
تعداد نشریات | 26 |
تعداد شمارهها | 447 |
تعداد مقالات | 4,557 |
تعداد مشاهده مقاله | 5,379,973 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,580,054 |
بررسی و تحلیلِ پیدایی و پایاییِ «نگاهِ انسانی» در ادبیات داستانی جنگ تحمیلی | ||
ادبیات پایداری | ||
مقاله 2، دوره 11، شماره 20، شهریور 1398، صفحه 27-60 اصل مقاله (2.67 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jrl.2019.2464 | ||
نویسندگان | ||
مهدی خادمی کولایی* 1؛ نسیم حسن پور ایلالی2 | ||
1استادیار گروه زبان و ادبیّات فارسی، دانشگاه پیام نور | ||
2دانشگاه پیام نور | ||
چکیده | ||
جنگ از دیرباز یکی از مشئومترین و مذمومترین رخدادها در جهان بوده؛ امّا همین پدیدۀ زشت هرجا که سمتوسو و صبغۀ دفاعی به خود گرفته، عملی شرافتمندانه و شجاعانه قلمداد شدهاست. با آغاز جنگ هشتسالۀ عراق علیه ایران، گونۀ تازهای از ادبیات با عنوان ادبیات دفاع مقدّس و جنگ در ایران پا به عرصۀ وجود گذاشت و داستاننویسان به تبعِ نوع رویکردشان به جنگ که شامل ارزشمحور، جامعهمحور، انتقادمحور، انسانمحور و یا تلفیقی از آنها بود، به بازنماییِ هنریِ برداشتها و استنباطات خود از این واقعۀ عظیم پرداختند. پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی و با استناد به منابع کتابخانهای، نقطۀ آغازِ نگاهِ انسانی به جنگ و سیر ِرو به تزاید آن در طول جنگ و سالهای بعد از آن را در ادبیات داستانی مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار دادهاست. برآیند تحقیق نشان میدهد که علیرغم غلبۀ گفتمانِ حماسی و ارزشمحور در بستر زمانی جنگ، برخی از نویسندگان از همان ماههای آغازین مخاصمه با رویکردی انسانی به آفرینش آثار داستانی پرداختند و با گذر زمان، خصوصاً فاصلهگرفتن از سالهای جنگ، توجه آنان و دیگر نویسندگان به مضامین والای انسانی و موقعیت بُغرنجِ انسانِ قرارگرفته در شرایط خاصّ جنگ، افزایش یافته و این روند در طول دهۀ 80 به اوج خود رسیدهاست. | ||
کلیدواژهها | ||
ادبیات داستانی جنگ؛ گفتمان غالب؛ موقعیت ناپایدار؛ نگاه انسانی | ||
مراجع | ||
آرمین، منیژه. (1368). سرود اروندرود. تهران: رجاء. احمدزاده، حبیب. (1385). شطرنج با ماشین قیامت. چاپ 2. تهران: سورۀ مهر. اسلامی. (1359). تفنگها بالا تا رهایی. [بیجا]: قصّه. اکبرپور، احمد. (1394). شب به خیر فرمانده. تهران: افق. امیرخانی، رضا. (1388). بیوتن. چاپ3. تهران: علم. امینپور، قیصر. (1386). دستور زبان عشق. چاپ2. تهران: مروارید. بارونیان، حسن. (1387). شخصیّتپردازی در داستانهای کوتاه دفاع مقدّس. تهران: بنیاد حفظ آثار. بایرامی، محمدرضا. (1388). پل معلّق، چاپ10. تهران: افق. بنیعامری، حسن. (1376). گنجشکها بهشت را میفهمند. تهران: حریر. بوتول، گاستون. (1387). جامعهشناسی جنگ. ترجمۀ هوشنگ خجستهفر. چاپ7. تهران: علمی و فرهنگی. پایگاهِ الکترونیکیِ انتشارات سورۀ مهر، دسترسی 24/03/ 1396. www.sooremehr.ir
تسلیمی، علی. (1383). گزارههایی در ادبیات معاصر ایران (داستان). تهران: اختران. تهرانی، محمد. (1359). جنگاوران. تهران: اعلمی. جهاندیده کودهی، سینا. (1391). «پدیدارشناسی و سنخشناسی مخالفخوانیهای احمد شاملو». چاپشده در فصلنامۀ نقد ادبی. س 5، ش 19، صص 103- 134. دهقان، احمد. (1386الف). «داستان جنگ از اینجا شروع میشود». کتاب حبیب 4 (ویژۀ ششمین دورۀ انتخاب کتاب سال شهید حبیب غنیپور). تهران: سورۀ مهر. صص 98 – 102. دهقان، احمد.(1386ب). من قاتل پسرتان هستم. تهران: افق. دهقان، احمد.(1388). پرسه در خاک غریبه. تهران: کتاب نیستان. دهقان، احمد.(1392). بچّههای کارون. تهران: سورۀ مهر. رمارک، اریش ماریا. (1385). در غرب خبری نیست. ترجمۀ سیروس تاجبخش. چاپ4. تهران: ناهید. سرشار، محمدرضا. (1393). «داستانهای جنگ، ایستگاههای سهگانهاش» (گفتوگو). چاپشده در ماهنامۀ ادبیات داستانی. س12 ، ش83 ، صص 68 -75. سعیدی، مهدی. (1385). «رویکردهای عمدۀ ادبیات داستانی جنگ». چاپشده در پژوهشنامۀ زبان و ادبیات فارسی. س4، ش7، صص 21- 36. سعیدی، مهدی. (1395). ادبیات داستانی جنگ در ایران. تهران:پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی. سلیمانی، نعمتالله. (1390). عشق و نفرت. چاپ 3. تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ. شیرزادی، علیاصغر. (1382). هلال پنهان. چاپ2. تهران: افق. عبداللّهی، اصغر. (1360). آفتاب در سیاهی جنگ گم میشود. [بیجا]: کار و هنر. غفّارزادگان، داوود. (1390). فال خون. چاپ 8، تهران: سورۀ مهر. غلامی، احمد. (1376). همۀ زندگی. تهران: صریر. فتوحی، محمود. (1391). سبکشناسی. تهران: سخن. فراست، قاسمعلی. (1390). فقط عاشق زبان عاشق را میفهمد. تهران: قدیانی. فراست، قاسمعلی. (1392). فصل جوانی. تهران: عصر داستان. قیصری، مجید. (1389). دیگر اسمت را عوض نکن. چاپ2. تهران: چشمه. کاتب، محمدرضا. (1377). نصف کشتی؟ نصف دریا!. تهران: کوثر. کربلاییلو، مرتضی. (1392). جمجمهات را قرض بده برادر. چاپ2. تهران: عصر داستان. محمود، احمد. (1386). زمین سوخته. تهران: معین. محمودی نورآبادی، محمد. (1390). رُنج. تهران: شاهد. منصوری، پری. (1369). بالاتر از عشق. تهران: شباهنگ. موحدی، محمدرضا. (1395). «ادبیات داستانی دفاع مقدّس». کتاب ادبیات انقلاب اسلامی، زیر نظر محمدرضا ترکی. تهران: سمت. صص 173 – 195. میرعابدینی، حسن. (1380). صد سال داستاننویسی ایران. چاپ2. تهران: چشمه. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 350 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 492 |