
تعداد نشریات | 26 |
تعداد شمارهها | 447 |
تعداد مقالات | 4,557 |
تعداد مشاهده مقاله | 5,380,005 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,580,078 |
مقایسه و تحلیل مضامین اشعار اعتراض در ادبیات معاصر ایران | ||
ادبیات پایداری | ||
دوره 13، شماره 24، شهریور 1400، صفحه 111-136 اصل مقاله (2.74 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jrl.2021.3006 | ||
نویسندگان | ||
نجمه طاهری ماه زمینی* 1؛ محمدصادق بصیری2 | ||
1دانشآموخته دورة دکتری، گروه زبان و ادبیّات فارسی، دانشکده ادبیّات و علوم انسانی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران. | ||
2استاد، گروه زبان و ادبیّات فارسی، دانشکده ادبیّات و علوم انسانی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران | ||
چکیده | ||
«شعر اعتراض» به عنوان یک نوع ادبی میکوشد تا نقطههای تاریک زندگی جامعه را به قصد اصلاح مطرح کند و به این منظور به بسیاری از سستیها، بیعدالتیها، نابسامانیها، بیتوجهیها و.. میتازد. این مقاله سعی دارد مضامین اشعار اعتراض دورة معاصر تاریخ ایران که شامل عصر مشروطه، عصر پهلوی و دورة انقلاب اسلامی میشود، مورد بررسی قرار دهد. به طور کلی مضامین این اشعار را میتوان به دو بخش مضامین مشترک و اختصاصی تقسیم نمود. مضامین مشترک، مسائلی است که در هر سه دورة یادشده، وجود دارند، مثل: اعتراض به تضاد طبقاتی، فقر، ریاکاری افراد خائن، دخالت بیگانگان و سرزنش خود و... بر اساس موقعیت سیاسی و اجتماعی هر دوره، برخی اعتراض ها به طور اختصاصی در یک دوره بیشتر مورد توجه بودهاند. از جمله اعتراض به نادانی مردم، اعتراض به خفقان و عدم آزادی اعتراض به فراموشی یاد و خاطرة شهدا و.. . در همة این مضامین، شاعران با زبانی آمیخته به طنز سعی میکنند کسانی را که از راه راست منحرف شدهاند، به راه صلاح بیاورند. این مقاله به صورت مطالعه موردی و کتابخانهای انجام شده و مضامین اشعار اعتراض دورة معاصر تاریخ ایران که شامل عصر مشروطه، عصر پهلوی و دورة انقلاب اسلامی میشود، جمع آوری گردیده و به صورت توصیفی، تحلیل و بیان شدهاند. در نهایت با بررسی این مضامین به این نتیجه میرسیم که هدف شعر اعتراض، حفظ ارزشها، اصلاح نمودن جامعه و مبارزه با انواع مختلف بیعدالتی است و به نوعی امر به معروف و نهی از منکر میباشد. | ||
کلیدواژهها | ||
شعر اعتراض؛ دورة مشروطه؛ دورة پهلوی؛ ادبیات انقلاب اسلامی؛ بیعدالتی | ||
مراجع | ||
ابتهاج، هوشنگ. (1378). راهی وآهی (منتخب هفت دفتر شعر). تهران: نشر سخن.
آبراهامیان، برواند. (1387). ایران بین دو انقلاب. ترجمة احمد گل محمدی. محمدابراهیم فتاحی. چاپ چهاردهم. تهران: نشر نی.
اخوانثالث، مهدی. (1362). زمستان. چاپ نهم. تهران: نشر مروارید.
ادیبالممالک فراهانی. (1355). دیوان اشعار. به اهتمام وحید دستگردی، فروغی.
بهار، محمدتقی. (1387). دیوان اشعار. تهران: نشر نگاه.
پشتدار، علی محمد. (1389). «چشم انداز آزادگی و ادب اعتراض در شعر فارسی». دو فصلنامه علوم ادبی. سال سوم، شماره پنجم، صص 153-162.
جعفریزاده، علی. (1391). «بررسی رباعی از اول انقلاب اسلامی تا سال 1390». استاد راهنما دکتر محمود مدبری. دانشگاه شهید باهنر کرمان.
حالت، ابوالقاسم. (1370). دیوان خروسلاری. چاپ چهارم، تهران: نشر کتابخانه سنایی.
حسینی، سید حسن. (1387). نوشداروی طرح ژنریک. چاپ ششم. تهران: نشر سوره مهر.
حسینی، سیدحسن. (1363). هم صدا با حلق اسماعیل. تهران: حوزه هنری.
خویی، اسماعیل. (1357). ما بودگان. تهران: نشر امیرکبیر.
رضایی نیا، عبدالرضا. (1389). کفشهای مجنون گم گشت. مشهد: سپیدهباوران.
شاملو، احمد. (1379). قطعنامه. چاپ دوم. تهران: نشر زمانه.
شاملو، احمد. (1381). مجموعه اشعار. تهران: نشر نگاه.
شفیعی کدکنی، محمدرضا. (1376). آیینهای برای صداها. تهران: نشر سخن.
شفیعی کدکنی، محمدرضا. (1380). تازیانههای سلوک. چاپ سوم. تهران: نشرآگاه.
صدرینیا، باقر. (1372). «اندیشه عدالت اجتماعی در شعر مشروطیت». مجله ایران فردا. شماره 6، صص93-109.
صدقیانزاده، قاسم. (1390). « بررسی مولفههای پایداری در شعر دفاع مقدس با تکیه بر شعر قیصر امین پور و سلمان هراتی». استاد راهنما دکتر احمد امیری خراسانی. دانشگاه شهید باهنر کرمان.
صفارزاده، طاهره. (1365). بیعت با بیداری. شیراز: نشر نوید.
طهماسبی، قادر. (1382). گزیده ادبیات معاصر. تهران: نشر کتاب نیستان.
عارف قزوینی، میرزا قاسم. (1357). کلیات دیوان. تهران: سازمان انتشارات جاویدان.
عبدالملکیان، محمدرضا. (1366). ریشه در ابر. تهران: نشر برگ.
عشقی، سید محمدرضا میرزاده. (1357). کلیات مصور. چاپ هشتم. تهران: نشر امیر کبیر.
فرخییزدی، محمد. (1360). دیوان فرخییزدی. با تصحیح و مقدمه در شرح احوال شاعر به قلم حسین مکی. تهران: بنیاد نشر کتاب.
فشاهی، محمدرضا. (1360). تکوین سرمایهداری در ایران. تهران: نشر گوتنبرگ.
قزوه، علی رضا. (1369). از نخلستان تا خیابان. تهران: مرکز آفرینشهای ادبی.
قزوه، علی رضا. (1391). صبح بنارس. تهران: موسسه فرهنگی هنری شهرستان ادب.
کاکایی، عبدالجبار. (1369). آوازهای واپسین. تهران: نشرهمراه.
کوثری، مسعود. (1379). آسیبشناسی فرهنگی ایران در دورة قاجار. تهران: مرکز بازشناسی اسلام و ایران.
گلسرخی، خسرو. (1374). بیشه بیدار. به کوشش مجیدروشنگر. تهران: نشر مروارید.
گلسرخی، خسرو. (1387). خستهتر از همیشه. چاپ سوم. تهران: نشر آرویج.
لاهوتی، ابوالقاسم. (1357). کلیات لاهوتی. تهران: نشر توکا.
لنگرودی، محمدشمس. (1390). «شعر و هنر یک نوع اعتراض است به جهان». نشریه گزارش. شماره 227، صص57-59.
مصدق، حمید. (1378). تا رهایی (منظومهها و شعرها). چاپ هفتم. تهران: نشر زریاب.
مکارم شیرازی، ناصر. (1343). «انتظار، انتظار». مجلۀ درسهایی از مکتب اسلام. سال ششم، شماره 3، صص13-22.
ملاییتوانی، علیرضا. (1381). مشروطه و جمهوری. تهران: نشر گستره.
مهدینژاد، امید؛ سیار، محمدمهدی. (1388). دادخواست 100 شعر اعتراض. چاپ سوم. تهران: سپیده باوران.
مودب، علی محمد. (1388). روضه در تکیه پروتستانها. چاپ دوم. تهران: سپیده باوران.
موسویگرمارودی، سیدعلی. (1362). سرود رگبار. چاپ دوم. تهران: نشر رواق.
نجدی، بیژن. (1387). پسر عموی سپیدار. چاپ دوم. تهران: موسسه نمایشگاههای فرهنگی ایران. نشر تکا.
هراتی، سلمان. (1364). از آسمان سبز. تهران: حوز ة هنری سازمان تبلیغات اسلامی.
یاحقی، محمدجعفر. ( 1388). جویبار لحظهها. چاپ یازدهم. تهران: نشر جامی.
یوشیج، نیما. (1391). مجموعه کامل اشعار نیما. تهران: نشر آدینه سبز. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 786 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 520 |