
تعداد نشریات | 26 |
تعداد شمارهها | 447 |
تعداد مقالات | 4,557 |
تعداد مشاهده مقاله | 5,380,789 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,580,632 |
تأثیر تعدادی از اندرزهای کلیله و دمنه بر برخی از رخدادهای سیاسی و اجتماعی عصر نخست عباسی (132 -232 ه.ق) | ||
پژوهشنامه تمدن ایرانی | ||
مقاله 3، دوره 1، شماره 2، اسفند 1398، صفحه 61-83 اصل مقاله (305.88 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jic.2019.2364 | ||
نویسندگان | ||
عبدالرفیع رحیمی* 1؛ پوریا اسمعیلی2 | ||
1استادیار گروه تاریخ دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) قزوین | ||
2دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه بین المللی امام خمینی قزوین، قزوین، ایران | ||
چکیده | ||
کلیله و دمنه کتابی است که در عصر نخست خلافت عباسیان (132 – 232 ه.ق) و در زمان پیدایش نهضت ترجمه، توسط ابن مقفع از پهلوی به عربی ترجمه شد. در این کتاب اندرزهای اخلاقی عصر باستان در قالب تمثیل و از زبان حیوانات بیان شده است. بدین ترتیب ترجمه این اثر یکی از بارزترین مظاهر تبادل فرهنگی بین ایرانیان و اعراب در عصر طلایی تمدن اسلامی شد. ابن مقفع نیز سعی داشت تا با نقل این حکایات عباسیان را پند دهد و به نوعی آنان را به عبرت آموزی تشویق و ترغیب نماید زیرا برخی از داستانهای این اثر ارزشمند شبیه تعدادی از حوادث سیاسی و اجتماعی آن روزگاربود، بنابراین از این حیث جالب توجه است. مقاله حاضر با استفاده از روش پژوهش تاریخی مبتنی بر توصیف و تحلیل و نیز با استناد به منابع معتبر، ابعاد و زوایای این موضوع را بررسی می نماید. یافته های اصلی پژوهش نشان می دهد که، اندرزهای تعلیمی و اخلاقی کلیله و دمنه به نوعی با فضای جامعه عصر عباسی مرتبط بود به طوریکه می توان نمونه هایی از آن را مانند برخورد خلفا با وزرا یا حاکمان با مردم و دیگر عناصر جامعه مشاهده نمود. | ||
کلیدواژهها | ||
خلافت عباسیان؛ نهضت ترجمه؛ ابن مقفع؛ کلیله و دمنه | ||
مراجع | ||
- آیتی، عبدالمحمد. (1372). تاریخ ادبیات عربی. تهران: طوس. - ابنالندیم، ابوالفرج. (1366). الفهرست. ترجمه و تحقیق محمدرضا تجدّد. تهران: امیرکبیر. - ابنخلدون، عبدالرحمان. (1359). مقدمۀ ابنخلدون. ترجمۀ محمد پروین گنابادی. ج1. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب. - الحوفی، محمدامین. (1968). تیارات ثقافیه بین العرب و الفرس. قاهره: دارالمکتب المصر. - الفاخوری، حنا. (1960). الجامع فی التاریخ الادب العربی. بیروت: دارالجمیل. - امین، احمد. (بیتا). ضحی الاسلام. ج1. بیروت: دارالکتب العربی. - بروکلمان، کارل. (بیتا). تاریخ الادب العربی. ترجمۀ عبدالعظیم النجار. ج3. دارالمعارف المصر. - بستانی، افرام. (بیتا). المجانی الحدیث. ج4. تهران: طلیعۀ نور. - بلاذری، احمد بن یحیی. (1367). فتوح البلدان. ترجمۀ محمد توکل. تهران: نقره. - بیات، عزیزالله. (1377). شناسایی منابع و مآخذ ایران از آغاز تا سلسلۀ صفویه. تهران: امیرکبیر. - تاریخ سیستان.(1314). تصحیح ملکالشعرای بهار. تهران: چاپ کلالۀ خاور. - جاحظ، ابوعثمان. (1914). التاج فی اخلاق الملوک. محقّق احمد زکی پاشا. بغداد. - جاحظ، ابوعثمان. (1986). البیان و التبیان. چاپ سوم. بیروت: دارالفکر للجمیع. - حسینی، علیرضا. (1394). «نقش ایرانیان مسلمان در توسعه و گسترش زبان عربی». چاپشده در فصلنامۀ پژوهشهای سیاسی جهان اسلام. س5، ش1، صص 27– 50. - حسینی، علیرضا؛ اسماعیلی، پوریا و دیگران. (1392). بررسی دیدگاه و انگیزههای ابنمقفّع از ترجمۀ متون پهلوی به زبان عربی. تهران: ترنّم بهار. - حقیقت، عبدالرفیع. (1386). حکومت دینی ساسانیان. تهران: کومش. - حموی، یاقوت. (1323 ه.ق). معجم البلدان. ج4. مصر. - دینوری، ابوحنیفه احمد. (1384). اخبار الطوال. ترجمۀ محمود مهدوی دامغانی. چاپ ششم. تهران: نی. - زرّینکوب، عبدالحسین. (1383). تاریخ ایران بعد از اسلام. چاپ دهم. تهران: امیرکبیر. - زرّینکوب، عبدالحسین. (1384). کارنامۀ اسلام. چاپ دهم. تهران: امیرکبیر. - شاهحسینی، ناصرالدین. (1372). سیر فرهنگ در ایران. قزوین: انتشارات دانشگاه بینالمللی امام خمینی (ره). - صفا، ذبیح الله. (1356). تاریخ علوم عقلی در تمدّن اسلامی. چاپ چهارم. تهران: امیرکبیر. - ضیف، شوقی. (1960). تاریخ الادب العربی. دارالمعارف المصر. - طبری، محمدبن جریر. (1362). تاریخ طبری (تاریخ الرسل و الملوک). ترجمۀ ابوالقاسم پاینده. ج4. چاپ دوم. تهران: اساطیر. - غفرانی خراسانی، محمد. (1965). عبدالله بن مقفع. مصر: دارالقومیه. - قادری، حاتم. (1382). اندیشههای سیاسی در اسلام و ایران. چاپ چهارم. تهران: سمت. - کریستنسن، آرتور. (1378). ایران در زمان ساسانیان. ترجمۀ رشید یاسمی. تهران: صدای معاصر. - مسعودی، ابوالحسن. (1360). مروّج الذهب و معادن الجواهر. ترجمۀ ابوالقاسم پاینده. ج2. چاپ دوم. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب. - منشی، نصراللهبن محمد. (1389). کلیله و دمنه. تصحیح مجتبی مینوی. تهران: هیرمند. - نرشخی، ابوبکر. (1363). تاریخ بخارا. ترجمۀ ابونصر احمد بن نصر القبادی. تصحیح مدرّس رضوی. تهران: توس. - یعقوبی، احمد. (1343). تاریخ یعقوبی. ترجمۀ محمد ابراهیم آیتی. ج2. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,523 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 387 |