آمار
| تعداد نشریات | 26 |
| تعداد شماره‌ها | 447 |
| تعداد مقالات | 4,557 |
| تعداد مشاهده مقاله | 5,379,972 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,580,053 |
الگوسازی پویایی توسعۀ بهینۀ آتی شهری بر پایۀ داده‌های مکانی جهت تحلیل سازگاری زمین (مطالعۀ موردی: شهرکُرد) | ||
| جغرافیای اجتماعی شهری | ||
| مقاله 2، دوره 7، شماره 1 - شماره پیاپی 16، فروردین 1399، صفحه 21-45 اصل مقاله (4.71 M) | ||
| نوع مقاله: مقالۀ پژوهشی (کاربردی - توسعه ای) | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/JUSG.2020.2003 | ||
| نویسندگان | ||
| سیدحجت موسوی* 1؛ زهرا مؤمن بیک2 | ||
| 1استادیار گروه جغرافیا و اکوتوریسم، دانشکدۀ منابع طبیعی و علوم زمین، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران | ||
| 2کارشناس ارشد برنامهریزی شهری، گروه جغرافیا و اکوتوریسم، دانشکدۀ منابع طبیعی و علوم زمین، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران | ||
| چکیده | ||
| تبیین موضوع: مکانیابی توسعۀ بهینۀ آتی شهری یکی از پیچیده‌ترین تصمیم‌های جغرافیایی است که در زمرۀ تحلیل سازگاری زمین و در چهارچوب تعیین مکان مطلوب قرار می‌گیرد. این فرآیند قابلیت‌سنجی فیزیکی بستر و تناسب‌های اقتصادی و اجتماعی را ارزیابی می‌کند تا پویای شهری کمترین برخورد با طبیعت و حداقل تنش‌های محیطی را به‌همراه داشته باشد. بنابراین هدف از این پژوهش الگوسازی پویایی توسعۀ بهینۀ آتی شهرکرد بر پایۀ مقایسۀ روش‌های میانگین‌گیری وزنی و تحلیل سلسهمراتبی جهت تحلیل سازگاری زمین است. روش: بدین منظور، ابتدا لایه‌های رقومی ارتفاع، شیب، جهت دامنه، سنگ‌شناسی، فاصله‌از گسل و کانون زلزله، تراکم و فاصله‌از آبراهه، دما، بارش، رطوبت‌نسبی، میانگین سرعت باد، حداکثر سرعت باد غالب، روزهای یخبندان، تراکم و فاصله‌از راه‌ها، فاصله‌از مراکز درمانی، بیمارستان، خدماتی و اداری، آموزش عالی، آموزش ابتدایی و متوسطه، فضای سبز شهری، فضای سبز حفاظت‌شده و کاربری اراضی تهیه شد. سپس برای تعیین وزن نسبی پارامترها، ازطریق مقایسۀ زوجی مبادرت به تحلیل کمّی و ارجحیت‌بندی آنها گردید. درنهایت با تلفیق لایه‌ها برمبنای وزنشان طبق روش‌های میانگین‌گیری وزنی و تحلیل سلسله مراتبی، اقدام به تهیۀ نقشۀ پهنه‌بندی منطقه به لحاظ مناطق دارای معیارهای بهینه جهت گسترش آتی شهرکرد شد. یافتهها: نتایج نشان داد که به‌ترتیب وسعتی برابر 72/128 و 74/184 کیلومترمربع (6/31 و 22/55 درصد) از کل منطقه در روش‌های تحلیل سلسله مراتبی و میانگین‌گیری برای توسعۀ آتی شهرکرد تناسب زیاد تا خیلی‌زیاد دارند که گستردگی آنها عمدتاً با بخش‌های مرکزی و شمالی محدوده مطابقت مکانی دارد. نتایج: اگرچه رعایت ترتیب صعودی شاخص ارزیابی دقت از پهنۀ تناسبی خیلی‌کم به خیلی‌زیاد در تحلیل سلسله مراتبی مؤید نتایج قابل‌قبول آن است، اما به‌دلیل صحت بالای میانگین‌گیری در پیش‌بینی پهنه‌های زیاد و خیلی‌زیاد و همچنین یکنواختی و تمرکز آنها در نقشۀ تناسب ارضی، نتایج به‌نسبت مطلوب‌تری دارد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| توسعۀ کالبدی مطلوب؛ تحلیل سازگاری؛ میانگین وزنی؛ تحلیل سلسله مراتبی؛ شهرکرد | ||
|
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
| مراجع | ||
|
ابراهیمزاده، عیسی؛ رفیعی، قاسم (1388). مکانیابی بهینۀ جهات گسترش شهری با بهره‌گیری از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) (موردشناسی: شهر مرودشت). جغرافیا و توسعه، دوره 7، شماره 15، صص 70-45. احمدی، طیبه؛ زنگنه اسدی، محمدعلی؛ رامشت، محمدحسین؛ مقصودی، اکبر (1392). محدودیتها و قابلیتهای فرآیندهای ژئومورفیک در توسعه و برنامهریزی شهر خرمآباد. مطالعات جغرافیایی مناطق خشک، دوره 3، شماره 11، صص 34- 19. اخوان، رضا؛ کرمی خرم‌آبادی، منا؛ سوسنی، جواد (1390). کاربرد دو روش کریجینگ و IDWدر پهنه‌بندی تراکم و تاج پوشش جنگل‌های شاخه‌زاد بلوط (مطالعۀ موردی: منطقۀ کاکارضای خرمآباد لرستان). مجلۀ جنگل ایران، دوره 3، شماره 4، صص316-305. امانپور، سعید؛ علیزاده، هادی؛ قراری، حسن (1392). تحلیلی بر مکانیابی جهات بهینه توسعه فیزیکی شهر اردبیل با استفاده از مدل AHP. برنامهریزی منطقهای، دوره 3، شماره 10، صص 96-83. امین‌زاده گوهرریزی، بهنام؛ روشن، مینا؛ بدر، سیامک (1391). ارزیابی تطبیقی روش‌های مکانیابی شهرهای جدید در ایران (دهه 60 تا 80). باغ نظر، دوره 9، شماره 23، صص 32 – 21. پورجعفر، محمدرضا؛ منتظرالحجه، مهدی؛ رنجبر، احسان؛ کبیری، رضا (1391). بررسیروندتوسعهفیزیکیشهرجدیدسهندوتعیینمحدوده‌هایمناسب بهمنظورتوسعهآتیآن. مطالعات و پژوهش‌های شهری و منطقهای، دوره 4، شماره 13، صص 94- 81. پورمحمدی، محمدرضا (1391). برنامهریزی مسکن، چاپ دهم، انتشارات سمت، تهران، 164 صفحه. جمعه پور، محمود؛ عیسی لو، شهاب الدین؛ گودرزی، وحید؛ دوستی سبزی، بهزاد (1396). تدوین راهبردهای توسعه شهری با رویکرد توسعه دانش بنیان (مورد مطالعه: شهر صنعتی اراک). اقتصاد و مدیریت شهری، دوره 5، شماره 20، صص 53-65. حاتمی نژاد، حسین؛ لرستانی، اکبر؛ احمدی، سجاد؛ محمدی، مریم (1396). تحلیل الگوی گسترش فیزیکی شهر خرم آباد با استفاده از مدل‌های آنتروپی شانون و هلدرن و تعیین جهات بهینه گسترش آن با استفاده از مدل AHP. پژوهش‌های جغرافیای انسانی، دوره 49، شماره 3، صص 537-519. حسینی، سید احمد؛ ابراهیم زاده، عیسی؛ رفیعیان، مجتبی؛ مدیری، مهدی؛ احدنژاد روشتی، محسن (1394). نظارت بر پویایی شهرنشینی در ایران معاصر با استفاده از تصاویر چند زمانه DMSP/OLS. فصلنامه اطلاعات جغرافیایی (سپهر)، دوره 24، شماره 96، صص 37-21. داستان، داریوش؛ ولی، عباسعلی؛ رنجبر، ابوالفضل؛ موسوی، سید حجت (1392). تبیین تأثیر فرم و فرآیندهای ژئومورفیک در توسعه فیزیکی سکونتگاه شهری یاسوج. پژوهش‌های بوم‌شناسی شهری، دوره 3، شماره 6، صص 60-37. دبیری، آزاده؛ منوری، سید مسعود؛ شریعت، سید محمود؛ فرشچی، پروین (1392). ارزیابی اثرات زیست‌محیطی تجمعی شهرک‌های صنعتی شهرستان نظرآباد. علوم و تکنولوژی محیط زیست، دوره 15، شماره 2، صص 104-91. زبردست، اسفندیار (1380). کاربرد «فرایند تحلیل سلسله مراتبی» در برنامهریزی شهری و منطقهای. هنرهای زیبا، شماره 10، صص 21-13. زنگی آبادی، علی (1371). تحلیل فضای الگوی توسعه فیزیکی شهر کرمان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس تهران. زیاری، کرامت الله (1384). برنامهریزی شهرهای جدید. چاپ ششم، انتشارات سمت، تهران، 184 صفحه. سرور، هوشنگ؛ خیری‌زاده آروق، منصور؛ لاله‌پور، منیژه (1393). نقش عوامل محیطی در امکان‌سنجی توسعه فیزیکی بهینه شهر ملکان. پژوهش و برنامهریزی شهری، دوره 5، شماره 18، صص 114-95. سعیدنیا، احمد (1378). کتاب سبز راهنمای شهرداری‌ها، کاربری زمین شهری. چاپ اول، انتشارات مرکز مطالعات برنامهریزی شهری وزارت کشور، تهران، 170 صفحه. شکوئی، حسین (۱۳9۳). دیدگاه‌های نو در جغرافیای شهری. جلد اول، چاپ 17، انتشارات سمت، تهران، 552 صفحه. صدوق، سید حسن؛ فهیم، علی (1393). محدودیتهای ژئومورفولوژیک و رشد فیزیکی شهر تویسرکان با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و مدل رقومی ارتفاعی (DEM). فصلنامه آمایش محیط، دوره 7، شماره 27، صص 142-121. صیامی، قدیر؛ ویسه، مهدیه؛ رخساری طالمی، سمیه (1394). سنجش معیارهای بهینه مکانیابی پروژه‌های مسکن مهر استان البرز با استفاده از روش‌های تحلیل چندمعیارهAHPو TOPSIS. فصلنامه شهر پایدار، دوره 2، شماره 1، صص 128- 99. علیزاده، امین (1389). اصول هیدرولوژی کاربردی. چاپ 31، انتشارات دانشگاه امام رضا (ع)، مشهد، 942 صفحه. غفاری، سیدرامین؛ شفقی، سیروس؛ صالحی، نگین (1388). ارزیابی سازگاری کاربری اراضی شهری با استفاده از مدل تصمیم‌گیری چندمعیاره فازی. مطالعات و پژوهش‌های شهری و منطقهای، دوره 1، شماره 4، صص 76-59. فرهادی، رودابه (1379). تجزیه و تحلیل مکانی و مکانیابی مدارس با استفاده از GIS (مطالعه موردی: مدارس ابتدایی در منطقه 6 تهران). پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس، تهران. فکوهی، ناصر (1383). انسان شناسی شهری. چاپ اول، نشر نی، تهران، 608 صفحه. کرم، امیر؛ محمدی، اعظم (1388). ارزیابی و پهنه‌بندی تناسب زمین برای توسعه فیزیکی شهر کرج و اراضی پیرامونی بر پایه‌ی فاکتورهای طبیعی و روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP). فصلنامه جغرافیای طبیعی، دوره 1، شماره 4، صص 74-59. گیلبرت، آلن؛ گاگلر، ژوزف (1996). شهرها، فقر و توسعه شهرنشینی در کشورهای جهان سوم. ترجمه پرویز کریمی ناصری، 1375، چاپ اول، انتشارات شهرداری تهران، تهران، 519 صفحه. مجرد کاهانی، مسعود؛ خواهنده کارنما، اسدا...؛ صادقی، زین العابدین؛ حسینی، زهرا (1393). اولویت‌بندی مکان‌های پیشنهادی پاسگاه‌های اضطراری برای ارایه خدمات شهری پس از وقوع زلزله با استفاده از AHP (مطالعه موردی: شهر کرمان). فصلنامه دانش انتظامی، دوره 5، شماره 8، صص 94-79. مسعودیان، سید ابوالفضل (1390). آب و هوای ایران. چاپ اول، انتشارات شریعۀ توس، مشهد، 277 صفحه. مظفری، غلامعلی؛ اولی زاده، انور (1387). بررسی وضعیت توسعه فیزیکی شهر سقز و تعیین جهات بهینه توسعه آتی آن. محیط شناسی، دوره 34، شماره 47، صص 20-11. موسوی، سید حجت؛ ولی، عباسعلی؛ رنجبر، ابوالفضل؛ داستان، داریوش (1395). مکانیابی عرصه‌های مناسب توسعۀ آتی شهر یاسوج. پژوهش‌های جغرافیای برنامهریزی شهری، دوره 4، شماره 1، صص 88-69. مهدوی، مسعود؛ رحمانی، محمد (1390). تحلیلی بر مکانیابی اراضی مسکن در شهرهای اقماری با روش TOPSIS (نمونه موردی: شهر صالح آباد همدان). آمایش محیط، شماره 14، صص 195-165. میرکتولی، جعفر؛ کنعانی، محمد رضا (1390). ارزیابی توان اکولوژیک کاربری توسعهی شهری با مدل تصمیم‌گیری چندمعیاری MCDM و GIS (مطالعهی موردی: شهرستان ساری، استان مازندران). پژوهش‌های جغرافیای انسانی، دوره 43، شماره 77، صص. 88-75. وارثی، حمیدرضا؛ تقوایی، مسعود؛ شریفی، نسرین (1394). تحلیل فضایی و مکانیابی بهینه فضاهای سبز شهری (نمونه موردی: شهر نجف آباد). پژوهش و برنامهریزی شهری، دوره 6، شماره 21، صص 72-51. یاری‌قلی، وحید؛ زرین کاویانی، عظیم؛ سلطانی، ابوالفضل (1395). تعیین اراضی مناسب توسعه شهری با استفاده از روش تحلیل فرآیند سلسله مراتبی (AHP)، مطالعهموردی: شهرزنجان. فصلنامه جغرافیا و برنامهریزی شهری چشم‌انداز زاگرس، دوره 8، شماره 28، صص 190-173. Abhishek, N., Jenamani, M., Mahanty, B (2017). Urban growth in Indian cities: Are the driving forces really changing? Habitat International, No.69, pp.48-57.
Bagan, H., Yamagata, Y (2012). Landsat analysis of urban growth: How Tokyo became the world's largest megacity during the last 40 years. Journal of Remote Sensing of Environment, No.127, pp.210–222.
Baz, I., Geymen, A., Nogay, S (2009). Development and application of GIS-based nalysis/synthesis modeling techniques for urban planning of Istanbul Metropolitan Area. Advances in Engineering Software, No.40, pp.128–140.
Deza, M.M., Deza, E (2009). Encyclopedia of Distances, Springer, Dordrecht Heidelberg, London, New York, DOI: 10.1007/978-3-642-00234-2, 583p.
Golany, G (1978). New town Planning: Principles and Practice, John Wiley & Sons, New York.
Jiang, L., Deng, X., Seto, K.C (2013). The impact of urban expansion on agricultural landuse intensity in China. Journal of Land Use Policy, No.35, pp.33–39.
Luckstead, J., Devadossb, S (2014). A nonparametric analysis of the growth process of Indian cities. Economics Letters, No.124, pp.516–519.
SinghBoori, M., Choudhary, K., Kupriyanov, A., Kovelskiy, V (2016). Satellite data for Singapore, Manila and Kuala Lumpur city growth analysis. Data in Brief, No.7, pp.1576–1583.
Small, C., Miller, R.B (1999). Monitoring the Urban Environment from Space, Lamont Doherty Earth Observatory, Columbia University, Palisades, NY, USA.
Tal, S., Pua, B., Tsafra, B (2005). Urban land-use allocation in a Mediterranean ecoton: Habitat heterogeneity model incorporated in a GIS using a multicriteria mechanism. Journal of Landscape and Urban Planning, No.72, pp.337-351.
Van Westen, C. J., Rengers, N., Terlien, M. T. J. and Soeters, R (1997). Prediction of the occurrence of slope instability phenomena through GIS-based hazard zonation. Geologische Rundschau, No.86, pp.404-414.
Webster, R., Oliver, M.A (2000). Geostatistics for environmental scientists, Wiley Press, 271 pp.
Wu, J., Li, R., Ding, R., Li, T., Sun, H (2017). City expansion model based on population diffusion and road growth. Applied Mathematical Modelling, No.43, pp.1-14.
Yang, F., Zeng, G., Du, C., Tang, L., Zhou. J., Li, Z (2008). Spatial analyzing system for urban land-use management based on GIS and multi-criteria assessment modeling. Progress in Natural Science, No.18, pp.1279-1284.
Zhang, Y., Yiyun, C., Qing, D., Jiang, P (2012). Study on Urban Heat Island Effect Based on Normalized Difference Vegetated Index: A Case Study of Wuhan City. The 18th Biennial Conference of International Society for Ecological Modeling, Procedia Environmental Sciences, No.13, pp.574-581. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 597 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 346 |
||
