
تعداد نشریات | 26 |
تعداد شمارهها | 447 |
تعداد مقالات | 4,557 |
تعداد مشاهده مقاله | 5,379,992 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,580,058 |
بررسی تأثیرپذیری منظومۀ بلوچی «محمدحنیفه» از داستان رستم و سهراب شاهنامه | ||
نشریه ادبیات تطبیقی | ||
مقاله 4، دوره 11، شماره 20، شهریور 1398، صفحه 77-96 اصل مقاله (502.18 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jcl.2019.2424 | ||
نویسنده | ||
محمداکبر سپاهی* | ||
استادیار بخش زبان و ادبیات فارسی دانشگاه ولایت، ایرانشهر، ایران | ||
چکیده | ||
داستانِ رستم و سهراب، در میان داستانهای پهلوانی شاهنامۀ فردوسی جایگاه والایی دارد. اگر چه هستۀ اولیه و ریشۀ داستانِ رستم و سهراب شاهنامه هنوز بر ما معلوم نیست امّا نمونههای مشابه و قابل تطبیق بسیاری از آن در ادبیات جهان وجود دارد. در ادبیات اقوام ایرانی نیز داستانهایی مشابه ماجرایِ رستم و سهراب دیده میشود. این داستان به صورت تغییر شکل یافتهای در منظومههای داستانیِ ادبیات بلوچی با نام «محمدحنیفه» حضور دارد. در داستانِ منظوم «محمدحنیفه» نیز ماجرای نبرد ناخواستۀ پدر و پسری که همدیگر را نمیشناسند رخ میدهد ماجراهای فرعی دیگری نیز مشابه ماجرای رستم و سهراب در این داستان رخ میدهند. در پایان این داستان نیز پسر شکست میخورد. تفاوت عمدۀ این داستان با رستم و سهراب، پایان خوش آن است که از پدر یا پسر، کسی به دست دیگری کشته نمیشود. بر اساس شواهد چندی که در داستان محمد حنیفه وجود دارد، میتوانیم به یقین بگوییم منشأ این روایت، همان داستان رستم و سهراب است. این داستان با شکل کنونی آن، بازماندۀ دورۀ رونق ادبیات دینی بلوچی است. | ||
کلیدواژهها | ||
شاهنامۀ فردوسی؛ رستم و سهراب؛ محمدِ حنیفه؛ ادبیات بلوچی؛ مقایسه | ||
مراجع | ||
- حمیدیان، سعید. (1383). درآمدی بر اندیشه و هنر فردوسی. تهران: ناهید. - خالقی مطلق، جلال. (1388). گلرنجهای کهن. به کوشش علی دهباشی. تهران: ثالث. - رحمانیان حقیقی، کریم.(1373). «سهراب و رستم، داستانی پر آب چشم». گلچرخ. سال سوم، شمارۀ 10، صص51-48. - زمرّدی، حمیرا. (1382). نقد تطبیقی ادیان و اساطیر در شاهنامه فردوسی، خمسه نظامی و منطقالطیر. تهران: زوار. - سپاهی، محمّداکبر.(1387). «نگاهی به تاریخ ادبیات بلوچی». مجموعه مقالات همایش گذری بر تاریخ بلوچستان. زاهدان: معاونت پژوهشی دانشگاه سیستان و بلوچستان، صص 241-250. - سرافرازی، عباس.(1390). «فرقۀ مذهبی ذکریها در بلوچستان». پژوهشنامۀ تاریخ اسلام. سال اوّل، شمارۀ سوم، صص49-74. - سوفوکلس.(1386). سه نمایشنامه. ترجمۀ محمّد سعیدی. تهران: علمی و فرهنگی. - شاد، فقیر. (2000). میراث. کراچی: بینا. - شعار، جعفر و انوری، حسن. (1372). غمنامۀ رستم و سهراب. تهران: قطره. - صفا، ذبیحالله. (1389). حماسهسرایی در ایران. تهران: امیرکبیر. صدیقی، مصطفی.(1391). «سام/ سهراب و زال/ رستم: نبرد پدر و پسر». بوستان ادب. سال چهارم، شمارۀ اوّل (پیاپی11)، صص123-148. - فردوسی، ابوالقاسم. (1380). شاهنامه، تهران: ققنوس. - کزّازی، میرجلالالدین. (1368). از گونهای دیگر. تهران: مرکز. - کزّازی، میرجلالالدین. (1384). نامۀ باستان: ویرایش و گزارش شاهنامۀ فردوسی، جلد دوم. تهران: سمت. - هیلمن، مایکل.(1369). «پدرسالاری ایرانی و سهراب». کلک. شمارۀ 4، صص 49-55. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 869 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 592 |