
تعداد نشریات | 26 |
تعداد شمارهها | 447 |
تعداد مقالات | 4,557 |
تعداد مشاهده مقاله | 5,380,003 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,580,069 |
بازسازی جنگهای اشکانیان با سلوکیان و رومیان در متون اسلامی | ||
مجله مطالعات ایرانی | ||
مقاله 11، دوره 18، شماره 36، اسفند 1398، صفحه 269-294 اصل مقاله (697.87 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jis.2019.11868.1826 | ||
نویسندگان | ||
فرشید نادری1؛ زهره تقی پور بیرگانی* 2 | ||
1تاریخ، دانشگاه شهید چمران اهواز، دانشکده ادبیات، ایران ، اهواز | ||
2ایران، اهواز، دانشگاه شهید چمران اهواز | ||
چکیده | ||
چکیده بر پایة روایات متون اسلامی میتوان آگاهیهای پراکندهای دربارة تاریخ اشکانیان به دست آورد. گزارشهای این منابع چنان پراکنده و اشارهوار هستند که به سختی میتوان ردپایی از تاریخ واقعی اشکانیان را در آنها جستوجو کرد. یکی از نکات قابلتوجه در این متون، تقابل نظامی اشکانیان با سلوکیان و رومیان است که گزارشهای تاریخی دورة اسلامی به شکلی مبهم و گذرا به آن پرداختهاند. در این پژوهش پس از اشارهای کوتاه به جایگاه تاریخ اشکانیان در متون اسلامی، کوشش خواهدشد آگاهیهایی که دربارة جنگهای اشکانیان با سلوکیان و رومیان در این متون برجای ماندهاست، مورد بررسی قرارگیرد. مطالعۀ تطبیقی رویاروئیهای نظامی اشکانیان با سلوکیان و سپس رومیان از خلال گزارشهای تاریخی دورة اسلامی با تاریخ واقعی این دوران و آنگاه بازسازی احتمالی این نبردها هدف این جستار است. بر اساس نتایج به دست آمده، میتوان با احتیاط، سه نبرد گزارش شده در متون اسلامی را بازسازی و تاریخگذاری کرد. واژگان کلیدی: اشکانیان، متون اسلامی، سلوکیان، رومیان، اشک، گودرز، بلاش. | ||
کلیدواژهها | ||
اشکانیان؛ متون اسلامی؛ سلوکیان؛ رومیان؛ اشک | ||
مراجع | ||
کتابنامه الف. منابع فارسی - آذری، علاءالدین (1354). «اشکانیان در منابع اسلامی». مجموعة مقالات همایش اشکانیان. تهران. - ابنبلخی. (1363). فارسنامه ابنبلخی. بسعی و اهتمام و تصحیح: گای لیسترانج و رینولد ألن نیکلسون. تهران: دنیای کتاب. -اصفهانی، حمزه بن حسن. (1346). تاریخ پیامبران و شاهان (سنی الملوک الارض و الانبیا).ترجمة جعفر شعار. تهران: بنیاد فرهنگ ایران. - امید سالار، محمود. (1390). «خداینامه». نقل در: فردوسی و شاهنامهسرایی (به مناسبت همایش بینالمللی هزارۀ شاهنامۀ فردوسی). به کوشش غلامعلی حدادعادل و اسماعیل سعادت. تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی. صص 37-51. - بلعمی، ابوعلی. (1380). تاریخنامة طبری، ج1. تصحیح و تحشیۀ محمد روشن. تهران: سروش. - بیرونی، ابوریحان. (1392). آثار الباقیه. ترجمه و تعلیق پرویز سپیتمان (اذکائی). تهران: نشر نی. - پیرنیا، حسن.( 1342). تاریخ ایران باستان( اشکانیان) تهران: سازمان کتابهای جیبی. - تجاربالاسم فی اخبار ملوکالعرب و العجم. (1373). به کوشش رضا انزابی نژاد و یحیی کلانتری. مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد. - تفضّلی، احمد. (1376). تاریخ ادبیات پیش از اسلام. به کوشش ژاله آموزگار. تهران: سخن. - ثعالبی مرغنی، ابومنصور. (1372). شاهنامة کهن، پارسی تاریخ غُرّر السّیر. ترجمة سیدمحمد روحانی. مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد. - خطیبی، ابوالفضل. (1381). «یکی نامه بود از گه باستان (جستاری در شناخت منبع شاهنامة فردوسی)». نامة فرهنگستان. اردیبهشت. ش 19. صص 73-50. - خطیبی، ابوالفضل (1394). «اشکانیان در حماسة ملی». تاریخ جامع ایران، ج 2. زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی. سر ویراستاران: حسین رضایی باغبیدی، محمود جعفری دهقی. تهران: مرکز دائرۀالمعارف بزرگ اسلامی، صص 371-420. - خالقی مطلق، جلال. (1386). «از شاهنامه تا خداینامه». نامة ایران باستان. س 7. ش 1-2، صص 3-119. - دوبواز، نیلسون. (1342). تاریخ سیاسی پارت. ترجمة علیاصغر حکمت، تهران: کتابخانه ابنسینا. - دینوری، ابوحنیفه احمدبنداود. (1381). اخبار الطوال. ترجمة محمود مهدوی دامغانی. تهران: نشر نی. - رحمتی، محسن (1394). «تحریف تاریخ اشکانیان در روایت ملی- حماسی و علل آن». دو فصلنامة ادبیات حماسی دانشگاه لرستان. سال دوم. شمارۀ اول. پیاپی سوم. بهار و تابستان، صص 23-45. - شیپمان، کلاوس. (1384). مبانی تاریخ پارتیان. ترجمة هوشنگ صادقی، تهران: فرزان روز. - صفا، ذبیحالله. (1333). حماسهسرایی در ایران. تهران: امیرکبیر. - طبری، محمد بن جریر. (1352). تاریخ طبری یا تاریخالرسل و الملوک، ج 2. ترجمة ابوالقاسم پاینده. تهران: بنیاد فرهنگ ایران. - فردوسی، ابوالقاسم. (1386). شاهنامه. به کوشش جلال خالقی مطلق و محمود امیدسالار، دفتر ششم. تهران: مرکز دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی. - فیروزبخش، پژمان (1390). «خداینامه». نقل در: دانشنامۀ جهان اسلام، ج 15، صص 236-241. - کریستنسن، آرتور. (1388). ایران در زمان ساسانیان. ترجمة رشید یاسمی. تهران: راستی نو. -گردیزی، عبدالحی ضحاک ابن محمود. (1363). زینالأخبار. به مقابله و تصحیح و تحشیه و تعلیق عبدالحی حبیبی. تهران: بنیاد فرهنگ ایران. - مستوفی، حمدالله. (1387). تاریخ گزیده. با اهتمام عبدالحسین نوائی. تهران: امیرکبیر. - مسعودی، علیبنحسین (1365). التنبیه و الاشراف. ترجمة ابوالقاسم پاینده. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی. - مشکور، محمدجواد؛ رجبنیا، مسعود (1367). تاریخ سیاسی و اجتماعی اشکانیان «پارتیان یا پهلویان قدیم. تهران: دنیای کتاب. - مشکور، محمد رضا. ( 1352). « خدای نامه» بررسیهای تاریخی. سال هشتم. شمارۀ 6،صص 12- 28. - ولسکی، یوزف (1383). شاهنشاهی اشکانیان. ترجمة مرتضی ثاقبفر، تهران: ققنوس. - یار شاطر، احسان (1392). «تاریخ ملی ایران». تاریخ ایران از سلوکیان تا فروپاشی دولت ساسانی (جلد سوم، قسمت اول). پژوهش دانشگاه کمبریج. گردآورنده: احسان یار شاطر. ترجمة حسن انوشه. تهران: امیرکبیر. صص 471-586. ب. منابع لاتین - Agathias. (1975). The Histories, Translation with an Introduction and with an Introduction and short Explantory Notes by Joseph D.Frendo, Walter de Grater, Berlin, Newyork. - Cameron, Averil. (1969 – 1970). "Agathias on The Sassanians". Dumbarton oaks paper. Vol.23.pp.74-75 - Cassius, Dio. (1957) Dio,s Roman History. With an English Translation by Earneat Cary, on The Basis of Herbert Baldwin Foster. London. William Heinemann. Cambridge, Massachusetts Harvard University Press. - Chaumont. M. L and Schippmann. K. (1988). "Balas". Encyclopaedia Iranica. Edited by Ehsan Yarshater, Routledge & Kegan Paul. Vol. III.pp.523 – 536. - Deblois, François & Willem Vogelsang. (1993)". Dahe". Encyclopaedia Iranica. Edited by Ehsan Yarshter, Mazda Publisher. Costamesa, California. Vol. VI. pp.581 – 582. - Josephus. (1934). The Jewish War. With an English Translation by H. ST. J Thackeray, & Ral PH Marcus.Cambridge,Massachusetts.Harvard University Press. - Justinus, Marcus Junianus. (1994) Epitome of The Philippic History of Pompeius Trogus. Translated by J.C. Yardley. With Introduction and Explanatory Notes by R. Develin. The American philogical Association Classical Resources. Scholars press Atlanta. Ga. - Lecoq. P (1986). "Aparna". Encyclopaedia Iranica. Edited by Ehsan Yarshater, Routledge & Kegan Paul. Vol. II. P.151. - Strabo (1928). The Geography of Strabo. With an English Translation by Horace Leonard Jones. London. William Heinemann. Cambridge, Massachusetts Harvard University press. -Strootman, Rolf. (2015a). "Seleucid mpire".Encyclopaedia Iranica. online Edition. Available at http:// www . iranica online. org/articles/ selecid- king - Strootman. Rolf. (2015b). "Seleucus". Encyclopaedia Iranica. Online Edition. Available at http:// www. iranica online. org/articles/ selecid- empire - Shahbazi, Alireza Shapur. (2012). "Arsacid Chronology in Tradition History". Encyclopaedia Iranica. Edited by Ehsan Yarshater. Routledge & Kegan paul. Vol.III. 542-543. - Shahbazi, Alireza Shapur, (1990a). "On The Xwaday Namag". In Acta Iranica. Edited by Ehsan Yarshater. Routledge & Kegan paul. Vol. XII. PP.325-3330 - Shahbazi, Alireza Shapur, (1990b). "Carrhae". Encyclopaedia Iranica, . Edited by Ehsan Yarshater. Mazda Publisher. Cotama, California. Vol. V. pp.9-13. - Shippmann, K. (2012). "Arsacid ii. The Arsacid Dynasty". Encyclopaedia Iranica. Edited by Ehsan Yarshater. Routledge & Kegan paul. Vol. III. pp.525-536. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 464 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 409 |