
تعداد نشریات | 26 |
تعداد شمارهها | 447 |
تعداد مقالات | 4,557 |
تعداد مشاهده مقاله | 5,380,005 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,580,083 |
پیوند معنوی پادشاهان صفوی با شیخ صفیالدین (از تاسیس سلسله صفوی تا پیمان صلح قصر شیرین) | ||
مجله مطالعات ایرانی | ||
دوره 20، شماره 39، شهریور 1400، صفحه 107-130 اصل مقاله (826.62 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jis.2020.15158.1994 | ||
نویسنده | ||
مهدی دهقانی* | ||
گروه تاریخ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه جیرفت، جیرفت، ایران | ||
چکیده | ||
جایگاه صوفیان برجسته صاحب طریقت، بهواسطه شهرت کراماتشان در دورههای زمانی مختلف تداوم مییافت که از جنبههای مهم آن حلقه مریدان فراوان و اهمیت مرقدشان برای زیارت و تحصن بود. در دوره صفوی، وراثت عنوان مرشد کامل طریقت توسط شاهان و کارویژه ها و کرامات منبعث از آن، مهمترین دلیل تداوم جایگاه مشروعیت بخش صوفیان برجسته بهویژه شیخ صفیالدین اردبیلی موسس طریقت صفویه بود. بر این منوال، پژوهش حاضر درصدد یافتن پاسخ به این پرسش است: چه پیوند معنوی میان پادشاهان صفوی با شیخ صفیالدین اردبیلی وجود داشت؟ برای پاسخگویی، این فرضیه را به آزمون میگذاریم که از یکسو، جایگاه کشوری و لشکری مهم صوفیان و قزلباشان و از سوی دیگر، جنگهای ممتد با حکومت عثمانی سبب شد تا پادشاهان مذکور با بهرهگیری از عنوان مرشد کامل طریقت و ویژگیهای منبعث از آن که میراث شیخ صفیالدین بود، بتوانند مریدان را منسجم و به اطاعت از خود جلب نمایند. پژوهش حاضر، با استفاده از روش تحقیق تاریخی و شیوه جمعآوری دادههای کتابخانهای از منابع دستاول تاریخی پس از توصیف و طبقهبندی ویژگیهای شخصیتی شیخ صفیالدین ازجمله رویاهای صادقه به تحلیل و تفسیر این ویژگیها و تاثیرات آن بر شرایط سیاسی- نظامی دوره موردنظر میپردازد. | ||
کلیدواژهها | ||
پیوند معنوی؛ شیخ صفیالدین؛ پادشاهان صفوی؛ مشروعیت؛ قزلباشان | ||
مراجع | ||
- ابنبزاز، درویش توکل بن اسماعیل. (1373). صفوه الصفا. تصحیح غلامرضا طباطبایی مجد. چاپ اول. تهران: مصحح.
- افوشتهاى، محمود بن هدایتالله. (1373). نقاوة الآثار فی ذکر الاخیار فی تاریخ الصفویه. چاپ دوم. تهران: انتشارات علمى و فرهنگى.
- اولئاریوس، آدام. (1363). سفرنامه. ترجمه احمد بهپور. چاپ اول. تهران: سازمان انتشاراتی و فرهنگی ابتکار.
- بدلیسى، شرف خان. (1377). شرفنامه. 2 ج. چاپ اول. تهران: اساطیر.
- تتوى، قاضى احمد. (1382). تاریخ الفی. چاپ اول. تهران: انتشارات علمى و فرهنگى.
- ترکمان، اسکندربیگ. (1382). تاریخ عالمآراى عباسى. چاپ سوم. تهران: امیرکبیر.
- جنابدى، میرزابیگ. (1378). روضهالصفویه. چاپ اول. تهران: بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار.
- حسینی، مجدالدین محمد. (1362). زینتالمجالس. چاپ دوم. تهران: سنایی.
- حسینى، خورشاه بن قباد. (1379). تاریخ ایلچى، نظام شاه. چاپ اول. تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگى.
- خاتونآبادی، سید عبدالحسین حسینى. (1352). وقایع السنین و الاعوام. چاپ اول. تهران: کتابفروشی اسلامیه.
- خواندمیر، غیاثالدین بن همامالدین. (1380). تاریخ حبیبالسیر. 4 ج. چاپ چهارم. تهران: خیام.
- دلاواله، پیترو. (1370). سفرنامه. ترجمه شعاع الدین شفا. چاپ دوم. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
- دهباشی، مهدی و میرباقری فرد، سید علیاصغر. (1396). تاریخ تصوف. ج 1. چاپ هشتم. تهران: سمت.
- رستم الحکما، محمد هاشم آصف (1382). رستم التواریخ، چاپ اول، تهران: دنیاى کتاب.
- سانسون، نیکلاس. (1346). سفرنامه. ترجمه تقی تفضلی. چاپ ششم. تهران: ابنسینا.
- سیوری، راجر (1382). تحقیقاتی در تاریخ ایران عصر صفوی (مجموعه مقالات)، ترجمه عباسقلی غفاری و محمدباقر آرام، چاپ اول، تهران: امیرکبیر.
- شاردن، ژان. (1372). سفرنامه. ترجمه اقبال یغمایی. چاپ اول. تهران: توس.
- شعله، کویین. (1379). «رویاهای شیخ صفیالدین و تاریخ نوشتههای صفوی». ترجمه منوچهر چهرازی. کتاب ماه تاریخ و جغرافیا. شمارة 38-37. (4). صص: 81-64.
- قمی، احمد بن شرفالدین الحسین الحسینى. (1383). خلاصه التواریخ. 2 ج. چاپ دوم. تهران: مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
- کاررى، جملى. (1348). سفرنامه. ترجمه عباس نخجوانى و عبدالعلى کارنگ. چاپ اول. تبریز: اداره کل فرهنگ و هنر آذربایجان شرقى.
- مستوفى، محمد محسن. (1375). زبده التواریخ. چاپ اول. تهران: بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار.
- مؤلف ناشناخته. (1384). عالمآراى شاهاسماعیل. چاپ دوم. تهران: انتشارات علمى و فرهنگى.
- نصر، سیدحسین. (1393). آموزههای صوفیان. ترجمه حسین حیدری و محمدهادی امینی. چاپ ششم. تهران: قصیدهسرا.
- نوایی، عبدالحسین. (1350). شاهطهماسب صفوی، مجموعه اسناد و مکاتبات تاریخی همراه با یادداشتهای تفصیلی. چاپ اول. تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
- نوایی، عبدالحسین. (1360). اسناد و مکاتبات سیاسى ایران، شاهصفى. چاپ دوم. تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
- واله قزوینى، محمدیوسف. (1372). خلد برین. چاپ اول. تهران: بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار.
- واله قزوینى، محمد یوسف. (1382). ایران در زمان شاهصفى و شاهعباس دوم. چاپ دوم. تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگى.
- وحید قزوینى، میرزا محمد طاهر. (1383). تاریخ جهانآراى عباسى. چاپ اول. تهران: پژوهشگاه علوم انسانى و مطالعات فرهنگى. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 275 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 218 |