
تعداد نشریات | 26 |
تعداد شمارهها | 447 |
تعداد مقالات | 4,557 |
تعداد مشاهده مقاله | 5,380,003 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,580,074 |
بررسی تطبیقی نظریّه و مدل ارتباطی ابویعقوب سجستانی و رومن یاکوبسن | ||
نشریه ادبیات تطبیقی | ||
مقاله 2، دوره 10، شماره 19، اسفند 1397، صفحه 27-45 اصل مقاله (844.76 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jcl.2019.2261 | ||
نویسندگان | ||
فرامرز جلالت* 1؛ ابراهیم دانش2؛ محمد فرهمند1 | ||
1استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل | ||
2استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه محقق اردبیلی | ||
چکیده | ||
انسان به وسیلة زبان، پیام خود را رمزگذاری و پیام دیگران را رمزگشایی میکند. ارتباط مذکور در بافتی متشکّل از مؤلّفههای ششگانة؛ گوینده، موضوع، مجرای فیزیکی، رمز، پیام و مخاطب قابل تصوّر و تحقّق است. ابویعقوب سجستانی، متکلّم ایرانی قرن چهارم، به واسطة موضوع مورد بحثش؛ کلام اسماعیلی، به بررسی دقیق و موشکافانة نظام ذهن و زبان و چگونگی تحقّق و عدم تحقّق ارتباط زبانی، به عنوان مدخلی برای ورود به بحثهای کلامی پرداختهاست، امّا آراء زبانشناسانة سجستانی به سبب رویکرد کلامیِ پژوهشگران به کتاب «کشف المحجوب»ِ وی، در پردة خُمول ماندهاست. این مقاله بر آن است که برای نخستین بار نظریّه و مدل ارتباطی کارآمدی بر اساس نظام ذهن و زبان و ساختار و مؤلّفههای آن در نگرة سجستانی ترسیم کند؛ سپس آن را با نظریّه و مدل ارتباطی رومن یاکوبسن مقایسه کرده، وجوه اشتراک و افتراق آنها را نشان دهد و ثابت کند که نظریّه و مدل ارتباطی زبان، اگرچه به نام زبانشناسان غربی، بهویژه رومن یاکوبسن شناخته شده است، پیش از وی با تمام جزئیّاتش و اصطلاحاتی همسنگ آن، به انضمام امتیازاتی در کشف المحجوب سجستانی وجود داشته است. | ||
کلیدواژهها | ||
سجستانی؛ یاکوبسن؛ نظریّه؛ ارتباط | ||
مراجع | ||
- قرآن کریم. (1376). ترجمة مهدی الهی قمشه ای. تهران: فیض کاشانی. - احمدی، بابک. (1382). ساختار و تأویل متن. چاپ ششم. تهران: نشر مرکز. - احمدی، بابک. (1384). از نشانههای تصویری تا متن. چاپ پنجم. تهران: نشر مرکز. - ایچیسون، جین. (1376). زبانشناسی همگانی. ترجمة حسین وثوقی. تهران: علوی. - ایگلتون، تری. (1380). پیشدرآمدی بر نظریّة ادبی. ترجمۀ عباس مخبر. چاپ دوم. تهران: نشر مرکز. - باطنی، محمّدرضا. (1370). دربارة زبان. چاپ دوم. تهران: آگاه. - باطنی، محمّدرضا. (1382). نگاهی تازه به دستور زبان. چاپ دهم. تهران: آگاه. - باقری، مهری. (1389). مقدّمات زبانشناسی. چاپ سیزدهم. تهران: قطره. - پاینده، حسین و خوزان، مریم. (1381). زبانشناسی و نقد ادبی. چاپ دوم. تهران: نشر نی. - پورنامداریان، تقی. (1381). سفر در مه (تأمّلی در شعر احمد شاملو). تهران: نگاه. - حقشناس، علیمحمّد. (1371). آواشناسی. (فونتیک) چاپ سوم. تهران: آگاه. - سجستانی، ابویعقوب. (1367). کشف المحجوب. با مقدمه به زبان فرانسه به قلم هانری کُوربن. چاپ سوم. تهران: طهوری. - سلدن، رامان و ویدوسون، پیتر. (1377). راهنمای نظریّة ادبی معاصر. ترجمة عباس مخبر. چاپ دوم. تهران: طرح نو. - شفیعی کدکنی، محمّدرضا. (1391). رستاخیز کلمات (درسگفتارهایی دربارة نظریّة ادبی صورتگرایان روس). چاپ دوم. تهران: سخن. - صدرالدّین شیرازی، محمّد بن ابراهیم. (1363). مفاتیح الغیب. مع تعلیقات للمولی علی النوری. صحّحه و قدّم له محمّد خواجوی. تهران: موسّسة مطالعات و تحقیقات فرهنگی. - فرهمند، محمّد و جلالت، فرامرز و دانش، ابراهیم. (1396). «ذهن و زبان در نظریّة ارتباطی ابویعقوب سجستانی». پژوهش زبان و ادبیات فارسی. شمارۀ 45، صص 21-43. - کوربن، هانری. (1361). تاریخ فلسفة اسلامی. ترجمة اسدالله مبشّری. چاپ سوم. تهران: امیرکبیر. - مهاجر، مهران ونبوی، محمّد. (1376). به سوی زبانشناسی شعر؛ رهیافتی نقشگرا. تهران: نشرمرکز.
- منابع انگلیسی -Bradford, Richard. (1994).Roman Jakobson: Life, Language and Art. London: Rutledge.
-Jakobson, Roman. (1960). “linguistics and poetics”. In “style in language”, Edited by Thomas A. Sebeok, 350-375. New York: Willey Publisher. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,016 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 724 |