آمار
| تعداد نشریات | 26 |
| تعداد شماره‌ها | 447 |
| تعداد مقالات | 4,557 |
| تعداد مشاهده مقاله | 5,379,991 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,580,057 |
ارزیابی عوامل مؤثر بر ناپایداری سکونتگاه‌های غیر رسمی بر اساس نظر مطلعان و ذینفعان کلیدی (مطالعۀ موردی: محلات حاشیه‌نشین شهر یزد) | ||
| جغرافیای اجتماعی شهری | ||
| مقاله 8، دوره 7، شماره 1 - شماره پیاپی 16، فروردین 1399، صفحه 151-165 اصل مقاله (426.66 K) | ||
| نوع مقاله: مقالۀ پژوهشی (کاربردی - توسعه ای) | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/JUSG.2020.2009 | ||
| نویسنده | ||
| حسن حکمت نیا* | ||
| دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه پیام نور. | ||
| چکیده | ||
| تبیین موضوع: در حال حاضر یکی از مهمترین چالش‌های پیشروی مدیریت شهری، اسکان غیررسمی است. این پدیده از پیامدهای نامطلوب شهرنشینی در جهان معاصر است که به ویژه در نتیجه صنعتیشدن شتابان و نابرابری‌های منطقه‌ای شکل گرفته و به دلیل محرومیت و عدم برخورداری سکونتگاه‌های غیررسمی از تسهیلات زندگی شهری در قیاس با دیگر نواحی شهری، آنها را کانون مسائل و مشکلات حاد شهری و ضد توسعه پایدار انسانی نموده است. با توجه به اهمیت موضوع فوق؛ پژوهش حاضر با هدف کلی بررسی عوامل مؤثر بر ناپایداری اسکان غیررسمی در شهر یزد گردآوری گردیده است. روش: پژوهش حاضر از نظر روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و از نظر هدف کاربردی می‌باشد. جامعهآماری پژوهش را کارشناسان و مدیران شهری و خانوارهای ساکن در محلات حسن‌آباد، اسکان و کشتارگاه تشکیل می‌دهند که برای جامعه اول به منظور شناسایی نماگرهای مؤثر بر ناپایداری اسکان غیررسمی به صورت گلوله برفی و هدفمند 31 نفر از کارشناسان و مدیران شهری و برای جامعه دوم به منظور بررسی میزان اثر هر نماگر 366 خانوار از طریق روش نمونه‌گیری تصادفی و با استفاده از فرمول کوکران انتخاب گردیده است. در این پژوهش جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از یافته‌های کیفی (تحلیل محتوای مصاحبه‌ها در نرم‌افزار تحلیل کیفی مکس کیودا) و کمی (آزمون آماری T تک نمونه‌ای و تحلیل عاملی اکتشافی) استفاده گردیده است. یافتهها: نتایج پژوهش نشان می‌دهد 44 نماگر در قالب 5 عامل در منطقه مورد مطالعه مؤثر بر ناپایداری سکونتگاه‌های غیررسمی بوده است. که از میان عامل‌های بارگذاری شده، عامل اقتصادی با 9 نماگر و مقدار ویژه 11.757 و درصد واریانس 26.722 مهمترین عامل و عامل زیست‌محیطی- بهداشتی با 4 نماگر و مقدار ویژه 5.843 و درصد واریانس 13.280 کم‌اهمیت‌ترین عامل مؤثر بر ناپایداری سکونتگاه‌های غیررسمی بوده است. نتایج: این پدیده اجتناب‌ناپذیر و رو به رشد است و باید آن را به عنوان واقعیتی انکارناپذیر پذیرفت، لذا بر دیدگاه ساماندهی و توانمندسازی که به مشارکت همه‌جانبه مردم در رفع مسائل و مشکلاتشان تکیه می‌کند و این امکان را برای آنان فراهم می‌سازد که با توجه به اولویت‌ها و نیازهایشان به بهبود شرایطشان بپردازند، تأکید می‌گردد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اسکان غیر رسمی؛ حاشیهنشینی؛ ناپایداری؛ فقر شهری؛ شهر یزد | ||
|
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
| مراجع | ||
|
ابراهیم‌زاده، عیسی؛ صیدی، مصطفی (1391). تحلیلی بر اسکان غیررسمی و تعیین ضریب تأثیر عامل‌ها با استفاده از مدل تحلیل مسیر (مطالعه موردی: شاطر آباد کرمانشاه). مجله جغرافیا و برنامه‌ریزی، سال 16، شماره 1، صص 22-1. احمدرش، رشید؛ عیدی، معصومه (1397). زیستن در وضعیت پاندولی؛ مطالعه جامعه‌شناختی تجارب زیسته مهاجران افغان در ایران (مطالعه موردی: تجارب زیسته مهاجران افغان ساکن در محله کشتارگاه یزد). مجله مسائل اجتماعی ایران، دوره 9، شماره 1، صص 68-51. اسماعیل پور، نجما؛ رحیمیان، محمدحسن؛ قربانی، سحر (1391). بازآفرینی بافت‌های فرسوده شهری با تأکید بر بسیج اجتماعی (مطالعه موردی: محله کشتارگاه در شهر یزد). مطالعات و پژوهش‌های شهری و منطقه‌ای، سال 14، شماره 15، صص 140-123. افتخاری راد، زهرا (1382). چهره نمایی بافت‌های اسکان غیررسمی و عوامل مؤثر در شکل‌گیری آن؛ مجموعه مقالات حاشیهنشینی و اسکان غیررسمی. جلد اول، تهران، دانشگاه علوم بهزیستی و توان‌بخشی. بدین درکوش، سعید (1386). درآمدی به اقتصاد شهری. مرکز نشر دانشگاهی، تهران. پیری، عیسی؛ رضاییان، مهدی (1393). امکان‌سنجی توانمندسازی سکونتگاه‌های غیررسمی بر بنیان سیاست‌های دارایی مبنای توسعه اجتماعات محلی، مطالعه موردی: سکونتگاه‌های غیررسمی کلان‌شهر تبریز). فصلنامه مطالعات شهری، سال 3، شماره 10، صص 72-63. جعفری، اسماعیل (1382). پدیده اسکان غیررسمی در منطقه شهری تهران(مورد باقرشهر). پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده علوم زمین تهران. حاتمی نژاد، حسین؛ موسوی، سید محمدحسن؛ زرافشان، محمدرضا؛ یوسفی، وحید (1397). بررسی علل شکل‌گیری اسکان غیررسمی (مطالعه موردی: محله کوی زینبیه شهر پاکدشت). فصلنامه جغرافیا و مطالعات محیطی، سال 7، شماره 55، صص 86-73. حسامیان، فرخ؛ اعتماد، گیتی؛ حائری، محمدرضا (1377). شهرنشینی در ایران. موسسه انتشارات آگاه، چاپ دوم، تهران. خاتم، اعظم (1381). سهم مردم سهم دولت در طرح‌های توانمندسازی و بهسازی محله. نشریه هفت شهر، سال 3، شماره 9 و 10، تهران. ص30. خضرایی، فرزین (1381). توانمندسازی در اسکان غیررسمی – تجربه زاهدان. نشریه هفت شهر، سال 3 ،شماره 8 ، تهران. ص 60. صفرآبادی، اعظم؛ مؤید فر، سعیده؛ وارثی، حمیدرضا؛ بلاغی، رسول (1395). رویکردهای توانمندسازی مناطق حاشیه‌ای شهری (مطالعه موردی: سکونتگاه غیررسمی حسن‌آباد یزد). جغرافیا و آمایش شهری- منطقه‌ای، شماره 19، صص 230-217. عابدینی، اصغر (1394). تحلیل تطبیقی شاخص‌های مسکن در سکونتگاه‌های غیررسمی (مطالعه موردی: محله اسلام‌آباد کشتارگاه ارومیه). فصلنامه مسکن و محیط روستا، شماره 149، صص 66-51. کاظمیان، غلامرضا؛ شفیعا، سعید (1393). بررسی رابطه سرمایه اجتماعی ساکنان با پایداری توسعه در محله غیررسمی شمیران نو. دو فصلنامه علوم اجتماعی، سال 11، شماره 2، صص 24-1. کمانرودی، موسی؛ مجیدی، افسانه (1396). آسیب‌شناسی طرح‌های هادی روستایی در جمع‌آوری و دفع آب‌های سطحی. تحقیقات جغرافیایی، شماره 125، صص 79-67. مهندسین مشاور آمایشگران توسعه متوازن (1388). مطالعات ساماندهی سکونتگاه های غیر رسمی و اقدامات توانمندسازی اجتماعات آنها با تاکید بر بهسازی شهری با دیدگاه شهرنگر شهر یزد. شهرداری شهر یزد. هادیزاده بزاز، مریم (1382). حاشیهنشینی و راهکارهای ساماندهی آن در جهان. انتشارات شهرداری مشهد. یزدرسا (1395). دویست هزار نفر جمعیت یزد حاشیه نشین هستند. سایت خبری تحلیلی یزدرسا به نقل از مدیر کل راه و شهرسازی استان یزد، کد خبری 26397740. Adjei Mensah, C (2014) Urban Housing Crisis: Tracing the factors behind the growth of informal settlements in Kumasi, Ghana. Journal of Human and Social Science Research, Vol.5, No.1, pp. 09-20.
Aldrich Brian, C., Ranvinder, S. (1995). Housing the Urban Poor: Policy- and practice in developing countries. Zed books , London and New york.
Billah, M (2009). Rising slums and role of NGOs. Chicago. University of Chicago Press.
Burgess, R., Marisa, C., Theo, K (1997). Contemporary Policies.
Garau, Pi (2005). A Home in the City. Elliott D. Sclar- Gabriellay, Carolina Eearthscan.
Hall, P., Pfeiffer, U (2000). Urban future 21: A global agenda for 21st century cities. London.
Khalifa, M (2015). Evolution of informal settlements upgrading strategies in Egypt: From negligence to participatory development. Ain Shams Engineering Journal, Vol.6, pp.1151–1159.
Pino, A., Hormazábal, N (2016). Informal settlements: Reinterpreting rural imaginary in urban areas: The case of Valparaiso's ravines. Habitat International, Vol.53, pp.534–545.
Pugh, Cedic (2005). Squatter Settlements, Their Sustainability, Contributions, and Socio – Economic Roles. Vol.17, No.5.
Righa, E.M (2012). Factors influencing growth of informal settlements: a case of Bangladeshi slum, Changamwe constituency. Mombasa county, Kenya, Theses and Dissertations -College of Education and External Studies.
Sarma Sadhu, S.L.N., Tiwari, G (2016). An activity pattern – destination land use choice model of low income households of informal settlements – Case study of Delhi. Transportation Research Part A: Policy and Practice, Vol.85, pp.265–275.
Skinner, R.J (1999). Shelter upgrading for urban poor. Earthscan, london.
UN-HABITAT (2003). The Challenge of Slums. Global report on human settlement.
UN-Habitat (2005). slums of the word, the face of urban poverty in the new millennium. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 460 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 316 |
||
