
تعداد نشریات | 26 |
تعداد شمارهها | 447 |
تعداد مقالات | 4,557 |
تعداد مشاهده مقاله | 5,379,997 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,580,061 |
بازتاب حماسۀ ملی بر شاهدنامه الهامی کرمانشاهی | ||
مجله مطالعات ایرانی | ||
مقاله 10، دوره 17، شماره 34، اسفند 1397، صفحه 231-256 اصل مقاله (672.79 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jis.2018.9990.1711 | ||
نویسندگان | ||
هوشنگ محمدی افشار1؛ سیّد امیر جهادی حسینی1؛ محمدرضا یعقوبی چترودی* 2 | ||
1عضو هیات علمی | ||
2دانشجو | ||
چکیده | ||
شاهنامۀ فردوسی همواره به صورت یک جریان فرخندۀ فرهنگی و ادبی تا امروز ادامه و استمرار داشته است و به عنوان یک منبع ارزشمند از عناصر اسطورهای و حماسی ایران، بر آثار حماسی پس از خود به ویژه حماسههای مذهبی تأثیر فراوان گذاشته است. حماسههای مذهبی پس از زوال حماسههای ملّی آغاز میشوند. در دورۀ قاجار به دلیل نهضت بازگشت ادبی و وقوع انقلاب مشروطه و تحوّلات آن، حماسههای فراوانی با موضوع عاشورا و وقایع آن سروده شدهاست. یکی از منظومههای حماسی-مذهبی مهمّ این عصر، شاهدنامۀ الهامی کرمانشاهی میباشد که با تقلید از حماسۀ ملّی ایران به شرح وقایع کربلا پرداخته است. در پژوهش حاضر ضمن معرّفی شاهدنامۀ الهامی کرمانشاهی، تأثّرات آن از شاهنامۀ فردوسی مورد بررسی قرار میگیرند. عناصر حماسۀ ملّی ایرانی طبق شاهنامه، شناخته و معرّفی میگردند و در نهایت به بازتاب این عناصر در منظومۀ شاهدنامه پرداخته میشود. حماسههای مذهبی پس از زوال حماسههای ملّی آغاز میشوند. در دورۀ قاجار به دلیل نهضت بازگشت ادبی و وقوع انقلاب مشروطه و تحوّلات آن، حماسههای فراوانی با موضوع عاشورا و وقایع آن سروده شدهاست. یکی از منظومههای حماسی-مذهبی مهمّ این عصر، شاهدنامۀ الهامی کرمانشاهی میباشد که با تقلید از حماسۀ ملّی ایران به شرح وقایع کربلا پرداخته است. در پژوهش حاضر ضمن معرّفی شاهدنامۀ الهامی کرمانشاهی، تأثّرات آن از شاهنامۀ فردوسی مورد بررسی قرار میگیرند. عناصر حماسۀ ملّی ایرانی طبق شاهنامه، شناخته و معرّفی میگردند و در نهایت به بازتاب این عناصر در منظومۀ شاهدنامه پرداخته میشود. | ||
کلیدواژهها | ||
حماسه؛ شاهنامه؛ حماسههای مذهبی؛ شاهدنامه؛ الهامی کرمانشاهی | ||
مراجع | ||
کتابنامه - ارسطو. (1353). فنّ شعر. ترجمۀ عبدالحسین زرّینکوب. چاپ چهارم. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب. - افشاری، مهران. (1389). «جستجویی در تاریخ مناقبخوانی و اشارههایی به منظومۀ علینامه». مجلۀآیینۀ میراث. دو فصلنامه ویژۀ کتاب شناسی، نقد کتاب و اطلاعرسانی در حوزۀ متون. دورۀ جدید، سال هشتم، ضمیمه شمارۀ 20، صص7- 33. - الهامی کرمانشاهی، احمد بن رستم. (1394). شاهدنامه(چهار خیابان فردوس). روایتی منظوم از قیام سیدالشهداء(ع) به کوشش علی انسانی. تهران: چاپ ونشر بینالملل. - الهامی کرمانشاهی، احمد بن رستم. (1389). شاهدنامه. از امام حسین(ع) تا مختار. به کوشش علی انسانی. تهران: منیر. - الهامی کرمانشاهی، احمد بن رستم. (1379). دیوان. شرح منظوم حماسۀکربلا به سبک شاهنامه. مقدّمه، تصحیح و تحقیق امید اسلام پناه. تهران: میراث مکتوب. - بهار، محمّدتقی. (1355). بهار و ادب فارسی(مجموعۀ یکصد مقاله از ملکالشعرای بهار). به کوشش محمّد گلبن. با مقدّمۀ غلامحسین یوسفی. چاپ دوم، تهران: کتابهای جیبی با همکاری فرانکلین. - تجربه کار، نصرت(1350). سبک شعر در عصر قاجاریه. تهران: توس. - دهخدا، علیاکبر.(1330). لغتنامه. زیر نظر دکتر محمّد معین. تهران: دانشگاه تهران. - دیوانبیگی شیرزای، سید احمد. (1364). حدیقۀالشعرا. با تصحیح و تکمیل و تحشیۀ عبدالحسین نوائی. ج اوّل. تهران: زرّین. - رزمجو، حسین.(1381). ادبیات حماسی ایران. ج اوّل. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. - رزمجو، حسین. ( (1368). انسان آرمانی و کامل در ادبیات حماسی و عرفانی فارسی. تهران: امیر کبیر. - رویانی، وحید و فرضیشوب، منیره. (1394). «بررسی تأثیرات شاهنامه بر حملۀ حیدری باذل مشهدی». مجلۀ جستارهای ادبی. دانشگاه فردوسی مشهد، سال 48، شمارۀ 189، تابستان، صص 113- 139. - سپهر، محمّدتقی لسانالملک. (1377). ناسخالتواریخ(تاریخ قاجاریه). چاوّل. به اهتمام جمشید کیانفر. تهران: اساطیر. - سرّامی، قدمعلی. (1368). از رنگ گل تا رنج خار(شکلشناسیِ داستانهای شاهنامه). تهران: علمی و فرهنگی. - شفیعی کدکنی، محمدرضا. (1375). صور خیال در شعر فارسی. چاپ ششم. تهران: آگاه. - شمشیرگرها، محبوبه. (1389).«بررسی سبکشناسانۀ حماسههای دینی در ادب فارسی». مجلۀ تاریخ ادبیّات.شمارۀ 64. - شمیسا، سیروس. (1393). نقد ادبی. چاپ دوم از ویراست سوم. تهران: میترا. - صفا، ذبیحالله. (1383). حماسهسرایی در ایران. چاپ سوم. تهران: فردوس. - فردوسی، ابوالقاسم. (1391). شاهنامه. به کوشش جلال خالقی مطلق. چاپ چهارم. هشت جلد. تهران: دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی. -کافی، غلامرضا. (1388). شرح منظومۀ ظهر. نقد و تحلیل شعر عاشورایی از آغاز تا امروز. چاپ دوم. تهران: عاشورا. - محمّدی افشار، هوشنگ.(1389). «بازتاب حماسۀ ملّی در شعر مسعود سعد»، مجلۀ مطالعات ایرانی. دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید باهنر کرمان. سال نهم. شمارۀ 17، بهار. - مدبّری، محمود. (1380). «تاریخچۀ ساقینامهسرایی». مجموعۀ مقالات همایش بزرگداشت ملا بمانعلی راجی کرمانی. به کوشش یحیی طالبیان. کرمان: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی استان کرمان و عماد کرمانی. - موسوی، سید کاظم و حمزه محمدی. (1394). «بازتاب اسطورههای ملّی و حماسی در شعر شاعران دفاع مقدّس». نشریۀ ادبیّات پایداری دانشگاه شهید باهنر کرمان. شمارۀ دوازدهم، بهار و تابستان. - همایی، جلالالدین. (1381). فنون بلاغت و صناعات ادبی. چاپ بیستم. تهران: هما.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 484 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 434 |