
تعداد نشریات | 26 |
تعداد شمارهها | 447 |
تعداد مقالات | 4,557 |
تعداد مشاهده مقاله | 5,380,003 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,580,070 |
بررسی وتحلیل جایگاه منجمان در جامعه وحکومت عصر صفویه | ||
مجله مطالعات ایرانی | ||
مقاله 1، دوره 17، شماره 34، اسفند 1397، صفحه 1-26 اصل مقاله (607.25 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jis.2018.9107.1647 | ||
نویسنده | ||
زهرا اسفندیاری مهنی* | ||
دانشگاه | ||
چکیده | ||
چکیده علم نجوم و ستارهشناسی به دلیل کاربردهای مختلفی که در زندگی انسانها داشته، یکی از مهمترین علوم بشری میباشد که در ادوار تاریخی گذشته مورد توجه مردم و صاحبان حکومت قرار گرفته است. و به تبع آن، باعث توجه و اهمیت دادن به منجمان و تربیت آنها شده است. در دوره صفویه نیز پادشاهان به ستارهشناسی و اطلاع از اوضاع و احوال و سرنوشت افلاک که توسط منجمان و اخترشناسان صورت میگرفت، بیش از آنچه که مهم بود و صحت داشت اهمیت میدادند. پژوهش پیش رو در چارچوب وظایف و جایگاه منجمان در جامعه و حکومت عصر صفوی و با روش توصیفی – تحلیلی و بر مبنای منابع دست اول تاریخی به ویژه سفرنامه های سیاحان اروپایی و به روش کتابخانه ای به بررسی و تحلیل موضوع مورد نظر می پردازد. و با استفاده از منابع دست اول تاریخی و تحقیقاتی به دنبال پاسخ این پرسش است که، منجمان در جامعه و حکومت عصر صفوی در چه جایگاهی بوده اند و به چه میزان در حکومت مورد نظر نفوذ و تأثیر داشته اند؟ بر اساس گزارش صریح منابع این دوره به ویژه سفرنامه نویسان اروپایی، منجمباشی یکی از مهمترین مناصب درباری در تشکیلات حکومتی صفویه بوده است که، همیشه در کنار شاه حضور داشت و شاه هرگز بدون مشورت و اجازهی او دست به کاری نمیزد و در ضمن تمام منجمان زیر نظر او کار میکردند. این امر نشاندهنده اعتبار و اهمیت این مقام نزد پادشاهان است. | ||
کلیدواژهها | ||
واژگان کلیدی : صفویه؛ نجوم؛ منجمان؛ جامعه؛ حکومت | ||
مراجع | ||
- الئاریوس. (1363). سفرنامه الئاریوس. ترجمه احمد بهپور. چاپ اول. بیجا: سازمان انتشاراتی و فرهنگ. - بهایی، محمد بن حسین. (1370) .تحفه حاتمی. تصحیح و تحشیه: ابوالفضل نبئی و تقی عدالتی. مشهد: آستان قدس رضوی، بنیاد پژوهش های اسلامی. - پولاک، ادوارد. (1361) . سفرنامه پولاک. ترجمه کیکاووس جهانداری. چاپ اول. تهران: خوارزمی. - تاریخ ایران کمبریج. (1390). پژوهش دانشگاه کمبریج، ترجمه تیمور قادری، جلد ششم. چاپ دوم. تهران: مهتاب. - تاورنیه، ژان باتیست. (1369). سفرنامه تاورنیه. ترجمه ابو تراب نوری، تصحیح حمید شیرانی. چاپ چهارم. اصفهان: سنایی- تأیید. تاورنیه، ژان باتیست. (1383). سفرنامه تاورنیه. ترجمه حمید ارباب شیرانی. چاپ اول. تهران: نیلوفر. - دلاواله، پیترو. (1380). سفرنامه پیترو دلاواله. ترجمه محمد بهفروزی. جلد اول. چاپ اول. بیجا: قطره. - دلاواله، پیترو. (1370). سفرنامه دلاواله. ترجمه و شعاع الدین شفا. چاپ دوم. تهران: علمی و فرهنگی. - سانسون. (1346). سفرنامه سانسون(وضع کشور شاهنشاهی ایران در زمان شاه سلیمان صفوی). ترجمه تقی تفضّلی. تهران: علمی و فرهنگی. سانسون. (1377). سفرنامه سانسون(وضع کشور ایران در عهد شاه سلیمان صفوی). ترجمه محمد مهریار. چاپ اول. اصفهان: انتشارات گلها. - سمیعا، میرزا. (1368). تذکرۀالملوک. ترجمۀ مسعود رجبنیا. چاپ دوم. تهران: امیرکبیر. - سمیعا، میرزا. (1338). سیاحتنامه شاردن. ترجمه محمد عباسی. جلد پنجم. چاپ اول. تهران: امیرکبیر. - طوسی، نصیرالدین. (1335). رساله بیست باب در معرفت اسطرلاب. تصحیح علی مدرس رضوی. تهران: دانشگاه تهران. - فریر، رانلد دبلیو. (1384). برگزیده و شرح سفرنامه شاردن. ترجمۀ حسین هژبریان و حسن اسدی. تهران: فرزان روز. - فلسفی، نصرالله. (1347). زندگانی شاهعباس اول. چاپ چهارم. تهران: دانشگاه تهران. - فیگوئروا، دن گارسیا دسیلوا. (1363). سفرنامه دن گارسیا دسیلوا فیگوئروا. ترجمه غلامرضا سعیدی. تهران: نو. - کارری، جملی. (1348). سفرنامه کارری. ترجمه عباس نخجوانی و عبدالله کارنگ، تبریز. اداره کل فرهنگ و هنر آذربایجان. - کارری، جملی. (1383). سفرنامه کارری. ترجمه عباس نخجوانی و عبدالعلی کارنگ، تهران: علمی و فرهنگی. -کمپفر، انگلبرت. (1360). سفرنامه کمپفر. ترجمه کیکاووس جهانداری. چاپ دوم. تهران: خوارزمی. - مدرس تبریزی، علی. (1374). ریحانهالادب فی تراجم المعروفین بالکنیه و اللقّب. جلد دوم، سوم و پنجم. تهران: کتاب فروشی خیّام. - محقّق سبزواری، محمدباقر. (1381). روضهالانوار عباسی(مبانی اندیشه سیاسی و آیین مملکتداری). چاپ اول. قم: دفتر تبلیغات اسلامی. - مصفّی، ابوالفضل. (1357). فرهنگ اصطلاحات نجومی(همراه با واژههای کیوانی در شعر فارسی). تبریز: مؤسّسه تاریخ و فرهنگ ایران. - نصیری، میرزاعلی. (1372). القاب و مواجب دورۀ سلاطین صفویه. به کوشش یوسف رحیم لو. مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد. - نفیسی،سعید. (بیتا). کلیات اشعار و آثار فارسی شیخ بهایی. تصحیح علی کاتبی. تهران: نشرچکامه. - والسر، سیبیلا شوستر. (1364). ایران عصر صفوی از دیدگاه سفرنامههای اروپاییان( پژوهشی در روابط سیاسی و اقتصادی ایران). ترجمه غلامرضا ورهرام، تهران: انتشارات امیرکبیر. - وحید قزوینی، محمد طاهر. (1329). عباسنامه یا شرح زندگانی 22 ساله شاهعباس ثانی. تصحیح و تحشیه ابراهیم دهگان. اراک. کتابفروشی داوودی اراک (فردوسی سابق). | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 756 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 669 |