
تعداد نشریات | 26 |
تعداد شمارهها | 447 |
تعداد مقالات | 4,557 |
تعداد مشاهده مقاله | 5,379,999 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,580,063 |
آسیب شناسیِ مطالعات مزدک شناسی | ||
مجله مطالعات ایرانی | ||
مقاله 5، دوره 18، شماره 36، اسفند 1398، صفحه 95-119 اصل مقاله (542.6 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jis.2019.12805.1876 | ||
نویسنده | ||
عبداله صفرزائی* | ||
گروه تاریخ دانشگاه ولایت - ایرانشهر | ||
چکیده | ||
پژوهش و تحقیق در موضوع نحلهها، فرقهها و جنبشهای دینی یا اجتماعی که با مسائل اعتقادی ارتباط دارند، مشکلات خاص خود را دارد. معمولا پیروان هر فرقه یا نحله درصددند آموزهها و تعالیم خود را بر حق جلوه دهند، اما توسط دشمنان و رقبایشان باطل و منحرف معرفی میشوند. آموزههای مزدکی از جمله این آیینهاست که در زمان پادشاهی قباد ساسانی مطرح شد. آیین مزدکی در آغاز چنان مورد استقبال قرار گرفت که حتی دیانت زرتشتی و حکومت ساسانی را به چالش کشاند. در پیِ سختگیریهای خسروانوشیروان نسبت به مزدکیان، از این فرقه تا پایان دورۀ ساسانی خبری ذکر نشده است. از قرن دوم هجری بار دیگر مزدکیان در پیوند با برخی فرقهها، شورشها و قیامها با عناوین: خرم دین، زندیق، باطنی، بدعتگر و غیره در تاریخ ایران مطرح شدند. تحقیق و مطالعه دربارۀ آیین مزدک و پیروان آن، علاوه بر مشکلات پژوهشی متداول در موضوع فِرق، به دلیل شرایط سیاسی و اجتماعی خاص دورۀ ساسانی و سدههای نخست اسلامی، مشکلات منحصر به فرد خود را دارد. هدف این نوشتار تحلیل و تبیین مشکلات و آسیبهایی است که دربارۀ مطالعات مزدکشناسی وجود دارد. نوشته حاضر به روش تاریخی با توصیف و تحلیل دادهها با استفاده از منابع کتابخانهای انجام گرفته است. | ||
کلیدواژهها | ||
آسیبشناسی؛ مزدک؛ مزدکشناسی؛ ساسانیان؛ زندیق | ||
مراجع | ||
کتابنامه -آلتهایم، فرانتس و روت استیل. (1382). تاریخ اقتصاد دولت ساسانی. ترجمۀ هوشنگ صادقی. تهران: علمی و فرهنگی. - ابن اسفندیار، بهاءالدین محمد بن حسن. (بی تا). تاریخ طبرستان. تصحیح عباس اقبال. به اهتمام محمود رمضانی. بیجا: چاپخانه مجلس. - ابن رسته، احمد بن عمر. (1380). الاعلاق النفیسه. ترجمۀ حسین قرهچانلو، چاپ دوم. تهران: امیرکبیر. - ابن ندیم، ابوالفرج محمد بن ابی یعقوب. (1381). الفهرست العلوم. به تصحیح رضا تجدّد. تهران: اساطیر. - ابوالمعالی، محمد الحسنی العلوی. (1312). بیانالادیان در شرح ادیان و مذاهب جاهلی و اسلامی. تصحیح عباس اقبال. تهران: مطبعه مجلس. - الاصفهانی، حمزه بن الحسن. (بیتا). سنی ملوک الارض و الانبیا علیهم الصلاۀ و السلام. بیروت: منشورات دارالمکتبه الحیاه. - ارداویرافنامه. (1397). ترجمۀ فارسی رحیم عفیفی. تهران: انتشارات توس. - بغدادی، ابومنصور. (1328). الفرق بین الفرق. قاهره: بینا. - بلعمی، ابوعلی محمد بن محمد. (1385). تاریخ بلعمی. به تصحیح محمدتقی بهار. به کوشش محمد پروین گنابادی. چاپ سوم. تهران: زوّار. - بیانی، شیرین. (1380). دین و دولت در عهد ساسانی و چند مقالۀ دیگر. تهران: جامی. - بیرونی، ابوریحان. (1386). آثارالباقیه. ترجمۀ اکبر داناسرشت، چاپ دوم. تهران: ابن سینا. - پروکوپیوس. (1382). جنگهای ایران و روم. ترجمۀ محمد سعیدی. چاپ چهارم. تهران: علمی و فرهنگی. - پیگولوسکایا، نینا ویکتورو. (1377). شهرهای ایران در روزگار پارتیان و ساسانیان. ترجمۀ عنایتالله رضا، تهران: علمی و فرهنگی. - ثعالبی، عبدالملک بن محمد بن اسماعیل. (1368). تاریخ ثعالبی. ترجمۀ محمد فضائلی، تهران: قطره. - خوارزمی، ابوعبدالله محمد بن احمد بن یوسف. (1347). مفاتیح العلوم. ترجمۀ حسین خدیوجم. بی جا: بنیاد فرهنگ ایران. - دیاکونوف، میخائیل میخائیلوویچ. (1382). تاریخ ایران باستان. ترجمۀ روحی ارباب. تهران: علمی و فرهنگی. - دینکرد سوم. (1381). اَراستاری، آوانویسی و ترجمۀ فریدون فضیلت، تهران: فرهنگ دهخدا. - دینکرد هفتم. (1389). تصحیح متن، آوانویسی و نگارش فارسی محمدتقی راشد محصّل، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. - الدینوری، ابن قتیبه. (1960). المعارف. حققه و قدّم له ثروت عکاشه. الطبعه الثانیۀ. قاهره: دارالمعارف به مصر. - الدینوری، ابوحنیفه. (1368). الاخبار الطوال. تحقیق عبدالمنعم عامر و مراجعۀ جمالالدین شیال. قم: منشورات الرضی. - زرینکوب، عبدالحسین. (1380). تاریخ مردم ایران، جلد 1. تهران: امیر کبیر. - شکی، منصور. (1381). «درست دینان». معارف. دوره دهم، شماره 1. فروردین- تیر 1381، صص 28 – 53. - شهرستانی، ابوالفتح محمد بن عبدالکریم. (1350). الملل و نحل. ترجمۀ افضلالدین صدر ترکه اصفهانی. تصحیح محمدرضا جلالی نائینی. تهران: اقبال. - صدّیقی، غلامحسین. (1375). جنبشهای دینی ایرانی در قرن های دوم و سوم هجری. تهران: پاژنگ. - طبری، محمدبن جریر.(2005). تاریخ الامم و الملوک. منشورات محمد علی بیضون. بیروت: دارالکتب العلمیه. - طوسی، خواجه نظام الملک. (1385). سیاستنامه(سیرالملوک). به کوشش جعفر شعار. چ سیزدهم. تهران: امیرکبیر. - عوفی، سدیدالدین محمد. (1374). جوامعالحکایات. تصحیح جعفر شعار. تهران: سخن. - فردوسی، ابوالقاسم.(1386). شاهنامه، جلد 3. چ چهارم، تهران: علمیوفرهنگی. - کریستنسن، آرتور.(1380). ایران در زمان ساسانیان. ترجمۀ رشید یاسمی. ویراستار: حسن رضایی باغ بیدی. چ دوم. تهران: صدای معاصر. - کریستنسن، آرتور(1374). سلطنت قباد و ظهور مزدک. ترجمۀ احمد بیرشک. چ دوم. تهران: طهوری. - کلیما، اوتاکر.(1359). تاریخ جنبش مزدکیان. ترجمه جهانگیر فکری ارشاد. تهران: توس. - کلیما، اوتاکر.(1371). تاریخچۀ مکتب مزدک. ترجمۀ جهانگیر فکری ارشاد. تهران: توس. - گردیزی، عبدالحی. (1363). تاریخ گردیزی. تصحیح عبدالحی حبیبی، تهران: دنیای کتاب. - گیرشمن، رومن.(1380). ایران از آغاز تا اسلام. ترجمۀ محمد معین. چ سیزدهم. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی. - ماسه، هانری. (1381). اغتشاشات مذهبی و اجتماعی در زمان ساسانیان- مزدک.تمدن ایرانی. جمعی از خاورشناسان فرانسوی. ترجمۀ عیسی بهنام. چ سوم، تهران: علمی و فرهنگی. - مستوفی، حمدالله. (1378). نزهۀالقلوب.تصحیح محمد دبیرسیاقی. چ دوم، قزوین: نشر طه. - المسعودی، ابوالحسن علی بن الحسین. (بی تا). التنبیه و الاشراف. تصحیح عبدالله اسماعیل الصاوی، القاهره: دارالصاوی. - مشکور، محمدجواد. (1378). نامۀ باستان. به اهتمام سعید میرمحمد صادقی و نادره جلالی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. - منتظری، سید سعیدرضا.(1389). زندیق و زنادیق. قم: انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب. - میرفطروس، علی. (1369). «سرخ جامگان: منابع مآخذ و تحقیقات». ایراننامه. شمارۀ 33. زمستان 1369، صص 57 – 89. - نوبختی، حسن بن موسی. (1386). فرق الشیعه. ترجمه محمدجواد مشکور،تهران: علمی و فرهنگی. - نولدکه، تئودور. (1378). تاریخ ایرانیان و عربها در زمان ساسانیان. ترجمۀ عباس زریاب. چ دوم. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. - وندیداد. (1384). گردآوری جیمس دارمستتر. ترجمۀ موسی جوان. چاپ دوم. تهران: دنیای کتاب. - یارشاطر، احسان. (1381). آیین مزدکی. تاریخ ایران. پژوهش دانشگاه کمبریج. جلد 3، قسمت دوم. گردآورنده: احسان یارشاطر. ترجمۀ حسن انوشه، چ سوم. تهران: امیرکبیر. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 388 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 389 |