آمار
| تعداد نشریات | 26 |
| تعداد شماره‌ها | 447 |
| تعداد مقالات | 4,557 |
| تعداد مشاهده مقاله | 5,380,005 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,580,078 |
تَرکان خاتون سُلغُری و گسترش نفوذ مغولان در جنوب ایران (661-658 ه.ق) | ||
| پژوهشنامه تمدن ایرانی | ||
| مقاله 6، دوره 1، شماره 1، شهریور 1398، صفحه 155-174 اصل مقاله (363.14 K) | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jic.2018.2231 | ||
| نویسنده | ||
| علی رسولی* | ||
| عضو هیئت علمی گروه تاریخ، دانشگاه خلیج فارس | ||
| چکیده | ||
| یکی از معدود زنانی که در تحوّلات سیاسی جنوب ایران در قرن هفتم نقش‌آفرینی کردند، ترکان‌خاتون همسر سعد بن ابوبکر از دودمان اتابکان سلغری بود. وی طی سال‌های 658 تا 661 ه.ق همزمان با تأسیس حکومت ایلخانان مغول، در فارس فرمان راند. وی مناسبات مسالمت‌آمیزی با هلاکوخان برقرار کرد و دختر خود ابش‌خاتون را به ازدواج یکی از پسران هلاکو درآورد. ظرف شش سال بعد از مرگ او، بیشتر اختیارات حکومت محلّی از اتابکان سلب گردید و فارس ضمیمة تشکیلات کشوری ایلخانان شد. پژوهش حاضر، رابطة احتمالی اقدامات ترکان‌خاتون با گسترش نفوذ مغولها در جنوب ایران را بررسی کرده است. شواهد موجود نشان میدهد که تدبیر ترکان‌خاتون در نزدیکی به ایلخانان از طریق ازدواج دخترش با پسر هلاکوخان، با وجود اینکه در کوتاه مدت به حفظ ثبات و امنیت در فارس و ممانعت از حملة مغولان به جنوب ایران کمک کرد؛ اما در دراز مدت به تعمیق اختلافات داخلی، نابودی حکومت اتابکان و گسترش نفوذ مغولان منجر شد. این پژوهش با رویکرد توصیفی- تحلیلی انجام شده و دادههای مورد نیاز با تکنیک کتابخانهای از منابع دست اوّل دورة ایلخانان فراهم آمده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| فارس؛ ترکان‌خاتون سلغری؛ ایلخانان؛ اتابکان | ||
| مراجع | ||
|
- باستانی پاریزی، محمدابراهیم، (مصحّح). (1355). تاریخ شاهی قراختاییان. تهران: بنیاد فرهنگ ایران. - بناکتی، داود بن محمد. (1384). روضه اولی‌الالباب فی معرفه التّواریخ و الانساب (تاریخ بناکتی). به کوشش جعفر شعار. تهران: انجمن آثار ملّی. - بیضاوی، عبدالله بن عمر. (بی‌تا). نظام‌التّواریخ. به اهتمام و تصحیح بهمن میرزا کریمی. تهران: کتابخانة علمی. - جوزجانی، منهاج‌الدین عثمان. (1342). طبقات ناصری. تصحیح عبدالحیّ حبیبی. ج 1. کابل: انجمن تاریخ افغانستان. - خواندمیر، غیاث‌الدّین بن همام‌الدین حسینی. (1353). حبیب‌السّیر. ج 2، چاپ 2، تهران: کتابفروشی خیام. - خیراندیش، عبدالرسول. (1387). «شورش سلجوق‌شاه سلغری علیه مغولان و اندیشة او برای عبور از دریای پارس». چاپ‌شده در مجلّة پژوهش‌های تاریخی ایران و اسلام. دانشگاه سیستان و بلوچستان. سال 2، ش 3، پاییز و زمستان، صص 93- 104. - خیراندیش، عبدالرسول. (1394). فارسیان در برابر مغولان. تهران: آباد بوم. - زرکوب شیرازی. (1350). شیرازنامه. به کوشش اسماعیل واعظ جوادی. تهران: بنیاد فرهنگ ایران. - سعدی، شیخ مصلح‌الدین. (بی‌تا). کلّیات. تصحیح محمدعلی فروغی. تهران: جاویدان علمی. - شبانکاره‌ای، محمدبن علی. (1376). مجمع‌الانساب. تصحیح میرهاشم محدّث. چاپ 2. تهران: امیرکبیر. - غفاری، قاضی احمد. (1343). تاریخ جهان‌آرا. تهران: کتابفروشی حافظ. - فصیحی خوافی. (1341). مجمل فصیحی. تصحیح محمود فرّخ. جلد 1. مشهد: باستان. - لمبتون، آن. کی. اس. (1372). تداوم و تحوّل در تاریخ میانة ایران. ترجمة یعقوب آژند. تهران: نشر نی. - مستوفی، حمدالله. (1364). تاریخ گزیده. به اهتمام عبدالحسین نوایی. چاپ 3، تهران: امیرکبیر. - منشی کرمانی، ناصرالدین. (1328). سمط‌العلی للحضره العلیا. تصحیح عبّاس اقبال. تهران: شرکت سهامی چاپ. - میرخواند، میر محمد بن سیّد برهان‌الدین خاوند شاه. (1339). تاریخ روضه‌الصّفا. جلد 4. تهران: خیام، مرکزی، پیروز. - نطنزی، معین‌الدین. (1336). منتخب‌التّواریخ. تصحیح ژان اوبن. تهران: خیام. - وصّاف‌الحضره، فضل‌الله بن عبدالله شیرازی. (1338). تجزیه‌الامصار و تزجیه‌الاعصار (تاریخ وصّاف). به اهتمام محمد مهدی اصفهانی. تهران: ابن‌سینا. - همدانی. رشید‌الدین فضل‌الله. (1338). جامع‌التّواریخ.. به کوشش بهمن کریمی. جلد 2. تهران: اقبال. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,354 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 467 |
||