دانشگاه شهید باهنر کرمان

 آمار

تعداد نشریات26
تعداد شماره‌ها447
تعداد مقالات4,557
تعداد مشاهده مقاله5,379,993
تعداد دریافت فایل اصل مقاله3,580,060
مردانی, فیروز. (1397). معرّفی شیخ بابا نخجوانی و بررسی عناصر سبکی و محتوایی نسخۀ خطّی «شرح گلشن راز» وی. , 21(43), 155-175. doi: 10.22103/jll.2018.2175
فیروز مردانی. "معرّفی شیخ بابا نخجوانی و بررسی عناصر سبکی و محتوایی نسخۀ خطّی «شرح گلشن راز» وی". , 21, 43, 1397, 155-175. doi: 10.22103/jll.2018.2175
مردانی, فیروز. (1397). 'معرّفی شیخ بابا نخجوانی و بررسی عناصر سبکی و محتوایی نسخۀ خطّی «شرح گلشن راز» وی', , 21(43), pp. 155-175. doi: 10.22103/jll.2018.2175
مردانی, فیروز. معرّفی شیخ بابا نخجوانی و بررسی عناصر سبکی و محتوایی نسخۀ خطّی «شرح گلشن راز» وی. , 1397; 21(43): 155-175. doi: 10.22103/jll.2018.2175

معرّفی شیخ بابا نخجوانی و بررسی عناصر سبکی و محتوایی نسخۀ خطّی «شرح گلشن راز» وی

نثرپژوهی ادب فارسی
مقاله 9، دوره 21، شماره 43، تیر 1397، صفحه 155-175    اصل مقاله (401.17 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jll.2018.2175
نویسنده
فیروز مردانی*
عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خمینی شهر
چکیده
نعمت الله بن محمود(920ق)، معروف به شیخ بابا نخجوانی و شیخ علوان از شخصیت­های عرفانی و ادبی سدۀ نهم هجری به شمار می­رود و شش اثر عرفانی، از جمله «شرح گلشن راز» به او منسوب است. دربارۀ زندگی، آثار و اندیشه­های او آگاهی مبسوط و کافی در دست نیست. قدمت شرح او بر گلشن رازِ شبستری و عدم معرفی و تصحیح نشدن آن تا به حال، و از سوی دیگر شهرت گلشن راز، ضرورت انجام دادن این پژوهش را توجیه­می­کند. این نوشتار با استفاده از شیوۀ سندکاوی و روش توصیفی- تحلیلی انجام یافته و ضمن معرفی اجمالی شیخ بابا نخجوانی و آثارش، بطور مشروح به معرفیِ شرح «گلشن راز» وی و نسخۀ خطّی آن پرداخته؛ سپس ویژگی‌های سبکی و محتواییِ آن را در سه سطح زبانی، ادبی و فکری بررسی نموده­است. نتایج حاصله آن­که: دو زبانه بودن اثر، عربی مآبی و تألیف جملات فارسی بر سیاق نحو زبان عربی، وفور لغات و ترکیبات عربی، توجه به استعمال واژگان و ترکیبات پارسی سره، نوآوری اندک در کاربرد لغات و ترکیبات، توجه بسیار به آرایش­های لفظی و به تصنع گراییدن زبان و اهمیت دادن به تأویل از عناصر سبکی آن به­شمار می­رود. مطالب کتاب، عموماً دریافت و استنباط شارح از ابیات شبستری و متکی بر تجارب عرفانی خود اوست.
کلیدواژه‌ها
شرح گلشن راز؛ شیخ بابا محمود نخجوانی؛ نسخۀ خطّی؛ ویژگی‌های سبکی
مراجع

فهرست منابع

الف)کتاب­ها

  1. قرآن کریم. (بی­تا). ترجمۀ مهدی الهی قمشه­ای. تهران: کتابخانۀ سنائی و دارالقرآن­الکریم. 
  2. آذربیگدلی، لطفعلی بیگ. (1336- 1338). آتشکدۀ آذر. با تصحیح و تحشیه و تعلیق سیّدحسن سادات ناصری. تهران: انتشارات امیرکبیر.
  3. امین احمد رازی. (1389). تذکرۀ هفت اقلیم. تصحیح سیّد محمدرضا طاهری. تهران: انتشارات سروش. 
  4. بغدادی، اسماعیل پاشا. (1951-1955م). هدیة­­العارفین، اسماء­­المؤلّفین و آثار المصنّفین.  به اهتمام قاسم محمّد الرّجب. بغداد: مکتبة الحنفی.
  5. بهار، محمّد­تقی. (1375). سبک شناسی(تاریخ تطوّر نثر فارسی). تهران: انتشارات امیرکبیر.
  6. تبریزی، ابوالمجد محمّد بن مسعود. (1381). سفینۀ تبریز. تهران: مرکزنشردانشگاهی.
  7. تربیت، محمّد علی. (1378). دانشمندان آذربایجان. به کوشش غلامرضا طباطبایی مجد. تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
  8. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله. (1413ق). کشف­الظّنون عن اسامی­الکتب و الفنون. بیروت: دارالکتب­العلمیّه. 
  9. درایتی، مصطفی. (1389). فهرستوارۀ­ دستنوشته­های­ایران(دنا). تهران: کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی.
  10. -----------. (1391). فهرستگان نسخه­های­ خطّی­ ایران(فنخا). تهران: کتابخانۀ ملّی جمهوری اسلامی ایران.
  11. راغب اصفهانی، ابوالقاسم حسین بن محمّد. (بی­تا). المفردات فی­ غریب­القرآن. تحقیق محمّد سیّد کیلانی. بیروت: دارالمعرفة.
  12. الزّرکلی، خیرالدّین. (2002م). الاعلام. بیروت: دار العلم للملایین. 
  13. زرّین کوب، عبدالحسین. (1376). جستجو در تصوف ایران.  تهران: انتشارات امیرکبیر.
  14. سرکیس، یوسف الیان. (1410ق). معجم ­المطبوعات ­العربیه و المعرّبه. قم: مکتبة آیة الله العظمی المرعشی النجفی.
  15. شبستری، شیخ محمود. (1365). مجموعۀ آثارشبستری. با­ مقدّمه و تصحیح و توضیحات صمد موحّد. تهران: کتابخانۀ طهوری.
  16. شمیسا، سیروس.(1374). کلیات سبک شناسی. تهران: انتشارات فردوس.
  17. صفا، ذبیح الله.(1378). تاریخ ادبیات در ایران.  تهران: انتشارات فردوس.
  18. طاش طپری زاده. ( 1395هـ. - 1975م.). الشقایق النعمانیّه فی علماء الدّولة العثمانیّه. بیروت: دارالکتب العربی.
  19. غلامرضایی، محمّد. (1388). سبک شناسی نثرهای صوفیانه. تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
  20. فتوحی، محمود . (1389). بلاغت تصویر. تهران: انتشارات سخن.
  21. کحّاله، عمر رضا. ( 1414ق). معجم ­المؤلّفین. بیروت: مؤسّسة الرّسالة.
  22. کربلایی­تبریزی، حافظ­حسین. (1344و1349). روضات­الجنان و جنّات­الجنان. تصحیح و تعلیق جعفر سلطان­القرّایی. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
  23. لاهیجی، شمس­الدّین محمّد. (1391). مفاتیح الاعجاز فی شرح گلشن راز. به تصحیح محمّد رضا برزگر خالقی و عفّت کرباسی. تهران: انتشارات زوّار.
  24. منزوی، احمد. (1349). فهرست نسخه­های خطّی فارسی. تهران: مؤسسۀ فرهنگی منطقه­ای.
  25. ----------. (1377). فهرست نسخه­های خطّی مرکز دایرة المعارف بزرک اسلامی. تهران: مرکز دایرة المعارف بزرگ اسلامی.
  26. موحّد، صمد. (1390). سیری در تصوّف آذربایجان. تهران: انتشارات طهوری.  
  27. نخجوانی، نعمت الله بن محمود. شرح گلشن راز. نسخۀ خطّی شمارۀ342کتابخانۀ مرکز دایرة­المعارف بزرگ اسلامی.
  28. نویا، پل. (1373). تفسیر قرآنی و زبان عرفانی. ترجمۀ اسماعیل سعادت. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.

 

ب) مقاله­ها

  1. اکبری، منوچهر و علی­نژاد، مریم.(1396). «جلوه­های تصویری اندیشه­های عرفانی عزیزالدّین نسفی در رسالۀ انسان کامل». فصلنامۀ تخصّصی سبک شناسی نظم و نثر فارسی(بهار ادب). سال دهم. شماره یکم. شمارۀ پیاپی35. ص169- 184.
  2. طارمی، حسن.(1380). «تأویل». در دانشنامۀ جهان اسلام­­­. به سرپرستی غلامعلی حدّادعادل. تهران: بنیاد دایرة المعارف اسلامی. ص 313-323
  3. گلچین­معانی، احمد.(1344). «شروح گلشن راز». در نشریّۀ­ نسخه­های خطّی کتابخانۀ مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران. زیرنظر محمّد تقی دانش پژوه و ایرج افشار. دفترچهارم. تهران: انتشارات دانشگاه تهران. ص 53-124
  4. نافلی، مریم و آقاحسینی، حسین و میرباقری فرد، سید علی اصغر. (1396). «تصویرهای تشبیهی فشرده ویژگی برجستۀ سبکی متون منثور عرفانی (با تمرکز بر عبهر العاشقین، اسرار التّوحید، کشف الاسرار و عدّه الابرار)». فصلنامۀ تخصّصی سبک شناسی نظم و نثر فارسی(بهار ادب). سال دهم. شمارۀ یکم. شمارۀ پیاپی35. ص287-303.  
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 387
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 307


سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب