آمار
| تعداد نشریات | 26 |
| تعداد شماره‌ها | 447 |
| تعداد مقالات | 4,557 |
| تعداد مشاهده مقاله | 5,380,003 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,580,070 |
جایگاه شهرها در مناسبات سیاسی- نظامی با مدعیان جانشینی کریم‌خان زند (1209-1193ق) | ||
| مجله مطالعات ایرانی | ||
| مقاله 4، دوره 17، شماره 34، اسفند 1397، صفحه 89-108 اصل مقاله (744.69 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jis.2019.10459.1739 | ||
| نویسنده | ||
| مهدی دهقانی* | ||
| دانشگاه جیرفت، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، گروه تاریخ | ||
| چکیده | ||
| با مرگ کریم‌خان زند و در فقدان جانشینی نیرومند، تعداد بی‌شماری از بستگان وی به‌ویژه برادران و عموزادگانش برای دستیابی به حکومت به نبردهای ویران گری مشغول شدند که شرح آن رویدادها حجم وسیعی از منابع تاریخی اواخر سده دوازده هجری را به خود اختصاص داده است. در این میان، با غور و بررسی دقیق متون تاریخی می‌توان نقش فعال قشرهای مختلف جامعه شهری را برای صیانت از جان و مال شهرنشینان و یا به‌منظور دستیابی به منافع مالی - سیاسی شخصی و گروهی پیگیری نمود. در این پژوهش از رهگذر این مسئله، درصدد پاسخ به این پرسش هستیم: اقشار جامعه شهری در مناسبات سیاسی- نظامی با مدعیان جانشینی کریم‌خان زند چگونه عمل می‌کردند و در کدام زمینه‌ها موجب فروپاشی حکومت زند و برآمدن حکومت قاجار شدند؟ برای شناسایی جایگاه شهرها در دوره موردنظر با استفاده از روش تحقیق تاریخی و شیوه جمع‌آوری داده‌های کتابخانه‌ای از منابع دست‌اول تاریخی ابتدا به توصیف و طبقه‌بندی ویژگی‌های سیاسی- نظامی اقشار مختلف جامعه شهری و سپس به تحلیل و تفسیر این ویژگی‌ها و تأثیرات آن بر مناسبات شهرها با مدعیان گوناگون جانشینی می‌پردازیم. در این راستا، اشتراک منافع اهالی و بزرگان برای تأمین امنیت شهرها، به‌تدریج موجب همکاری متقابل سیاسی- نظامی بزرگان با اغامحمدخان قاجار برای واگذاری حاکمیت شهرها و شکست نهایی جانشینان کریم‌خان زند را فراهم آورد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| شهر؛ اهالی؛ بزرگان؛ عملکرد سیاسی- نظامی؛ جانشینان کریم خان | ||
| مراجع | ||
|
کتابنامه -اعتمادالسلطنه، محمدحسن خان. (1357). صدر التواریخ. چ دوم. تهران: روزبهان - اولیویه، ا. (1371). سفرنامه اولیویه. ترجمۀ محمد طاهر میرزا. چ اول. تهران: انتشارات اطلاعات. - جونز، سر هارفورد. (1353). آخرین روزهای لطفعلی‌خان زند. ترجمه هما ناطق. جان گرنی. چ اول. تهران: امیرکبیر. - دهقانی، مهدی و شعبانی، رضا. (1394). «ساختار و عملکرد سیاسی- نظامی شهرها در دورۀ قدرتگیری کریم‌خان زند (1179-1160 ق)». مجلّۀ تاریخ اسلام و ایران. ش 25. (115)، صص 57-81. -رستم الحکما، محمد هاشم آصف. (1382). رستم التواریخ. چ اول. تهران: دنیاى کتاب. ساروی، محمد فتح‌الله بن محمدتقی. (1371). احسن التواریخ. به اهتمام غلامرضا طباطبایی مجد. چ اول. تهران: امیرکبیر. - سنندجی، میرزا شکرالله. (1361). تحفه ناصری در تاریخ و جغرافیای کردستان. تصحیح حشمت‌الله طبیبی. تهران: امیرکبیر - شیرازی، عبدالکریم بن علی الرضا. (1365). تاریخ زندیه (جانشینان کریم‌خان زند). مصحح: ارنست بییر. چ اول. تهران: گستره. -غفّاری، ابوالحسن. (1369). گلشن مراد. به اهتمام غلامرضا طباطبایی مجد. چ اول. تهران: زرین. - فسایی، حاج میرزا حسن حسینى. (1382). فارسنامه ناصرى. چ سوم. تهران: امیرکبیر. -قاضی، ملامحمد شریف. (1379). زبدۀالتواریخ سنندجی در تاریخ کردستان. به کوشش محمد رئوف توکلی. تهران: انتشارات توکلی. - کلانتر، میرزا محمد. (1352). روزنامه. به اهتمام عباس اقبال. چ اول. تهران: شرکت سهامی چاپ. - کرزن، جورج ناتانیل. (1380). ایران و قضیه ایران. ترجمه غلام على وحید مازندرانى. چ پنجم. تهران: انتشارات علمى و فرهنگى. - گلستانه، ابوالحسن بن محمدامین. (1344). مجمل التواریخ. به اهتمام مدرس رضوی. چ اول. تهران: کتابخانه ابن‌سینا. - متولی، عبدالله. (1391). «شالوده‌های شهری و مناسبات قدرت از فروپاشی افشاریه تا مرگ کریم‌خان زند». مجلّۀ پژوهش‌های علوم تاریخی. ش 2، (6)، صص 63-84. - ملکم، سر جان. (1380). تاریخ کامل ایران. ترجمۀ میرزا اسماعیل حیرت. تهران: افسون - موسوى، محمدصادق. (1363) تاریخ گیتىگشا در تاریخ زندیه. چ دوم. تهران: اقبال - نائینى، محمدجعفر بن محمدحسین. (1352). جامع جعفرى. چ اول. تهران: انجمن آثار ملى - وزیری، احمدعلی‌خان. (1352). تاریخ کرمان. به کوشش دکتر ابراهیم باستانی پاریزی. چ اول. تهران: انتشارات ابن‌سینا - هدایت، رضاقلىخان. (1373). فهرس التواریخ. چ اول. تهران: پژوهشگاه علوم انسانى و مطالعات فرهنگى.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 514 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 388 |
||