آمار
| تعداد نشریات | 26 |
| تعداد شماره‌ها | 447 |
| تعداد مقالات | 4,557 |
| تعداد مشاهده مقاله | 5,380,003 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,580,072 |
تحلیل پیشران های تبیین کنندۀ تاب آوری شهری در کلان شهر مشهد | ||
| جغرافیای اجتماعی شهری | ||
| مقاله 8، دوره 6، شماره 1 - شماره پیاپی 14، شهریور 1398، صفحه 109-122 اصل مقاله (462.99 K) | ||
| نوع مقاله: مقالۀ پژوهشی (کاربردی - توسعه ای) | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/JUSG.2019.1981 | ||
| نویسندگان | ||
| داود عباسی گوجانی1؛ احمد خادم الحسینی* 2؛ مهدی مدیری3؛ حمید صابری4؛ امیر گندمکار4 | ||
| 1دانشجوی دکترا، گروه جغرافیا، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران | ||
| 2دانشیار گروه جغرافیا، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران | ||
| 3دانشیار برنامه ریزی شهری، دانشگاه صنعتی مالک اشتر، تهران، ایران | ||
| 4استادیار گروه جغرافیا، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران | ||
| چکیده | ||
| تبیین موضوع: تاب آوری رویکردی نو در راستای ارزیابی و ارتقای ظرفیت مانایی و تحمل پذیری بنیانهای توسعه در شهرهاست. تبیین و شناخت مؤلفه های مؤثر و پیش برنده آن میتواند راهگشای بسیاری از برنامه های مرتبط با مدیریت بحران و دفاع غیر عامل شهری باشد که با توجه به پیچیدگی های تهدیدات امروزی امری بسیار ضروری می باشد. روش: مقاله حاضر با هدف گذاری کاربردی و با روش شناسی توصیفی- تحلیلی در راستای شناخت و تحلیل پیشرانهای تبیین کننده تاب آوری شهری در کلان شهر مشهد می باشد. جهت شناسایی شاخصه های مفهومی تبیین کننده پیشرانهای اصلی تاب آوری به روش اسنادی و دلفی هدفمند استفاده شده است. جامعه نمونه کارشناسان و متخصصان مرتبط با موضوع پژوهش در دو بخش به صورت 15 نفر برای اجرای تکنیک دلفی هدف مند و 50 نفر برای ارزش گذاری به پیشران های تبیین کننده می باشند. برای تحلیل داده ها از مدل معادلات ساختاری ایموس گرافیک (AMOS) استفاده شده است یافتهها: نتایج تحقیق بیانگر این امر است که اولاً تحلیل شاخصه های مفهومی با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی (EFA) شش پیشران تبیین کننده اصلی را به صورت تاب آوری اقتصادی با ضریب پایایی 78/0، تاب آوری اجتماعی با ضریب پایایی 0.76، تاب آوری کالبدی با ضریب پایایی 0.72، تاب آوری نهادی- مدیریتی با 0.73، تاب آوری زیرساختی با ضریب پایایی 0.82 و زیست محیطی با ضریب پایایی 0.74، مورد شناسایی قرار داد و ثانیاً تحلیل ساختار ارتباطی پیشران های شناسایی شده با استفاده از تحلیل عاملی تاییدی (CFA) نشان داد که پیشران های شناسایی شده دارای ارتباط ساختاری معناداری برای تبیین تابآوری در کلانشهر مشهد می باشند. نتایج: آنچه از این تحقیق بر میآید که برای ارزیابی و کاربست تاب آوری در کلان شهر مشهد نیازمند به دید جامع و چند جانبه می باشد. یعنی توجه به پیشران های مهمی در 6 حوزه کلان اقتصادی تا زیست محیطی می باشد، چرا که تحقق تاب آوری در این کلان شهر با ارتباط ساختاری قوی در بین این پیشران ها مرتبط می باشد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تاب وری؛ پیشران های تاب آوری؛ کلان شهر مشهد؛ AMOS؛ CFA | ||
| مراجع | ||
|
امیری، محمدجواد؛ سپهرزاد، بهناز؛ معرب، یاسر و اسماعیل صالحی (1396). ارزیابی تابآوری ساختاری- طبیعی کاربری اراضی شهرها (نمونه موردی: منطقه 1 تهران)، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، سال سی و دوم، شماره 1، صص 148-137. پرتوی، پروین؛ بهزادفر، مصطفی و زهرا شیرانی (1395). طراحی شهری و تاب آوری اجتماعی(بررسی موردی: محله جلفا اصفهان)، نشریه نامه معماری و شهرسازی، شماره 17، صص 116-99. پریور، پرستو؛ فریادی، شهرزاد؛ یاوری، احمدرضا؛ صالحی، اسماعیل؛ هراتی، پگاه (1392). بسط راهبردهای پایداریاکولوژیک برای افزایشتاب آوری محیط زیست شهری (نمونه موردی: مناطق 1 و 3 شهرداری تهران)، فصلنامه محیط شناسی، دوره 39، شماره 65، صص 132-123 حاتمینژاد، حسین؛ فرهادی خواه، حسین؛ آروین، محمود؛ رحیمپور، نگار (1396). بررسی ابعاد موثر بر تابآوری شهری با استفاده از مدل ساختاری تفسیری (نمونه موردی: شهر اهواز)،فصلنامه دانش پیشگیری و مدیریت بحران، سال هفتم، شماره 1، ص 2. داداش پور، هاشم و مرضیه عادلی (1394). سـنجش ظرفیتهای تاب آوری در مجموعهی شـهری قزوین. دوفصلنامه علمی-پژوهشی مدیریت بحران، شماره 8، صص: 84-73. رضایی، محمد رضا؛ رفیعیان، مجتبی؛ حسینی، سیدمصطفی (1396). ارزیابی طیف تابآوری کالبدی شهرها در برابر زلزله با استفاده از مدل‌های برنامهریزی (نمونة موردی شهر ایلام)، فصلنامه علمی - پژوهشی برنامهریزی توسعه کالبدی، دوره 4، پیاپی 5، صص 20-9. رضایی، محمدرضا؛ رفیعیان، مجتبی؛ حسینی، سید مصطفی (1393). سنجش و ارزیابی میزان تاب آوری کالبدی اجتماع های شهری در برابر زلزله(مطالعه موردی: محله های شهر تهران)، پژوهش های جغرافیای انسانی، شماره 4، صص621-603. صالحی، اسماعیل؛ آقابابایی، محمدتقی؛ سرمدی، هاجر؛ فرزادبهتاش، محمدرضا (1390). بررسی میزان تاب آوری محیطی با استفاده از مدل شبکه علیت، فصلنامه محیط شناسی، شماره 59، صص 112-99. فردوسی، سجاد؛ شکری فیروزجاه، پری (1393). بررسی میزان تاب آوری شبکه معابر شهری، مطالعه موردی شهر دامغان، فصلنامه پدافند غیر عامل، شماره 3، صص 51-62. فرزاد بهتاش، محمدرضا؛ کینژاد، محمدعلی؛ پیربابایی، محمد تقی؛ اصغری، علی (1392). ارزیابی و تحلیل مؤلفه های تاب آوری کلان شهر تبریز، نشریه هنرهای زیبا، دوره 18، شماره 3، صص 42-33. Ajibade, I (2017). Can a future city enhance urban resilience and sustainability? A political ecology analysis of Eko Atlantic city, Nigeria. International Journal of Disaster Risk Reduction. Vol, 26, pp:85-92.
Berke, Ph., Campanella, T (2006). Planning for Postdisaster Resiliency. The annal of the American Academy of Political and Social Science. vol,604, pp: 192-207.
Callaghan, G., Colton, J (2008). Building sustainable & resilient communities: a balancing of community capital. Environment, Development and Sustainability. Vol.10, pp.931–942.
Chaffin, B.C., Scown, M (2018). Social-ecological resilience and geomorphic systems.Geomorphology,Vol.305, pp.221-230.
Dhar, T., Khirfan, L (2017).A multi-scale and multi-dimensional framework for enhancing the resilience of urban form to climate change. Urban Climate. Vol,19, pp.72-91.
Francis, M., Whitworth, R (2016). Lifeline infrastructure and the UN disaster resilience scorecard.Lowland Technology International, Vol.18, pp.165-172.
Gonzales, P., Ajami, N (2017). An Integrative Regional Resilience Framework for the Changing Urban Water Paradigm. Sustainable Cities and Society, Vol.30, pp.128-138.
Greeshma, P., Kumar, K (2016). Disaster Resilience in Vulnerable cities through Neighborhood Development: A case of Chennai. Procedia Technology, Vol.24, pp.1827 – 1834.
Gunderson, L. H (2003). Adaptive Dancing. In Navigating Social-Ecological Systems: Building Resilience for Complexity and Change, Cambridge: Cambridge University Press.
Meerow, S., Newell, J., Stults, M., (2016).Defining urban resilience: A review.Landscape and Urban Planning, Vol.147, pp.38-49.
Oliva, S., Lazzeretti, L (2018).Measuring the economic resilience of natural disasters: An analysis of major earthquakes in Japan. City, Culture and Society, Vol.15, pp.53-59.
Patel, R., Gleason, K (2017). The association between social cohesion and community resilience in two urban slums of Port au Prince, Haiti. International Journal of Disaster Risk Reduction, Vol.27, pp.161-167.
Schlör, H., Venghaus, S., Hake, F (2017). The FEW-Nexus city index – Measuring urban resilience.Applied Energy, Vol.210, pp.382-392.
Spaans, M., Waterhout, B (2017). Building up resilience in cities worldwide – Rotterdam as participant in the 100 Resilient Cities Programme. Cities, Vol.61, pp.109-116.
Zhang, X., Li, H (2018) Urban resilience and urban sustainability: What we know and what do not know? Cities, Vol.72, pp.141-148. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,604 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 905 |
||