
تعداد نشریات | 26 |
تعداد شمارهها | 447 |
تعداد مقالات | 4,557 |
تعداد مشاهده مقاله | 5,379,991 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,580,057 |
مروری بر دعا و نیایش در منظومههای نظامی گنجوی با تکیه بر «لیلی و مجنون» | ||
مجله مطالعات ایرانی | ||
مقاله 11، دوره 18، شماره 35، شهریور 1398، صفحه 273-293 اصل مقاله (664.46 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jis.2018.8076.1560 | ||
نویسندگان | ||
ابراهیم واشقانی فراهانی* 1؛ مسعود محمدی لعل آبادی2؛ سعید مهری3 | ||
1عضو هیأت علمی | ||
2دانشجوی دکتری دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد | ||
3کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور | ||
چکیده | ||
پیوند انسان با خداوند از طریق دعا و مناجات و رازگوییهای انسان با خداوند، از مهمترین و زیباترین حادثههای زندگانی بشر است که در دین، عرفان، ادبیات و بسیاری از دیگر شاخههای دانش و معرفت بشری از آن سخن رفتهاست. اهمیت دعا چندان است که لفظ «دعا» و مشتقاتش 200 بار در قرآن کریم به کاررفتهاست و خداوند، خود امر صریح فرموده که دعا کنید تا پاسختان دهم. پدیدۀ بسیار مهم و بنیادین دعا و نیایش در ادب دیرپای پارسی نیز جایگاه والا دارد. پیوند دیرین ادبیات و دین در ایران که نخستین نمونۀ درخشان این پیوند، متون اوستایی است، همواره دعا را در ردیف مهمترین مضامین و نیز قالبهای ارائه در ادبیات فارسی از دورۀ باستان تا میانه و نو قرار دادهاست. در ادب فارسی، از آثار حماسی چون شاهنامۀ حکیم فردوسی گرفته تا آثار داستانی از قبیل منظومههای نظامی و ادب غنایی و تغزّلی، همواره با کثرت و تنوّع به این پدیده برمیخوریم. در این مقاله برآنیم که با تکیه بر یکی از مهمترین منظومههای داستانی پارسی، یعنی «لیلی و مجنون» نظامی گنجوی که بسیار مورد پیروی و تقلید شاعران قرار گرفته، جایگاه دعا و نیایش را در آثار نظامی به طور اخص و در ادب منظوم پارسی به طور عمومی بازنماییم و با روش توصیفی و تحلیلی، جایگاه این پدیدۀ بسیار مهم را در فرهنگ ایرانی ترسیم نماییم. | ||
کلیدواژهها | ||
دعا؛ نیایش؛ لیلی و مجنون؛ نظامی گنجوی | ||
مراجع | ||
کتابنامه -قرآن کریم. - ابوالخیر، ابوسعید. (1376). رباعیات. چاپ اول. تهران: فرهنگ وهنر. - اهلی شیرازی، محمد بن یوسف. (1344). کلیات دیوان. به کوشش حامد ربانی. تهران: سنایی. - باباطاهر. (1387). دوبیتیهای باباطاهر. چاپ سوم. تهران: شرکت تعاونی کارآفرینان فرهنگ وهنر. - ثروتیان، بهروز. (1388). هنر و اندیشۀ نظامی گنجهای. چاپ اول. تهران: همشهری. - جوینی، عطاملک. (1387). تاریخ جهانگشا. تصحیح محمد بن عبداوهاب قزوینی. تهران: هرمس. - حافظ، شمسالدین محمد. (1359). دیوان. تصحیح پرویز ناتل خانلری. چاپ اول. تهران: خوارزمی. - دهباشی، علی. (1385). یاد یار مهربان (سیری در زندگی و سرودههای رودکی). چاپ اول. تهران: صدای معاصر. - دهخدا، علیاکبر. (1377). لغتنامه. تهران: دانشگاه تهران. - ریپکا، یان. (1354). تاریخ ادبیات ایران. عیسی شهابی. تهران: بنگاه ترجمه ونشر کتاب. - زرّینکوب، عبدالحسین. (1380). پیر گنجه در جستوجوی ناکجاآباد. تهران: سخن. - سعدی، مصلح الدین. (1376). کلیات سعدی. تصحیح محمد علی فروغی. چاپ ششم. تهران: دیبا. - سنایی، ابوالمجد. (1359). حدیقهالحقیقه. تصحیح و تحشیه مدرس رضوی. چاپ دوم. تهران: دانشگاه تهران. - طباطبایی، محمد حسین. (1376). ترجمه تفسیر المیزان. چاپ نوزدهم. قم: دارالعلم. - فردوسی، ابوالقاسم. (1380). شاهنامه. تصحیح مصطفی جیحونی. چاپ سوم. اصفهان: شاهنامه پژوهی. - فیض کاشانی، محسن. (1403). المحجه البیضاء. بیروت. - گاتها. (1378). گزارش از ابراهیم پورداوود. تهران: اساطیر. - معین، محمد. (1387). فرهنگ فارسی. چاپ اول. تهران: حبیبی. - مجلسی، محمدباقر. (1404). بحارالانوار. بیروت: موسسۀ وفا. - محمدی ریشهری، محمد. (1392). میزان الحکمه. ترجمه حمیدرضا شیخی. چاپ سیزدهم. قم: دارالحدیث. - مشکینی اردبیلی، علی. (1370). المصباح المنیر. قم: دفتر نشر الهادی. - مولوی، جلال الدین محمد. (1385). مثنوی معنوی. تصحیح رینولد نیکلسون. چاپ سوم. تهران: هرمس. - نظامی، الیاس بن یوسف. (1376). لیلی و مجنون. به کوشش دکتر حمید سعیدیان. چاپ اول. تهران: قطره. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 540 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 444 |