
تعداد نشریات | 26 |
تعداد شمارهها | 447 |
تعداد مقالات | 4,557 |
تعداد مشاهده مقاله | 5,380,000 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,580,066 |
بررسی نقش حاکمان آل بویه در احیای فرهنگِ ایران باستان | ||
پژوهشنامه تمدن ایرانی | ||
دوره 3، شماره 1 - شماره پیاپی 5، تیر 1400، صفحه 158-184 اصل مقاله (341.96 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
اکرم کرمعلی* 1؛ مجتبی ذهابی2؛ سهم الدین خزایی3 | ||
1دانشجوی دکتری تاریخ ایران بعد از اسلام دانشگاه لرستان | ||
2دانشجوی دکتری تاریخ ایران بعد از اسلام دانشگاه اصفهان | ||
3استادیار گروه تاریخ دانشگاه لرستان | ||
چکیده | ||
به دنبال فتح ایران توسط مسلمانان و گرویدن اکثریت ایرانیان به اسلام، به طور نسبی در دو سدهی اول ه. ق فرهنگ ایرانی دچار تغییراتی شد. با وجود این بخش چشمگیری از آداب و سنن ایران پیش از اسلام ، حیات خود را در کنار ارزشهای دینی جدید حفظ کرد . تحولات سیاسی و دینی در ایران باعث شد برخی از این سنتها به فراموشی یا کنار نهاده شد . اما بعد از گذشت دو سده از فتح ایران و به دنبال روی کار آمدن حکومتهای محلی تلاشهای برای بازیابی و گسترش دوبارهی سنتهای باستانی صورت گرفت . در این میان آل بویه از جمله سلسلههایی بود که در این زمینه نقش برجستهای داشت و زمامداران این سلسلهی محلی ایرانی، گامهای اساسی برای حفظ آداب و رسوم و آیینهای ملی و احیاء آن برداشتند. این پژوهش در صدد پاسخ دادن به این سوال است که هدف حاکمان آل بویه از احیای فرهنگ ایران باستان چه بوده است؟ نتایج تحقیق حاکی از آن است که فرمانروایان آل بویه به منظور کسب مشروعیت و بهتر پذیرفته شدن حکومتشان توسط مردم در صدد برآمدند تا به پارهای از عناصر و مولفههای سیاسی و فرهنگی ایران باستان عطف توجه نشان دهند.در این پژوهش تلاش بر آن است تا با استخراج اطلاعات و داده های تاریخی از منابع دست اول و با استفاده از رویکرد تاریخی به روش توصیفی- تحلیلی به پارهای تلاش های فرمانروایان آل بویه در زمینه توجه به فرهنگ ایران باستان بپردازد. | ||
کلیدواژهها | ||
آل بویه؛ فرهنگ؛ ایران باستان؛ ساسانیان | ||
مراجع | ||
- ابراهیم حسن (1371)، تاریخ سیاسی اسلام، ج 3، ترجمهی ابوالقاسم پاینده، بی جا.
- ابن اثیر، عزالدین علی (1350)، الکامل (تاریخ بزرگ اسلام و ایران)، ج 8، ترجمهی عباس خلیلی، تهران : شرکت سهامی چاپ و انتشارات کتب ایران.
- ابن جوزی، محمد بن علی (1357)، المنتظم فی تاریخ الملوک و الامم، ج 8 ، دایره المعارف الثمانیه، حیدر آباد دکن، 1357 .
- ابن مسکویه رازی، ابوعلی (1369)، تجارب الامم، ترجمه ابوالقاسم امامی، ج 1، تهران : سروش.
- ---------------- (1379)، تجارب الامم، ترجمهی علی نقی منزوی، ج / 6 ، تهران : توس .
- اشپولر، برتولد (1369)، تاریخ ایران در قرون نخستین اسلامی، ترجمهی مریم میر احمدی، ج2 ، تهران: علمی و فرهنگی.
- اصطخری، ابواسحاق ابراهیم (1340)، مسالک و الممالک، به کوشش ایرج افشار، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
- آقا زاده و مومنی، جعفر و محسن (1389) " ایران و آل بویه" ، کتاب ماه تاریخ و جغرافیا ، شمارهی 151.
- بوسه، هریبرت (1366)، ایران در عصر آل بویه در تاریخ ایران کمبریج ج 4 ( تاریخ ایران از اسلام تا سلاجقه) ، ترجمه حسن انوشه، تهران : امیر کبیر .
- پرویز، عباس (1366)، تاریخ دیالمه و غزنویان، تهران: علمی.
- ترکمنی آذر، پروین (1384)، دیلمیان در گسترهی تاریخ ایران، (حکومتهای محلی آل زیار و آل بویه)، تهران : سمت.
- جعفریان، رسول (1378)، تاریخ ایران اسلامی از طلوع طاهریان تا غروب خوارزمشاهیان، تهران: موسسهی فرهنگی دانش و اندیشهی معاصر.
- جیهانی، ابوالقاسم بن احمد (1368)، اشکال العالم، ترجمهی علی بن عبدالسلام کاتب، مشهد : نشر آستان قدس رضوی، 1368.
- چیت ساز، محمد رضا (1379)، تاریخ پوشاک ایرانیان از ابتدای اسلام تا حملهی مغول، تهران: سمت و مرکز تحقیقات و مطالعات و سنجش برنامهای صدا و سیما.
- خضری، احمد رضا (1384)، تاریخ خلافت عباسی از آغاز تا پایان آل بویه، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی (سمت).
- دریایی، تورج (1387)، تاریخ فرهنگ ساسانی، تهران: ققنوس، 1387 .
- رحمتی، محسن؛ شاهرخی، علاءالدین (1391)، "مردآویج و اندیشه احیای شاهنشاهی ساسانی"، پژوهشهای تاریخی اصفهان، سال چهارم، شمارهی اول، بهار.
- رویگر، محمد (1386)، اقدامات سیاسی، مذهبی، و فرهنگی عضدالدوله، شیراز : استهبان فارس.
- رویگر، محمد (1387)، "بررسی نسب آل بویه"، رشد آموزش تاریخ ، دورهی نهم ، شمارهی 4 ، تابستان .
- رهنما، محمد هاشم (1374)، بینشهای عمده در حکمرانی فرمانروایان بویه، مجلهی فرهنگ فارس ، فصل نامهی ادارهی کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان فارس ، شیراز . سال دوم . شمارهی شش . 1374 .
- سمیعی، کیوان (بیتا)، "سخنی دربارهی عناوین شاهنشاهی و شاهی در ایران "، شمارهی دوازدهم ، سال سوم ، بی جا.
- سیوطی، جلال الدین عبدالرحمن بن ابی بکر (1370)، تاریخ الخلفا، تحقیق محمد محیی الدین عبدالحمید، قم: شریف رضی.
- شجاعی زند، علی رضا (1379)، سلسلههای اسلامی در ایران و مسالهی مشروعیت، مجلهی اطلاعات سیاسی – اقتصادی ، تهران . سال چهارم . شمارهی نهم و دهم . 1379 .
- صابی، ابوالحسن هلال بن محسن (1364)، رسوم دارالخلافه، ترجمه محمد رضا شفیعی کدکنی، تصحیح میخائیل عواد، تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
- صفا، ذبیح الله (1346)، آیین شاهنشاهی، تهران: دانشگاه تهران.
- طباطبایی، محمد جواد (1384)، دیباچهای بر نظریهی انحطاط ایران، ج 1، تهران : نگاه معاصر .
- فرای، ر . ن (1363)، تاریخ ایران از اسلام تا سلاجقه (تاریخ ایران کمبریج)، ج4، ترجمهی حسن انوشه ، تهران : امیر کبیر.
- فقیهی، علی اصغر (1347)، شاهنشاهی عضدالدوله (چگونگی فرمانروایی عضدالدوله دیلمی و بررسی اوضاع ایران در زمان آل بویه)، تهران : موسسه مطبوعاتی اسماعیلیان، 1347 .
- کرمر، ل. جوئل (1375)، احیای فرهنگی در عهد آل بویه، ترجمهی محمد سعید حنایی کاشانی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی .
- کندی ادی، سموئیل (1381)، آیین شهریاری در شرق، ترجمهی فریدون بدرهای، تهران : انتشارات علمی و فرهنگی.
- متز، آدام (1362)، تمدن اسلامی در قرن چهارم هجری (رنسانس اسلامی)، ترجمهی علی رضا ذکاوتی قراگزلو ، ج 2 ، تهران : امیر کبیر.
- مقدسی، ابوعبدالله محمد بن احمد (1361)، احسن التقاسیم فی المعرفه الاقالیم، ترجمه علی نقی منزوی، ج 2، تهران: شرکت مولفان و مترجمان ایران.
- مکی، محمد کاظم (1383)، تمدن اسلامی در عصر عباسی، ترجمهی محمد سپهری ، تهران : سمت.
- مورگان، دیوید (1373)، ایران در قرون وسطا، ترجمهی عباس مخبر، تهران : طرح نو، 1373 .
- میرخواند، محمد بن سید برهان الدین (1339)، روضه الصفا، تهران : کتاب فروشی خیام (پیروز).
- هورپاس، محمود بنی هاشم (1342)، مختصری دربارهی مسائل اجتماعی تاریخ ایران و اروپا، تهران: بین. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,637 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 554 |