
تعداد نشریات | 26 |
تعداد شمارهها | 447 |
تعداد مقالات | 4,557 |
تعداد مشاهده مقاله | 5,380,005 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,580,083 |
بازتاب حکمت عملی بوستان و گلستان سعدی در اشعار بلوچی مولوی عبداللّه روانبُد | ||
نشریه ادبیات تطبیقی | ||
مقاله 10، دوره 13، شماره 25، اسفند 1400، صفحه 253-284 اصل مقاله (1.02 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jcl.2021.17489.3253 | ||
نویسندگان | ||
هوشنگ محمدی افشار* 1؛ هادی اربابی2 | ||
1استادیار بخش زبان و ابیات فارسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید باهنر، کرمان، ایران | ||
2دانش آموخته کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهیدباهنر کرمان. ایران. | ||
چکیده | ||
سرچشمههای اصلی ادبیات حکمی و تعلیمی عبارتند از: اندیشههای ایرانیان باستان، فلسفۀ یونان و حکمت و کلام اسلامی. نویسندگان و سخنورانی که در دامان تمدن اسلامی پرورش یافتهاند، هر کدام به اندازۀ توان خود از این منابع بهرهمند گردیده و اندیشههای حکمی و تعلیمی را در آثار خویش متبلور ساختهاند. در قرن هفتم این نوع ادب در تعالیم حکمی و اخلاقی با استاد سخن، شیخ اجل سعدی شیرازی (606-690 ه.ق) در نظم و نثر به اوج خود رسید. مولوی عبدالله روانبُد (1305-1367ه.ش) ازجمله شاعران معاصر بلوچ زبان است که در اشعار خود از مضامین حکمی و تعلیمی بهرۀ کافی برده و زیر تأثیر اندیشههای ایرانی- اسلامی و حکمت و فصاحت سعدی به نشر آثار و اشعار خود به زبان بلوچی پرداخته است. هدف از این پژوهش، معرفی جایگاه واقعی مولوی روانبُد، به عنوان «سعدی بلوچستان» و بررسی کیفیّت تأثیر پذیری وی از بوستان و گلستان شیخ اجل در حوزۀ حکمت عملی است. این پژوهش نشان میدهد که علاوه بر موضوعات مشترک جامعه بشری، اشعری بودن دو سخنور، سفرهای تحصیلی و شرایط اجتماعیِ تقریباً مشابه، سبب شده است که روانبُد بیشتر از دیگر شعرای بلوچ زبان از اندیشه و بیان سعدی تأثیر پذیرد. شیوۀ تحقیق در این مقاله برمبنای مکتب ادبیّات تطبیقی تاریخگرای فرانسوی به روش توصیفی- تحلیلی است. نتایج بهدست آمده از یافتههای پژوهش بدینگونه است که اندیشههای بنیادی روانبُد برای توجیه مشیّت و حکمت خداوند در آفرینش جهان و مضامین حکمی و تعلیمی و نیز در تشبیه و تمثیل پردازی به سعدی شباهت دارد. | ||
کلیدواژهها | ||
سعدی؛ روانبُد؛ ادبیات تطبیقی؛ حکمت عملی | ||
مراجع | ||
کتابنامه
الف.منابع فارسی
- قرآن کریم.
- نهج البلاغه. (1387). ترجمۀ محمد دشتی. قم: امام عصر.
- آزادی، محمد کریم. (1373). تعلیم و تربیت از دیدگاه سعدی. شیراز: راهگشا.
- ابن سینا، شیخ الرئیس. (1404 ق. ). التعلیقات. بیروت: الاعلام الاسلامی.
- ابن منقذ، أسامه. (1354). لباب الآداب. تحقیق احمد محمد شاکر. القاهره: لویس سرکیس.
- الجرجانی، السید الشریف علی بن محمد. (1373). شرح المواقف. قم: رضی.
- پانوسی، استفان. (1381). تأثیر فرهنگ و جهانبینی ایرانی بر افلاطون. تهران: مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران.
- خامنهای، سید محمد. (1380). سیر حکمت در ایران و جهان. تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
- خواجه نصیرالدین، ابو جعفر محمد بن محمد بن حسن طوسی. (1356). اخلاق ناصری. به تنقیح و تصحیح مجتبی مینوی و علیرضا حیدری. تهران: چاپخانۀ زر.
- دباشی، حمید. (1370). «انوشیروان و بوزرجمهر در گلستان سعدی». مجلۀ ایرانشناسی، سال سوم. شمارۀ اول، صص85- 97.
- دورانت، ویل. (1376). تاریخ تمدن. ترجمه امیرحسین آریان پور و دیگران. جلد دوم. تهران: شرکت علمی و فرهنگی.
- دوشن گیمن، جی. (1385). واکنش غرب در برابر زردشت. ترجمه تیمور قادری. تهران: امیرکبیر.
- دهخدا، علی اکبر. (1377). امثال و حکم، جلد 1. چاپ دهم. تهران: امیر کبیر.
- راغب اصفهانی، حسین بن محمد. (1387). المفردات فی غریب القرآن. تحقیق و ضبط: محمدخلیل عیتانی. چاپ دوم. تهران: آرایه.
- روانبُد، محمدعبدالله. (1384). دیوان، مجموعه اشعار فارسی و عربی و گزیدهای از اشعار بلوچی. با مقدمه، تصحیح و تعلیقات عبدالغفور جهاندیده. زاهدان: بام دنیا.
- روانبُد، محمدعبدالله. (1389). دیوان بلوچی مولانا عبدالله روانبد. به تصحیح عبدالرؤف ملازئی سربازی. دبئی: چابجاه الغریر.
- روانبُد، محمد عبدالله. (1396). منظومۀ مکّران. مقدّمه، ترجمه و توضیح: عبدالغفور جهاندیده. چاپ اوّل. تهران: شیخ شرفی.
- سامی، علی. (1347). «حکمت و فلسفه در ایران باستان». فصلنامۀ هنر و مردم، شمارۀ 69. صص 13- 20.
- سبزیانپور، وحید. (1390). « بازتاب حکمت ایرانی در آثار سعدی». مجلۀ بوستان ادب، دانشگاه شیراز سال سوم، شمارۀ سوم، پاییز 1390، پیاپی 9، صص 50- 76.
- سعدی، مصلحالدین. (1385). کلیّات سعدی. به تصحیح محمدعلی فروغی. تهران: هرمس.
- سهروردی، شهابالدین یحیی. (1362). حکمت الاشراق. ترجمه سید جعفر شهیدی. چاپ دوم. تهران: دانشگاه تهران.
- سیّوری، جمالالدین. (1405.ق). ارشادالطالبین الی نهج المسترشدین. به تحقیق: سیّد مهدی رجائی. قم: کتابخانۀ آیتالله مرعشی نجفی.
- صفا، ذبیحالله. (1369). تاریخ ادبیات در ایران. جلد سوم: بخش اول. تهران: فردوس.
- طهماسبی، فریدون. (1391). «مضامین اخلاقی در بوستان و مقایسه آن با نهجالبلاغه». پژوهشنامۀ ادبیات تعلیمی، سال چهارم، زمستان 1391، شمارۀ 16، صص 189- 218.
- عبدالباقی، محمّدفؤاد. (1374). المُعجمُ المفهرسُ لِاَلفاظِ القرآن الکریم. چاپ دوم. تهران: اسلامی.
- عنصرالمعالی، کیکاووس بن اسکندر بن قابوس بن وشمگیر. (1345). قابوسنامه. به تصحیح غلامحسین یوسفی. تهران: علمی.
- غزّالی طوسی، ابو حامد امام محمّد. (1380). کیمیای سعادت. به کوشش حسین خدیو جم. جلد دوم. چاپ نهم. تهران: شرکت علمی فرهنگی.
- غُنیمی هلال، محمّد. (1390). ادبیّات تطبیقی. ترجمۀ سیّد مرتضی آیت الله زاده شیرازی. چاپ دوم. تهران: امیرکبیر.
- فارابی، ابونصر محمد بن محمد بن طرخان. (1413 ق. ). الاعمال فلسفیه. مقدمه و تحقیق از جعفر آل یاسین. بیروت: دار المناهل.
- الکندی، ابو یوسف یعقوب بن اسحاق. (1369 ه.). رسائل الکندی الفلسفیه. مقدمه و تصحیح از محمدعبدالهادی ابو ریده. قاهره: دار الفکر العربی.
- گیگر، ویلهلم؛ والتر هینتس و فردریک ویندیشمن. (1382). زرتشت در گاثاها (حکمت و عرفان، بنیادهای اخلاقی، جهان بینی و فلسفه سیاسی): ترجمه متون کلاسیک یونان دربارۀ زرتشت و مغان. ترجمه و پژوهش هاشم رضی. تهران: سخن.
- محسنینیا، ناصر. (1393). ادبیّات تطبیقی در جهان معاصر. چاپ اوّل. تهران: علم و دانش.
- محقق، مهدی. (1363). نخستین بیست گفتار (در مباحث علمی و فلسفی کلامی و فرق اسلامی). با مقدّمۀ ژوزف فان اس. چاپ اوّل.تهران: مؤسسه مطالعات اسلامی دانشگاه مک گیل کانادا با همکاری دانشگاه تهران.
- محقّق، مهدی. (1369). دومین بیست گفتار. چاپ اوّل. تهران: مؤسسه مطالعات اسلامی دانشگاه مک گیل با همکاری دانشگاه تهران.
- مستوفی، حمدالله. (1339). تاریخ گزیده. به اهتمام عبدالحسین نوایی. تهران: امیرکبیر.
- مشرّف، مریم. (1389). جستارهایی در ادبیّات تعلیمی ایران. چاپ اوّل. تهران: سخن و دانشگاه شهید بهشتی.
- مهر، فرهنگ. (1387). دیدی نو از دینی کهن (فلسفۀ زرتشت). چاپ هفتم. تهران: جامی.
- میرفخرایی، مهشید. (1391). «بازتاب اندرزنامههای پهلوی در ادب و حکمت ایرانی اسلامی». کهننامۀ ادب پارسی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی سال سوم. شمارۀ اول، بهار و تابستان 1391، صص 107- 119.
- ندا، طه. (1383). ادبیّات تطبیقی. ترجمۀ هادی نظری منظّم. چاپ اوّل تهران: نی.
- نصرالله منشی. (1351). کلیلهودمنه. به تصحیح و توضیح مجتبی مینوی. تهران: دانشگاه تهران.
- هخامنشی، کیخسرو. (2535). حکمت سعدی. چاپ دوم. تهران: امیرکبیر.
ب.منابع مجازی
-Books https:// literaturelib.com
-Http://molavi lbserkan.bloogfa.com
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 483 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 333 |