آمار
| تعداد نشریات | 26 |
| تعداد شماره‌ها | 447 |
| تعداد مقالات | 4,557 |
| تعداد مشاهده مقاله | 5,380,005 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,580,083 |
تحلیل فرم و محتوایِ نمادینِ حرکات نمایشی ـ آیینیِ قَرسهای کُرمانجهای شمال خراسان | ||
| مجله مطالعات ایرانی | ||
| دوره 20، شماره 39، شهریور 1400، صفحه 131-161 اصل مقاله (1.16 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jis.2021.16351.2054 | ||
| نویسندگان | ||
| سمانه رادفر1؛ مجیدرضا مقنی پور* 2؛ بابک شمشیری3 | ||
| 1کارشناسی ارشد پژوهش هنر، دانشگاه شیراز، دانشکده هنر و معماری، بخش هنر | ||
| 2استادیار بخش هنر، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران | ||
| 3دانشیار دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران | ||
| چکیده | ||
| افکار، اندیشهها و جهانبینی‌ها به عنوان مولفه‌هایِ غیرمادی فرهنگ از دیرباز تاکنون در قالب‌هایی مادی همچون رقص، نمایش، بازی و موسیقی نمود پیدا کرده و حفظ میشوند. نوعی از حرکات نمایشی - آیینی در میان قوم کُرمانج ساکن در شمالِ خراسان رواج دارد که تحتِ عنوان «لیستِک» شناخته میشود؛ این رقص یا بازی را میتوان به عنوان یکی از نمودهای مهم فرهنگی این قوم برشمرد که خود متاثر از افکار و اندیشهها، سبک زندگی و هویتِ تاریخی کُرمانجهای این منطقه میباشد. هدف پژوهش حاضر، توصیف و تحلیل این رقصها جهت شناخت هر چه بهتر یکی از جلوههای شاخص هویت تاریخی این قوم بوده است. بر این مبنا، سوال اصلی پژوهش این گونه شکل مییابد که ساختار فرمی و محتوای نمادین حرکات آیینی ـ نمایشی قَرسهای کُرمانجی چگونه است؟ با این هدف و بر اساس فعالیتی کتابخانهای - میدانی، به تحلیل ساختار فرم و محتوای نمادین منتخبی از این لیستِکها پرداخته شده است. بر مبنای نتایج پژوهش لیستِکهای کُرمانجی چه به لحاظ ساختار و فرم اجرا و چه به لحاظ محتوا، متاثر از هدف مهاجرت این قوم از موطن اصلی خود، جهت دفاع و حراست از مرزهای شمال شرقی ایران بوده است؛ به همین منظور، غالبِ حرکات لیستِکبازان در این بازیها مُعرّف ماهیتی جنگاورانه و نظامی و با هدف حفظ و تقویت استقامت و نیروی بدنی و قوای جنگی آنها میباشد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| آیین‌های نمایشی؛ لیستِک؛ کُرمانج؛ هویّت تاریخی | ||
| مراجع | ||
|
ـ الیاده، میرچا. (1368). آیین ها و نمادهای آشناسازی. ترجمه نصرالله زنگویی، تهران: آگاه.
ـ الیاده، میرچا. (1372). رساله در تاریخ ادیان. ترجمه جلال ستاری، تهران: سروش.
ـ امانی، احمد. (1384). «رقص کردی و روان درمانی»، مجلة تازههای رواندرمانی. ش 37 و 38. صص 73-89.
ـ ایزدیجیران، اصغر، و فیاض، ابراهیم. (1390). «یاللی: حرکت و معنا در یک رقص آذربایجانی». پژوهشهای انسانشناسی ایران. ش 1. صص 9-34.
ـ برویین سن، مارتین. (1378). جامعهشناسی مردم کرد. ترجمه ابراهیم یونسی. تهران: پانیذ.
ـ پاینده، حسین. (1385). نقد و دموکراسی ادبی (جستارهایی در نظریه و نقد ادبی). تهران: نیلوفر.
ـ توحدی، کلیم الله. (1385). حرکت تاریخی کرد به خراسان در دفاع از استقلال ایران. جلد6. تهران: واسع.
ـ ثابت زاده، منصوره. (1382). رقصهای شمال خراسان. تهران: ماهور.
ـ جاوید، هوشنگ. (1394). موسیقی خراسان شمالی. بجنورد: حوزه هنری خراسان شمالی.
ـ خدامی، علیرضا، و رحمانی، جبار، و شریفی، عالمه. (1391). «رقص، فرهنگ و مذهب؛ نگاهی انسانشناختی به رقصهای سنتی». مجلة پژوهشهای انسانشناسی ایران، ش 2، صص 63-81.
ـ دوبوکور، مونیک. (1376). رمزهای زنده جان. ترجمه جلال ستاری، تهران : مرکز.
ـ ذکاء، یحیی. (1357). «سرگذشت رقص در ایران». هنر و مردم. ش 16. صص 188تا 193.
ـ سلمانینژاد مهرآبادی، صغری. (1393). «واکاوی برخی اشکال کهنالگوی ماندالا در ناخودآگاه قومی طاهره صفارزاده». پژوهش های ادبی و بلاغی. ش 7. صص 57 ـ 38.
ـ شایگان، داریوش. (1381). بتهای ذهنی و خاطره ازلی، تهران: امیرکبیر.
ـ شریفی، عالمه. (1391). مطالعۀ انسانشناختی رقص قاسمآبادی. (پایاننامة کارشناسی ارشد). دانشگاه هنر اصفهان: اصفهان.
ـ صادقی، قطبالدین. (1373). «تئاتر: مدخلی بر نمایش آیینی». فصلنامه هنر، ش 26، صص 271-288.
ـ طاهری، صدرالدین. (1390). «رقص، بازی و نمایش». مجلة هنرهای نمایشی و موسیقی، ش43، صص41-50.
ـ عطاری، آیدا. (1392). موسیقی رقصهای شمال خراسان. (پایاننامۀ کارشناسی ارشد). دانشگاه هنر تهران: تهران.
ـ فکوهی، ناصر. (1395). مبانی انسانشناسی. تهران: نشر نی.
ـ قبادی، علیرضا. (1380). «رقص کرشمهای فولکلوریک». کتاب ماه هنر. ش 39 و 40. صص 66-71.
ـ مهرو، سیاوش. (1389). شعر کُرمانجی در موسیقی مقامی کُرمانجی خراسان. (پایاننامۀ کارشناسی ارشد). دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شیروان: شیروان.
ـ میرنیا، سیدعلی. (1378). فرهنگ مردم. تهران: نشر پارسا.
ـ نصر اشرفی، جهانگیر (1379). «تاریخچۀ رقص در ایران». مقام موسیقایی. ش 8، صص 8-43.
مصاحبهها
ـ حسن باغچقی (از نوادگان خاندان هنرمند باغچقی، عضو گروه رقص آیین گلمحمدی)
ـ کلیم الله توحدی (پژوهشگر فولکلور و موسیقی و تاریخ کرمانج)
ـ مهدی رستمی (پژوهشگر موسیقی مقامی و رقصهای آیینی کرمانج)
ـ سید مهدی کشمیری (مسئول واحد هنرهای نمایشی حوزۀ هنری خراسان شمالی)
ـ علی گوهرتاجی (از بومیان منطقه و مطلع در زمینۀ لیستک)
ـ آرش قراگوزلو (پژوهشگر موسیقی و فولکلور کرمانج) | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 303 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 298 |
||