشیان. تهران: کتاب روشن. 15. معین، محمّد. (1350). فرهنگ فارسی. تهران: امیرکبیر. ب. مقاله ها 1.جلالی پندری، یدالله، حسینی، رقیّه. (1391). «بررسی حیلهها و ترفندهای قدیمی در سمک عیّار». جستارهای ادبی. ش دوم، صص 103- 132. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 534 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 404 |