
تعداد نشریات | 26 |
تعداد شمارهها | 447 |
تعداد مقالات | 4,557 |
تعداد مشاهده مقاله | 5,380,003 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,580,068 |
پژوهشی در چیستی و کارکرد قلعه سلیمان جیرفت | ||
مجله مطالعات ایرانی | ||
دوره 19، شماره 38، اسفند 1399، صفحه 133-162 اصل مقاله (801.98 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jis.2020.14619.1966 | ||
نویسندگان | ||
میثم شهسواری* 1؛ سعید امیرحاجلو2 | ||
1استادیار گروه باستانشناسی دانشگاه جیرفت، ایران | ||
2استادیار گروه باستانشناسی دانشگاه تربیت مدرس تهران، ایران. | ||
چکیده | ||
قلعه سلیمان، یکی از مهمترین و معروفترین قلعههای جیرفت و حوزۀ هلیلرود است. این قلعه در جنوب غربی شهر جیرفت قرار گرفته و از جمله قلعههای کوهستانی است.با وجود شهرت این قلعه و ذکر نام آن در منابع تاریخی، پژوهشهای زیادی دربارۀ آن صورت نگرفته و به نظر میرسد اطلاعاتی که دربارۀ آن وجود دارد چندان قرین صحت نیست.این پژوهش در قالب یک تکنگاری به این اثر پرداخته و با طرح این پرسش که چه کاربردهایی میتوان برای این اثر طبیعی ـ تاریخی متصور شد تلاش کرده از زوایای مختلفی بدان بنگرد. شیوۀگردآوری اطلاعات در این پژوهش میدانی و کتابخانهای است و از شیوۀ تحلیل فضایی و تحلیل محتوای متون استفاده شده است. بر پایة نتایج، این قلعه ویژگیهایی دارد که با وجود شرایط دفاعی فوقالعاده نمیتوان آن را یک قلعۀ مسکونی، نظامی یا مسکونی یا حتی پادگان نظامی دانست بلکه به نظر میرسددر دورۀ سلجوقیان کرمان برای منظورهای خاصی از جمله برای نگهداری و حبس زندانیان خاص ساخته یا در نظر گرفته شده است.اما در دوره-های بعد، پس از فروپاشی سلجوقیان، این کارکردحکومتی خود را از دست داده و توسط گروههای مختلف عموما مخالف با حکومتهای وقت استفاده شده است. | ||
کلیدواژهها | ||
"جیرفت"؛ "قلعۀ سلیمان"؛ "دوران اسلامی"؛ "سلجوقیان کرمان"؛ "باستانشناسی" | ||
مراجع | ||
کتابنامه - ابناثیر، عزالدین علی. (1386). تاریخ کامل، جلد (11). برگردان حمیدرضا آژیر. چاپ یکم. تهران: انتشارات اساطیر. - ابن اسفندیار، بهاءالدین محمد بن حسن. (1366). تاریخ طبرستان. جلد یکم. به تصحیح عباس اقبال آشتیانی. به اهتمام محمد رمضانی. تهران: انتشارات پدیده خاور - ابن حوقل. (1366). سفرنامه. ترجمه و توضیح دکتر جعفر شعار. چاپ دوم. تهران: موسسۀ انتشارات امیرکبیر. - استخری، ابواسحاق ابراهیم. (1347). مسالک و ممالک. به کوشش ایرج افشار. تهران: انتشارات بنگاه ترجمه و نشر کتاب. - افضلالدین کرمانی، ابوحامد احمدبن حامد. (1326). بدایعالازمان فی وقایع کرمان. فراهم آورنده: دکتر مهدی بیانی. تهران: دانشگاه تهران. - اسکندربیک ترکمان. محمدیوسف مورخ.، (1317). ذیل تاریخ عالمآرای عباسی. به تصحیح سهیلی خوانساری. تهران: کتابفروشی اسلامیه. - اشراقی، احسان. (1353). «چشماندازی به قلعههای اصطخر و قهقهه در روزگار صفویه». هنر و مردم. مرداد 1353، شماره 142. صص 16-23. - امیرحاجلو، سعید. شهسواری، میثم. (1395). «تحلیل سیستم دفاعی ساکنان دشت جیرفت در سدههای نخست تا سدههای میانه اسلامی» در: جیرفتنامه. تدوین محبوبه شرفی با مشارکت عملی انجمن ایرانی تاریخ. تهران: انتشارات نگارستان اندیشه. - امینی، ابراهیمبن میرجلالالدین. (1383). فتوحات شاهی(تاریخ صفویه از آغاز تا 920 هجری). تصحیح محمدرضا نصیری. تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی - باستانیپاریزی، محمدابراهیم. (2536). آسیای هفتسنگ. تهران: انتشارات دانش. - پاپلی یزدی، محمدحسین. جهانبانی، روح ا نگیز. (1381. «هفت اقلیم». تحقیقات جغرافیایی. شماره پیاپی 63-64. زمستان و بهار 1380،1381. - چوبک، حمیده. (1383). تسلسل فرهنگی جازموریان ـ شهر قدیم جیرفت. رسالۀ دکتری. دانشگاه تربیت مدرس (منتشر نشده) - حافظ ابرو، عبدالله بن لطف الله. (1378). جغرافیای حافظ ابرو، جلد 3، مصحح محمدصادق سجادی، تهران: مرکز پژوهشی میراث مکتوب - حافظ ابرو، عبدالله بن لطف الله. (1380). زبدهالتواریخ. جلد یکم. مصحح کمال حاجسیدجوادی. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. - خواندمیر، غیاثالدین بن همام الدین حسینی.(1333). تاریخ حبیب السیر فی اخبار افراد بشر. جلد چهارم. مقدمۀ جلالالدین همایی. زیر نظر محمد دبیرسیاقی. تهران: کتابخانۀ خیام. - شهسواری، میثم. (1388). بررسی روشمند باستانشناختی تپۀ باستانی تمبخرگ واقع در شهرستان رودبار جنوب استان کرمان. پایاننامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه سیستان و بلوچستان، (منتشر نشده) - شهسواری، میثم و رضا مهرآفرین. (1389). «جغرافیای تاریخی سرزمین رودبار جنوب در دوران اسلامی». مجلۀ مطالعات ایرانی. شمارۀ 18. صص: 179-214. - شهسواری، میثم و رضا مهرآفرین (1395). «قلعهدختر جیرفت: توصیف، تحلیل، کاربرد». در: جیرفتنامه، تدوین محبوبه شرفی با مشارکت عملی انجمن ایرانی تاریخ. تهران: انتشارات نگارستان اندیشه. - صفا، عزیزالله. (1390). تاریخ جیرفت و کهنوج. کرمان: مرکز کرمانشناسی. - صفی نژاد، جواد. (1381). «مقدمه». در: جهان نامه[بازنویسی کتاب جهان نامه اثر محمد بی نجیب بکران تالیف قرن هفتم هجری]، موسسۀ فرهنگی اهل قلم. تهران: چاپ اول. - طبری، محمد بن جریر. (1375). تاریخ طبری. جلد (5). ترجمۀ ابولقاسم پاینده. تهران: انتشارات اساطیر، چاپ پنجم. - عبدالله گروسی، عباس. (1374). جغرافیای تاریخی ناحیۀ بمپور بلوچستان(پهلپره). انتشارات جهاددانشگاهی. تهران. چاپ اول. - عبدالرزاق سمرقندی، کمالالدین عبدالرزاق ابن اسحاق. (1372). مطلع سعدین و مجمع بحرین. جلد اول. دفتر دوم. به اهتمام عبدالحسین نوایی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. - کُتُبی، محمود. (1364). تاریخ آل مظفر. به اهتمام و تحشیۀ عبدالحسین نوایی، تهران: انتشارات امیرکبیر. - مرعشی، ظهیرالدین بن نصیرالدین. (1364). تاریخ گیلان و دیلمستان. مصحح منوچهر ستوده. تهران: اطلاعات. - میرجعفری، حسین. (1378)، «قلعۀ قهقهه و اهمیت آن در عصر صفویه».مجلۀ دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان. شمارههای 18و19. صص: 1-18. - میرزامحمد ابراهیم خبیصی. (1386). سلجوقیان و غز در کرمان. تهران: نشر علم. ناصرالدین منشیکرمانی. (1362). سمط العلی للحضره العلیا. به تصحیح و اهتمام عباس اقبال آشتیانی. تهران: انتشارات اساطیر، چاپ دوم. - نجمی، شمسالدین. (1381). گاهشمار تاریخ کرمان. جلد اول. کرمان: انتشارات مرکز کرمانشناسی. - نوایی، عبدالحسین. «مقدمۀ چاپ اول». در: تاریخ آل مظفر. به اهتمام و تحشیۀ عبدالحسین نوایی. تهران: انتشارات امیرکبیر. - وزیری، احمدعلیخان. (1364). تاریخ کرمان. تصحیح و تحشیه باستانیپاریزی. تهران: انتشارات علمی. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 408 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 353 |