
تعداد نشریات | 26 |
تعداد شمارهها | 447 |
تعداد مقالات | 4,557 |
تعداد مشاهده مقاله | 5,380,001 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,580,066 |
بررسی مفاهیم زیبایی شناسی در مثنوی معنوی بر اساس نظریات ژرف ساختی | ||
مجله مطالعات ایرانی | ||
دوره 19، شماره 38، اسفند 1399، صفحه 69-99 اصل مقاله (694.99 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jis.2020.14264.1948 | ||
نویسندگان | ||
سمیرا رمضانی* 1؛ کامران پاشایی فخری2؛ پروانه عادل زاده3 | ||
1گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تبریز،ایران | ||
2دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز | ||
3دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد تبریز. ایران | ||
چکیده | ||
زیبایی شناسی یکی از مباحث مهم و بنیادین در ادبیات ملل است، از این رو بررسی این موضوع در آثار اصیل ادبیات فارسی و با استناد به دیگر نظریه های زیبایی شناختی در این خصوص ضرورت دارد. از مثنوی معنوی می توان به منظور شناخت مفهوم و کارکرد زیبایی، به آن توجه و استناد کرد. که مهم ترین مبانی زیبایی شناسی عرفانی تبیین شده است. مسئلۀ مورد پژوهش، بررسی مفاهیم ژرف ساختی زیبایی شناسی بر اساس تناسب، کمال، ذوق و لذت در مثنوی معنوی است. در مفهوم «تناسب و هارمونی» از منظر مولانا، اصل وجود تمام مخلوقات هستی از جانب خداوند متعال است و موجودات نمونه ای از جان و روح الهی هستند، بنابراین در ذات آن ها تناسب و هماهنگی وجود دارد و در آفریده های خداوند کژی و عدم تناسب نیست و همۀ موجودات متعادل و سازوار آفریده شده اند. در مفهوم «لذت» نیز، مولانا به دو معنی از لذت ظاهری و باطنی قائل است. او لذت را به معنی حس خوشایند و مطلوبی که از معانی چیزی حاصل شده باشد، تعریف می کند و تنها لذت هایی را اصیل می داند که حاصل دریافت عقل تعالی یافته انسان باشد. در مفهوم «کمال»، مولانا زیبایی را قرین و مرتبه ای از کمال می داند. او کمال موجودات را در رسیدن آن به اصل و حقیقت وجودی خود می داند و هر قدر که به آن مرتبه نزدیک باشد کامل و زیباست. روش تحقیق، توصیفی – تحلیلی بوده و روش گرد آوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای است. | ||
کلیدواژهها | ||
زیبایی شناسی؛ تناسب؛ ذوق و لذت؛ کمال؛ ژرف ساختی | ||
مراجع | ||
کتابنامه الف. منابع فارسی - اعوانی، غلامرضا. (1375). حکمت هنر معنوی. چاپ اول. تهران: گروس. - فلاطون، (1380). دورۀ آثار افلاطون. ج1. ترجمۀ محمدحسن لطفی و رضا کاویانی. تهران: انتشارات خوارزمی. - انصافپور، غلامرضا.(1372). فرهنگ فارسی کامل. تهران: انتشارات گنجینه. - بلخاری، حسن. (1387). معنا و مفهوم زیبایی «المناظر» و «تنقیح المناظر». چاپ اول. تهران: فرهنگستان هنر جمهوری اسلامی ایران. - بهرامی، مهدی.(1394). «رابطه زیباییشناسی و متافیزیک از فارابی». فصلنامۀ علمی پژوهشی کیمیای هنر. شمارۀ 14، ص95-105. - پازوکی، شهرام، (1382). «مقدماتی دربارۀ مبادی عرفانی هنر و زیبایی در اسلام با اشاره به مثنوی معنوی». نشریه هنرهای زیبا. شماره 15، ص4-13. - تاتارکیویچ، ولادیسلاف. (1396). تاریخ زیباییشناسی. ترجمۀ هادی ربیعی. جلد 2. چاپ اول.تهران: انتشارات مینوی خرد. - تولستوی، لئون. (1350 ). هنر چیست؟. مترجم کاوه دهقان. تهران: انتشارات امیرکبیر. - پورجوادی، نصرالله. (1366). اشراق و عرفان. تهران: مرکز نشر دانشگاهی. - دانشور، سیمین. (1375). شناخت و تحسین هنر. تهران: نشر سیامک. - دورانت، ویل. (1374). لذات فلسفه. ج1. ترجمۀ عباس زریاب. چاپ پنجم. تهران: علمی و فرهنگی. - دورانت، ویل (1387). تاریخ فلسفه.ترجمۀ عباس زریاب. چ بیستویکم. تهران: علمی و فرهنگی. - زمانی، کریم. (1392). شرح جامع مثنوی معنوی.تهران: اطلاعات. - ژیمنز، مارک .(1387). زیبایی شناسی چیست؟.مترجم محمدرضا ابوالقاسمی. تهران: نشر ماهی. - سوانه، پیر. (1388). مبانی زیبایی شناسی. ترجمۀ محمد رضا ابوالقاسمی. تهران: نشر ماهی. - سهروردی، شهابالدین یحیی. (1375)، مجموعه مصنّفات شیخ اشراق، ج3و2. تصحیح و مقدمة هانری کربن، سید حسین نصر و نجفقلی حبیبی، تهران: مؤسّسة مطالعات و تحقیقات فرهنگی. - شیرازی، صدرالدین.(1378). اسرار الآیات. تهران: انجمن حکمت و فلسفه، بیتا. - صهبا، فروغ، (1384). «مبانی زیباییشناسی شعر». نشریه علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز. شماره44، ص 90-109. - علایی، مشیت.(1387).جستارهای زیباییشناسی هرمنوتیک و ساختارشکنی. تهران: اختران. - فارابی، ابونصر.(1991). آراء اهل مدینه فاضله. تحقیق: البید نصر نادری. بیروت: دارالمشرق. -کاپلستون، فردریک. (1368). تاریخ فلسفه (یونان و روم). ج1. ترجمه جلال الدین مجتبوی. تهران: انتشارات علمی و سروش. -کوکلماس، یوزف. (1381). هایدگر و هنر. ترجمۀ محمدجواد صافیان. چاپ اول، آبادان: نشر پرسش. -مددپور، محمد.(1390). آشنایی با آرای متفکران دربارۀ هنر. ج2. تهران: انتشارات سوره مهر. -وزیری، علینقی. (1363). زیبایی شناسی در هنر و طبیعت. تهران: انتشارات هنرمند. -هگل، گئورک ویلهلم فردریش. (1363)، مقدمهای بر زیباییشناسی. ترجمه و مقدمه: محمود عبادیان. تهران: نشر آواز. ب.منابع لاتین -Leibniz, (2000). Gottfried Wilhelm Leibniz (1646-1716) On Art and Beauty. In Harrison, C., Wood, P. J., & Gaiger, J. Art in Theory 1648-1815: An Anthology of Changing Ideas. Blackwe. - Wolff, Christian, .(1726)Rational Thoughts on the Aims of Natural Things, second edition (Frankfurt and Leipzig( modern rerint Hilesheim: Georg Ilms | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 443 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 320 |