
تعداد نشریات | 26 |
تعداد شمارهها | 447 |
تعداد مقالات | 4,557 |
تعداد مشاهده مقاله | 5,380,003 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,580,070 |
بازخوانی خیام در پرتو اوضاع زمانه خود مطالعه موردی باغشهر جنوب نیشابور (شادیاخ) | ||
مجله مطالعات ایرانی | ||
مقاله 2، دوره 18، شماره 35، شهریور 1398، صفحه 37-66 اصل مقاله (885.91 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jis.2019.10975.1771 | ||
نویسنده | ||
ناهید جعفری دهکردی* | ||
دانشگاه هنر اصفهان. گروه پژوهش هنر | ||
چکیده | ||
باغشهر جنوبی نیشابور (شادیاخ) با جاذبه طبیعی خود در طول تاریخ، حکام زیادی را جلب کرد و بنا بر کشفیات باستانشناسی، از تاریخ و پیشینه بسیار قدیمی برخوردار است. پیش از اسلام گویا باغستانی شاهنشین بودهاست. در اوایل دوره اسلامی از سرنوشت آن آگاهی چندانی حاصل نیست اما با برآمدن اولین سلسلههای ایرانی، باز بدانجا توجه شد. طاهریان در آبادانی و مرمت شادیاخ کوشیدند و گرانمایگیاش را بازگرداندند. پس از سقوط دودمان طاهری، شادیاخ تخریب شد و باز در دورههای بعدی تخریب و دگرباره تعمیر شد و این دور تا ضربه مهلک مغول ادامه داشت. چنین دورههای آبادی و ویرانی، در ذهن مردمان نیشابور، مثالی از کردار و خصلت جهان و حتی آمدوشد فصول بود و با تأثر بِدان خو کرده بودند. این جستار در پی آن است با مطالعات کتابخانهای سرگذشت باغشهر را در بستر تاریخ نیشابور و تأثیری که بر خیام گذارده بوده مورد توصیف و تحلیل قرار دهد .نتایج نشان میدهد باغشهر موردنظر ما شاهد جشن و سرورها، سوگها، تشریفات، خدعهها و بالاخره آبادانیها و ویرانیها بود. گاهی مآمن ماهرویان و گاهی مکمن ددان شد و روزی خرابههایش در میان باغ و راغی به چشم میخورد که شاعری بر ربع و اطلال و دمن آن مویه میکند. | ||
کلیدواژهها | ||
شادیاخ؛ نیشابور؛ باغ محمدآباد؛ باغ خرمک؛ خیام | ||
مراجع | ||
کتابنامه - ابن فندق، ابوالحسن علی بن زید بیهقی. (1363). تاریخ بیهق. تصحیح بهمنیار. تهران: کتابفروشی فروغی. - ابن واضح یعقوبی، ابی یعقوب احمد. (1381). البلدان. ترجمه ابراهیم آیتی، تهران: علمی و فرهنگی. - انجو شیرازی، میرجمالالدین حسین بنفخرالدین. (1351). فرهنگ جهانگیری. جلد1. مشهد: دانشگاه مشهد. - انوری. (1389). دیوان. به اهتمام پرویز بابایی. تهران: نگاه. - بارتولد، واسیلی ولادیمیروویچ. (1366).ترکستاننامه. جلد 1. ترجمۀ کریم کشاورز. تهران: آگاه. - باسورث، ادموند کلیفورد. (1378). تاریخغزنویان. ترجمۀ حسن انوشه. تهران: امیرکبیر. - بیهقی دبیر، خواجه ابوالفضل محمد بن حسین. (1381). تاریخبیهقی. به کوشش خلیل خطیب رهبر.(3 جلد) تهران: مهتاب. - پورداوود، ابراهیم. (1380). هرمزدنامه. تهران: اساطیر. - تاجبخش، اسماعیل. (1390). «حواشی علامه ادیب پیشاوری بر تاریخ بیهقی و نقد استاد نفیسی بر آنها». حافظ، ش 87، آبان. صص،44 – 49. -حاکم نیشابوری، ابوعبدالله. (۱۳۷۴). تاریخ بخارا. ترجمۀ محمد بن حسین خلیفه نیشابوری. به کوشش محمدرضا شفیعی کدکنی. تهران: آگه. - حکیم، محمدتقی خان. (1366). گنج دانش(جغرافیای تاریخی شهرهای ایران). تهران: زرین. - حموی، یاقوت.(1977). معجم البلدان. المجلد الثالث، بیروت: دارصادر. - خاقانی شروانی(1385). دیوان. به کوشش ضیاءالدین سجادی. تهران: زوار. - خزایی، محمد.(1384). نگاه هنرمندان عصر مدرن به طبیعت. مجموعه مقالات خیال شرقی. تهران: فرهنگستان هنر. - دهخدا، علیاکبر. (1376). لغتنامه دهخدا. تهران: دانشگاه تهران. - راوندی، مرتضی.(1365). تاریخ اجتماعی ایران. تهران: نگاه. - رزمآرا، حسینعلی. (1329). فرهنگ جغرافیایی ایران. جلد 9 (استان نهم). تهران: دایره جغرافیایی ارتش. - ساسانپور، شهرزاد. (1393). «کاربریهای باغهای عصر غزنوی با تکیه بر تاریخ بیهقی». پژوهشنامه تاریخ. دوره 9. ش 34. صص. 1-28. - شکوئی، حسین (1385). اندیشههای نو در فلسفه جغرافیا. جلد1. تهران: گیتاشناسی. - فرخی سیستانی. (1349). دیوان. به کوشش دکتر محمد دبیرسیاقی. تهران: زوار. - فروزانفر، بدیعالزمان. (1345). ترجمۀ رسالۀ قشیریه. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب. - قبادیانی، ناصرخسرو. (1379). دیوان. تصحیح مجتبی مینوی و مهدی محقّق. تهران: دانشگاه تهران. - گردیزی، ابوسعید عبدالحی بن ضحاک ابن محمود. (1363). تاریخ گردیزی. تصحیح عبدالحی حبیبی. تهران: دنیای کتاب. - لسترنج، گای. (1390). جغرافیای تاریخی سرزمینهای خلافت شرقی. ترجمۀ محمود عرفان. تهران: علمی و فرهنگی. -مجمل التواریخ و القصص(1318). تصحیح محمدتقی بهار. تهران: کلاله خاور. - محمد مراد بن عبدالرحمان. (1373). ترجمۀ آثارالبلاد و اخبارالعباد. تصحیح دکتر سید محمد شاهمرادی. تهران: دانشگاه تهران. - مقدسی، ابوعبدالله محمد بن احمد. (1363). احسن التقاسیم فی معرفة الاقالیم. ترجمۀ علینقی منزوی. تهران: شرکت مؤلفان و مترجمان ایران. - معلقات سبع. (1345). ترجمۀ عبدالمحمدآیتی. تهران: سازمان انتشارات اشرفی. - نظامی عروضی سمرقندی. (1388).چهارمقاله. به تصحیح علامه قزوینی و محمد معین. تهران: معین. - نعمتی، بهزاد. (1377). «ابرشهر نیشابور». خراسانپژوهی. سال اول. ش 2. صص 191 – 196 - همایی، جلالالدین. (1367). رباعیات خیام(طربخانه یاراحمد رشیدی). تهران: هما. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 5,034 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 469 |