آمار
| تعداد نشریات | 26 |
| تعداد شماره‌ها | 447 |
| تعداد مقالات | 4,557 |
| تعداد مشاهده مقاله | 5,379,997 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,580,061 |
دیوان و ویژگیهای سبکی ملاقاسم مشهدی(دیوانه) | ||
| مجله مطالعات ایرانی | ||
| مقاله 12، دوره 19، شماره 37، شهریور 1399، صفحه 249-274 اصل مقاله (1.09 M) | ||
| نوع مقاله: علمی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jis.2019.13430.1906 | ||
| نویسنده | ||
| مهرداد نصرتی* | ||
| مربی، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه یزد | ||
| چکیده | ||
| ملاّمحمّدقاسم مشهدی، معروف به دیوانه، شاعر اوایل سدۀ یازدهم، حلقۀ واسطۀ مفقود، میان صائب تبریزی، استاد مستقیم او، و بیدل دهلوی، شاگرد مکتب اوست. دیوان ملاّقاسم که اخیراً تصحیح و منتشر شده، حاوی سه‌هزار بیت، شامل پنج دفتر است: خانۀ سخن(غزلیّات)؛ سلسلۀ شعله(غزل‌واره‌ها)؛ بال نگاه(رباعیّات)؛ شاگرد خاموشی(دوبیتی‌ها)؛ ناوک آه(مفردات). مسألۀ اصلی این پژوهش، تعیین ویژگیهای سبکی قاسم مشهدی، مبتنی بر نظریّات سبک‌شناسی مدرن، بویژه، آرای کارل فوسلر، محقّق و زبان‌شناس معاصر آلمانی است. نزد فوسلر بررسی کاربرد زبان در ادبیّات باید با در نظر داشتن همۀ خصوصیّات زبان صورت بپذیرد. از این‌رو دامنۀ بررسی‌ها در سبک‌شناسی بسیار گسترده‌تر از آن چیزی خواهد بود که شکل‌گرایان معرفی می‌کردند. مطالعۀ سبک قاسم از منظر آرای فوسلر علاوه بر آن که جزئیّات دقیق‌تری از سبک دورۀ او را نشان می‌دهد، موجب معرّفی شاعری است که پیونددهندۀ دو نسل از شاعران سبک هندی است. قاسم از جمله شاعرانی است که ظرفیّت‌های بالقوّۀ سبک هندی را بخوبی درک کرده و از ابزارهایی که این سبک در اختیار شاعر قرار می‌دهد، به‌نیکی استفاده کرده است. او بدون آن که در دام صنعت‌زدگی بیفتد، از موسیقی لفظی و معنوی بهرۀ فراوان برده و تصویرسازی‌های او بدیع و استوار است. عشق در شعر قاسم بیشتر جنبۀ زمینی دارد و در اثنای سرایش شعر، به نقد خویشتن از مناظر روحی و جسمی علاقه نشان داده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ملامحمدقاسم مشهدی؛ دیوان قاسم دیوانه؛ سبک هندی | ||
| مراجع | ||
|
کتابنامه - آقابزرگ تهرانی، محمّدمحسن.(1388). الذّریعه الی تصانیف الشّیعه. بهاهتمام: فریدون حیدری. چاپ اوّل. تهران: مدرسه. - ابرامز، ام. اچ.(1387). فرهنگ توصیفی اصطلاحات ادبی. ترجمۀ سعید سبزیان. چاپ نهم. تهران: رهنما. - بیدل دهلوی، میرزا عبدالقادر.(1389). دیوان بیدل. بهتصحیح خال‌محمّد خسته و خلیل‌الله خلیلی. چاپ اوّل. تهران: طلایه. - حافظ، شمس‌الدین‌محمد.(1374). دیوان حافظ. بهتصحیح علاّمه محمّد قزوینی و قاسم غنی. چاپ اوّل. تهران: اساطیر. - حسینی، سیّدحسن.(1368). بیدل، سپهری و سبک هندی. چاپ دوّم. تهران: سروش. - سامع، محسن.(1390). تصحیح انتقادی دیوان قاسم مشهدی(دیوانه). پ‍ای‍ان‌ن‍امۀ کارشناسی ارشد زبان و ادبیّات فارسی، بهراهنمایی محمد راستگو. دانشگاه پیام نور: تبریز. - شاملو، ولیقلی.(1371). قصص خاقانی. بهتصحیح سیّدحسن سادات‌ناصری. چاپ اوّل. تهران: فرهنگ و ارشاد اسلامی. - شفیعیکدکنی، محمّدرضا.(1366). شاعر آئینهها. چاپ اوّل. تهران: آگاه. - شفیعیکدکنی، محمّدرضا. (1376). موسیقی شعر. چاپ پنجم. تهران: آگاه. - شمیسا، سیروس.(1388). سبک‌شناسی شعر. چاپ چهارم. تهران: میترا. - شمیسا، سیروس. (1381). نگاهی تازه به بدیع. چاپ چهاردهم. تهران: فردوس. - شیری، قهرمان.(1389).«پیچیدگی‌های سبک اصفهانی یا هندی و زمینه‌های پیدایش آن». مجلّۀ پژوهش‌های زبان و ادب فارسی. دورۀ جدید، شمارۀ 1، پیاپی 5، بهار، صص 48-31. - صائب تبریزی، محمّدعلی.(1387). دیوان اشعار صائب تبریزی. بهاهتمام محمّد قهرمان. چاپ اوّل. تهران: علمی و فرهنگی. - صفا، ذبیحالله.(1369).تاریخ ادبیّات در ایران. چاپ اوّل. تهران: انتشارات ققنوس. - فتوحی، محمود.(1379). نقد ادبی در سبک هندی. چاپ اوّل. تهران: روزگار. - مشهدی(دیوانه)، ملامحمّدقاسم.(1395). دیوان قاسم دیوانه. بهتصحیح مهرداد نصرتی. چاپ اوّل. تهران: فرهنگ عامه. - میرصادقی، جمال.(1383) شناخت داستان. تهران: مجال. - نصرآبادی، محمدطاهر.(1317). تذکرۀ نصرآبادی. به اهتمام حسن وحید دستگردی. چاپ اوّل. تهران: ارمغان. - نصرتی، مهرداد و همکاران.(1395). «انواع نقد خویشتن». مجموعۀ مقالات یازدهمین کنگره بین‌الملی ترویج زبان و ادبیّات فارسی. رشت. صص1730-1750. - همایی، جلال‌الدّین.(1389). فنون بلاغت و صناعات ادبی. چاپ اوّل. تهران: اهورا. منابع مجازی -تارنمای دکتر محمّدرضا ترکی(فصل فاصله). بازدید: اسفند 1396 http://mr-torki.blogfa.com | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 687 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 316 |
||