
تعداد نشریات | 26 |
تعداد شمارهها | 447 |
تعداد مقالات | 4,557 |
تعداد مشاهده مقاله | 5,380,005 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,580,078 |
تحلیل نمادپردازی در کتاب «هفتکشور» اثر فخری هروی با توجّه به دیدگاه نجومی و اساطیری | ||
مجله مطالعات ایرانی | ||
دوره 20، شماره 39، شهریور 1400، صفحه 31-55 اصل مقاله (676.83 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jis.2021.15955.2027 | ||
نویسندگان | ||
حمید جعفری قریه علی* 1؛ زهرا جعفری2 | ||
1عضو هیأت علمی دانشگاه ولی عصر(عج) رفسنجان | ||
2دانشجوی کارشناسی ارشد رشتۀ زبان و ادبیات فارسی دانشگاه ولیعصر (عج)، رفسنجان | ||
چکیده | ||
در میان فنون هنرمندانهای که در فرهنگ و تمدّن انسان جلوههای گسترده و متنوّعی داشته، شگرد نمادپردازی، همواره در آثار ادیبان بزرگ مورد توجّه بودهاست. نماد با هنر بیان اندیشهها و عواطف بهصورت غیرمستقیم میتواند مفاهیم و موضوعات عمیق و ریشهای را بهشیوهای جامع و گسترده بیان کند و با ارائۀ معانی گوناگون از صورتی واحد، بازتاب دهندۀ امور درونی، ذهنی و عاطفی نویسنده باشد. فخری هروی از جمله نویسندگانی است که با آفرینش هفتکشور، میراثی ارزشمند در عرصۀ ادبیات داستانی بهجای گذاشته است. او در این اثر از اسطوره و نماد بهعنوان مهمترین شاخصههای ادبی بهره بردهاست. نویسنده اجرام آسمانی را که شامل نقوش دوازدهگانۀ صور فلکی و هفت سیاره است، مطابق با باورهای عصر خود در چهرهای نمادین که زیرساختهای اساطیری دارد به تصویر کشیدهاست. مقالۀ حاضر با روش توصیفی-تحلیلی، به رمزگشایی و تحلیل تعابیر و گزارههای نمادین هفتکشور براساس قرائن و شواهد درونمتنی میپردازد و با چشماندازی به باورها و ریشههای اساطیری در جهت نمایانسازی هر چه بهتر مفاهیم گام برمیدارد، تا بدینگونه، حقیقت، درک اثر، دریافت روش و اندیشۀ نویسنده حاصل آید. براساس نتایج پژوهش، توصیف نمادین افلاک هفتگانه و اشارۀ تلویحی به ویژگیهای هر یک از آنها از قبیل وارستگی، سخاوتمندی، پاسداشت دیگران، تواضع، عدالتگستری و قدرتنمایی با هدف رونمایی از ارزشهای اخلاقی و اعتباربخشی به آنها انجام شدهاست. | ||
کلیدواژهها | ||
فخریهروی؛ هفتکشور؛ اساطیر؛ نماد؛ نجوم؛ سیّارات | ||
مراجع | ||
- اسدی کلخوران ونید، فاطمه. (1396). «مقایسۀ سبک داستان محبوبالقلوب و هفتکشور». پایاننامة کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه خوارزمی.
- بیرونی خوارزمی، ابوریحان محمدبن احمد. (1351). التّفهیم لاوائل صناعهالتنجیم. بهکوشش اکبر داناسرشت. تهران: انتشارات انجمن ادبی آثار ملی.
- پورنامداریان، تقی. (1386). رمز و داستانهای رمزی در ادب فارسی. چاپ ششم. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
- داد، سیما. (1378). فرهنگ اصطلاحات ادبی. تهران: مروارید.
- ذکاوتی قراگزلو، علیرضا. (1387). «هفتکشور و سفرهای ابنتراب». آیینة پژوهش. شمارة 111 و 110، صص: 87-83..
- راشدی، حسامالدین. (1350). «فخری هروی و سه اثر او». ترجمۀ محمد مظفر. مجلۀ دانشکده ادبیات و علوم انسانی مشهد. شمارۀ26، صص 507-421.
- سجادی، سیّدجعفر. (1373). فرهنگ معارف اسلامی. سه جلد. چاپ سوم. تهران: کومش.
- سمیعی گیلانی، احمد. (1386). «مضمون، مایۀ غالب و نماد». نامۀ فرهنگستان. دورۀ 9، شمارۀ 2، پیاپی34، صص: 54-49.
- شوالیه، ژان و گربران، آلن. (1377). فرهنگ نمادها (اساطیر، رویاها، رسوم و...). ترجمه و تحقیق سودابه فضایلی. 5 جلد. تهران: جیحون.
- فخری هروی، محمدبن امیری. (1395). هفت کشور. تصحیح ایرج افشار و مهران افشاری. چاپ دوم. تهران: چشمه.
- فیروزیان، مهدی. (1393). «پیوندهای بینامتنی در دیوان فخری هروی و حافظ شیرازی». فرهنگستان شبه قاره. ش 3، صص: 370-351.
- کدیوری، سهیلا و دیگران. (1399). «تحلیل ساختار و پیرنگ مقدمة سفر هفتکشور فخری هروی». متنشناسی ادب فارسی. دورۀ 12، ش 1(پیاپی45)، صص: 59-74.
- مصفی، ابوالفضل. (1357). فرهنگ اصطلاحات نجومی همراه با واژههای کیهانی در شعر فارسی. تبریز: مؤسسه تاریخ و فرهنگ ایران.
- معین، محمد. (1379). فرهنگ فارسی. تهران: امیرکبیر.
- یاحقی، محمدجعفر. (1386). فرهنگ اساطیر و داستانوارهها در ادبیات فارسی، تهران: فرهنگ معاصر.
- یونگ، کارل گوستاو. (1389). انسان و سمبلهایش. ترجمۀ محمود سلطانیه. چاپ هفتم. تهران: جامی. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 258 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 272 |