
تعداد نشریات | 26 |
تعداد شمارهها | 447 |
تعداد مقالات | 4,557 |
تعداد مشاهده مقاله | 5,380,003 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,580,072 |
بررسی وضعیت پزشکی ایران عصر قاجار قبل از تأسیس دارالفنون (1210- 1268 ه .ق) | ||
پژوهشنامه تمدن ایرانی | ||
مقاله 2، دوره 1، شماره 2، اسفند 1398، صفحه 31-59 اصل مقاله (406.75 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jic.2019.2363 | ||
نویسندگان | ||
مجتبی ذهابی1؛ شهاب شهیدانی2؛ اکرم کرمعلی* 2 | ||
1دانشگاه اصفهان | ||
2دانشگاه لرستان | ||
چکیده | ||
در دوره قاجار تا قبل از تأسیس دارالفنون، شیوه پزشکی سنتی در امر بهداشت و سلامت مردم حاکم بود. برای تحصیل طب مکتب خاصی وجود نداشت و هرکس بدون مانع میتوانست پس از کسب اطلاعات مختصر در طب، خود را پزشک نامیده و به درمان بیماران مشغول شود. شیوههای درمان و تجویز دارو در عمده مناطق ایران اغلب بر اساس تجربه و طب سنتی بوده است. این پژوهش در صدد است با روش تاریخی به این سوالات پاسخ دهد که وضعیت بهداشت و بیماریهای واگیر رایج ایران در دوره قاجار چگونه بوده است؟ شیوههای طبابت و درمان بیماریها در حوزه سنتی قبل از تاسیس دارالفنون به چه شکل بوده است؟ یافته های این پژوهش حاکی از آن است که در این دوران وضعیت نامناسب بهداشتی جامعه و عدم توجه مردم به رعایت اصول بهداشتی، منجر به شیوع بیماری های خطرناک در میان آنان میگشت. از آنجا که شیوه غالب طبابت در جامعه عصر قاجار، طب سنتی بود؛ بر این اساس طبیبان بر اساس روشهای سنتی چون امزاج چهارگانه، استفاده از داروهای گیاهی و جوشاندهها، حجامت کردن، گرفتن نبض، داغ کردن و ... به معاینه و درمان بیماران میپرداختند که در این مقاله به بررسی این شیوههای درمان آنها میپردازیم. | ||
کلیدواژهها | ||
پزشکی؛ بهداشت؛ حجامت؛ رگ زنی؛ نبضگیری | ||
مراجع | ||
- اَنه،کلود (1368)، خاطرات سفر کلود اَنه در آغاز مشروطیت: اوراق ایرانی، ترجمه ایرج پروشانی، تهرن: معین. - الگود ، سیریل( 1356)، تاریخ پزشکی ایران و سرزمین های خلافت شرقی، ترجمه باهر فرقانی، تهران : انتشارات امیرکبیر. - الیویه (1380)، سفرنامهی الیویه، تهران : انتشارات اطلاعات. - آدمیت، فریدون (1354)، امیرکبیر و ایران،تهران: خوارزمی. - پرنیان، شیده (1368)، «طب سنتی در ایران»، نشریه نیکی، س1.ش9 .شهریور. - پولاک، یاکوب ادوارد (1368)، سفرنامه پولاک: ایران و ایرانیان، ترجمه کیکاوس جهانداری،چ دوم ،تهران: خوارزمی. - تاج بخش، حسن (1375)، تاریخ دامپزشکی و پزشکی ایران، جلد دوم، تهران: دانشگاه تهرن. - حسن بیگی، م (1373)، تهران قدیم، تهران: انتشارات ادب، زمستان. - دروویل، گاسپار (1370)، سفر در ایران، ترجمه منوچهر اعتماد مقدم، بی جا: شباویز. - دیولافوا (1361)، سفرنامه مادام دیولافوا، ترجمه و نگارش فره وشی (مترجم همایون سابق)، تهران: انتشارات کتاب فروشی خیام. - دوگاردان، کنت آلفرد (1362)، خاطرات مأموریت ژنرال گاردان در ایران، ترجمه عباس اقبال آشتیانی، به کوشش همایون شهیدی، تهران: بی نا. - رایس،کلارا کولیور (1383)، زنان ایرانی و راه و رسم زندگی آنان، ترجمه دکتر اسد ا...آزاد، تهران : نشر کتابدار. - روستایی، محسن (1382)، تاریخ طب و طبابت در ایران: از عهد قاجار تا پایان عصر رضاشاه، جلد اول،تهران: سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران. - رنجبران، زینب (1387)، « باورها و نگرش ایرانیان پیرامون تقابل طب سنتی با طب جدید در عصر ناصری و مظفری»، پایان نامه کارشناسی ارشد تاریخ ایران دوره اسلامی، دانشگاه شیراز. - سرنا، کارلا (1363)، سفرنامه کارلاسرنا: مردم و دیدنیهای ایران، ترجمه غلامرضا سمیعی، تهران: نشر نو. - سیفی فمی تفرشی، مرتضی (1369)، تهران در آیینه زمان، تهران: انتشارات اقبال. - شمس اردکانی، محمدرضا؛ عظیمی، رقیه سادات؛ قاسملو، فرید، (1390) روند تحول پزشکی نوین ایران از دارالفنون تا تأسیس دانشگاه تهران، تهران: انتشارات دانشگاه تهران. - شهری، جعفر (1368)، تاریخ اجتماعی تهران در قرن سیزدهم، جلد دوم، تهران: رسا. - ________ (1357)،گوشهای از تاریخ اجتماعی تهران قدیم، تهران: امیرکبیر. - شیل، مری (1368)، خاطرات لیدی شیل، ترجمه حسین ابوترابیان، تهران : نشر نو. - عین السلطنه، قهرمان میرزا (1374)، روزنامه خاطرات عین السلطنه، تهران: انتشارات اساطیر. - کلانتر ضرابی ، عبدالرحیم (1356)، تاریخ کاشان، به کوشش ایراج افشار، تهران : انتشارات امیرکبیر. - فلور، ویلم (1366)، جستارهایی از تاریخ اجتماعی ایران در عصر قاجار، جلد اول، ترجمۀ ابوالقاسم سری، تهران: توس. - فلاندن ، اوژن ( 1356)، سفرنامه فلاندن، ترجمه حسین نور صادقی، تهران: انتشارات اشراقی. - ______ (1386)، سلامت مردم در ایران قاجار، ترجمه ایرج نبی پور، بوشهر: دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی بوشهر. - گلیمور، جان (1354)، گزارش بررسی شرایط صحیحه در مملکت ایران، ترجمه کیومرث ناصری، تهران: بی نا. - الگود، سیریل (1356)، تاریخ پزشکی ایران و سرزمینهای خلافت شرقی، ترجمه باهرفرقانی، تهران : انتشارات امیرکبیر. - مستوفی، عبدالله (بیتا)، شرح زندگانی من یا تاریخ اجتماعی و اداری دوره قاجاریه، جلد اول، تهران: زوار. - ملکم ،سرجان، تاریخ ایران، جلد دوم، ترجمه میرزا اسماعیل حیرت،تهران: دنیای کتاب، 1362. - منظورالاجداد، محمدحسین (1368)، نگاهی گذرا به وضعیت بهداشت و بهداری در زمان ناصرالدین شاه قاجار، تهران: گنجینه، دفتر دوم به مناسبت دویستمین سال مرکزیت تهران: زمستان. - نجمی، ناصر (1368)، تهران قدیم، چ هفتم، تهران: جان زاده. - ویلسون، چارلز جیمز (1363)، تاریخ اجتماعی ایران در عهد قاجاریه، به کوشش جمشید دودانگه و مهرداد نیکنام، تهران: زرین.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,617 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 844 |