آمار
| تعداد نشریات | 26 |
| تعداد شماره‌ها | 447 |
| تعداد مقالات | 4,557 |
| تعداد مشاهده مقاله | 5,380,001 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,580,066 |
بررسی تطبیقی مفاهیم و موضوعات حکمی و اخلاقی در شاهنامه فردوسی و دیوان متنبّی | ||
| نشریه ادبیات تطبیقی | ||
| مقاله 12، دوره 12، شماره 22، شهریور 1399، صفحه 267-289 اصل مقاله (535.55 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله علمی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jcl.2020.14709.2931 | ||
| نویسندگان | ||
| زینب منوچهری* 1؛ ولی الله شجاعپوریان2؛ منوچهر جوکار3 | ||
| 1زبان و ادبیات عربی، دانشکده اللهیات، دانشگاه شهید چمران اهواز، ایران | ||
| 2گروه زبان و ادبیات عربی، .دانشکده الهیات، دانشگاه شهید چمران اهواز، ایران | ||
| 3گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات، دانشگاه شهید چمران اهواز، ایران | ||
| چکیده | ||
| چکیده یکی از موضوعات محوری که بیشتر شعرای برجسته‌ی ایرانی و عرب بدان پرداخته و آن را از ضروریات زندگی دانسته‌اند، مفاهیم حکمی و اخلاقی است؛ زیرا موضوع آن، انسان و سازندگی روحی و معنوی اوست. فردوسی و متنبّی دو چهرة شاخص در شعر فارسی و عربی به شمارمی‌آیند که سروده‌های حکمی و اخلاقی‌شان در میان دیگر شاعران از فراوانی و شهرت بیشتری برخوردار است. این پژوهش نشان می‌دهدکه علاوه بر توارد خاطرِ برآمده از ذوق هنری و فطری، همزمانی تاریخی، شیعی بودن دو شاعر، بهره‌گیری از منابع غنی فرهنگ اسلامی - ایرانی، از منابع حکمت و اخلاق در شعر این دو شاعرِحکیم بوده‌است و امکان تأثیرپذیری مستقیم فردوسی و تأثیرپذیری غیرمستقیم متنبّی از آیین و اندیشه‌های حکمی و اخلاقی ایران باستان محتمل و در برخی موارد قطعی است. این پژوهش براساس چارچوب ادبیات تطبیقی (مکتب فرانسه) به تحلیل جنبه‌های مشترک و متفاوت موضوعات حکمی و اخلاقی دو شاعر پرداخته‌است. محور اساسی پژوهش عبارت از: تحلیل تطبیقی حکمت و اخلاق دو شاعر با ذکر تفاوت‌ها براساس جدول فراوانی. مهم‌ترین یافته‌ی این تحلیل تطبیقی این است که متنبّی از حکمت و اندیشه‌ی ایرانی تأثیر پذیرفته است و شاهنامه بازتاب اصیل این حکمت و اخلاق ایرانی است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| حکمت؛ اخلاق؛ شاهنامه؛ متنبّی | ||
| مراجع | ||
|
تابنامه -قرآن کریم. -ابن منظور، محمد بن مکرم. (1408).لسان العرب، نسقّه و علّق علیه علی سیری، بیروت: دار إحیاء التراث العربی. -البستانی، بطرس. (1968). أدباء العرب فی العصر العباسی، بیروت: دارالمکشوف. -التنوجی، محمد. (1992). تاریخ مدینة الإسلام، بیروت. -الجرجانی، الشریف. (1938).التعریفات، القاهرة: البابی الحلبی. -رضی، هاشم. (1384). حکمت خسروانی، تهران: بهجت، چاپ ششم. -رنجبر، احمد. (1394). جاذبههای فکری فردوسی، تهران : انتشارات امیرکبیر. -ریاحی، محمد امین. (1380).فردوسی، تهران: طرح نو، چاپ سوم. -زرین کوب، عبدالحسین. (1381). نامورنامه، دربارهی فردوسی و شاهنامه، تهران: سخن. -سوزنی، محمد بن مسعود. (1344). دیوان، اهتمام ناصر شاه حسینی، تهران. -شجاعپوریان، ولی الله. (1376). اخلاق و حکمت عملی در شعر متنبّی، اهواز: دانشگاه شهید چمران. -شوقی، ضیف. (1960). الفن و مذاهبه فی الشعر العربی، القاهرة: دارالمعارف. -الطّبال، احمد. (1985). المتنبّی، دراسة نصوص من شعره، طرابلس: المکتبة الحدیثة. -طوسی، خواجه نصیر الدین. (1364). اخلاق ناصری، تصحیح و تنقیح: متبی مینوی و علیرضا حیدری، تهران: خوارزمی، چاپ ششم. -فردوسی، ابوالقاسم. (1379).شاهنامه، کوشش سعید حمیدیان، براساس چاپ مسکو، تهران: قطره، چاپ پنجم. -فروخ، عمر. (1985). تاریخ الأدب العربی، الجزء الثانی، بیروت: دارالعلم للملایین، الطبعة الخامسة. -المتنبّی، ابوطیب. (1403). دیوان المتنبّی، بیروت، دار بیروت للطباعة و النشر. -المجلسی، محمد باقر. (1037). بحارالأنوار، بیروت: دار إحیاء التراث العربی. -منوچهریان، علیرضا. (1387). ترجمه و تحلیل دیوان متنبّی، جزء اول از شرح برقوقی، تهران: زوّار. -نهج البلاغه. (1388). مترجم: محمد دشتی، قم: بقیة الله. -ولف، فریتس. (1377). فرهنگ شاهنامه، تهران: انتشارات اساطیر. -جوکار، منوچهر. (1389). «آیا شاهنامه ملحمه است؟» دو فصلنامه تاریخ ادبیات، دانشگاه شهید بهشتی، دوره2، شماره4، صص78- 100. -الزبیدی، علی. (1410). «مقدمة لدراسة حکم المتنبّی، الحکمة فی الآداب القدیمة»، آداب المستنصریة، بغداد، العدد 17، صص 11- 24. -سبزیانپور، وحید. (1384). «جستاری در کشف ریشههای ایرانی مفاهیم حکمی متنبّی و فردوسی»، نشریه فرهنگ (ویژه ادبیات)، دوره 18، شماره 3، (پیاپی 55) صص95- | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 706 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 466 |
||