آمار
| تعداد نشریات | 26 |
| تعداد شماره‌ها | 447 |
| تعداد مقالات | 4,557 |
| تعداد مشاهده مقاله | 5,380,005 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,580,078 |
بازخوانی واژة «لو» در شاهنامة فردوسی | ||
| مجله مطالعات ایرانی | ||
| دوره 20، شماره 39، شهریور 1400، صفحه 229-248 اصل مقاله (802.5 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jis.2020.16574.2078 | ||
| نویسندگان | ||
| سید علی قاسم زاده* 1؛ علی اکبر فخرو2 | ||
| 1استاد گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بین المللی امام خمینی، قزوین، ایران | ||
| 2دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه سمنان، ایران. | ||
| چکیده | ||
| بازنگری در متون گذشته و تطبیق واژههای مبهم یا ناآشنای آنها با واژههای رایج و زنده در برخی گویشها-البته پس از اطمینان از اینکه، از رهگذر خطای محرِّران و نسخه‌نویسان نیست- می‌تواند رافع ابهامات ناخواستة متونی باشد که به سبب ناآشنایی مصحِّحان و فرهنگ‌نویسان با گویشها یا غفلت از آنها، به نادرست ثبت شده یا به جرح و تعدیل ذوقی انجامیده و گاه در فرهنگ‌ها به اشتباه معنا شده است. در میان متون کلاسیک فارسی، شاهنامه فردوسی به سبب گرایش ذاتی آن به احیای زبان فارسی و دقت در کاربست واژههای سرة فارسی، زمینهای مناسب برای بازنمایی مشکل ضبط و ثبت صحیح بیتها و واژههای در فرایند تصحیح و فرهنگ‌نویسی است. بنا بر همین ضرورت، این جستار به شیوة استقرایی و با بررسی مفهوم واژة «لو» از خلال گویشهای رایج و زنده مانند گویش سرخهای و طبری، ضمن بیان معنای صحیح و دقیق آن در شاهنامه و اثبات نادرستی درج معنای «پشته یا بلندی» در مصراع «رهی تازه پیش آیدت پر ز لو» به این نتیجه رسیده است که تمامی نسخههای موجود شاهنامه به دلایلی مانند در اختیار نداشتن نسخهای که واژة «لو» در آن به کار رفته باشد با بیاعتنایی به ضبط این بیت در برخی فرهنگهای فارسی ازجمله فرهنگ جهانگیری و فرهنگ دهخدا از ضبط درست واژة «لو» و بیت مربوط با آن غافل ماندهاند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| شاهنامه فردوسی؛ تصحیح؛ گویش سرخهای؛ گویش طبری؛ واژة «لو» | ||
| مراجع | ||
|
- ابوالقاسمی، محسن.(1385). ریشه شناسی (اتیمولوژی). چاپ سوم. تهران: نشر ققنوس.
- ادیب طوسی، محمدامین. (1388). فرهنگ لغات ادبی. با مقدمة منوچهر مرتضوی. دورة دوجلدی. تهران: مؤسسه مطالعات اسلامی دانشگاه تهران- دانشگاه مک گیل.
- انجوی شیرازی، میرجمال‌الدین حسین بن فخرالدین. (1359). فرهنگ جهانگیری. ویراستة - رحیم عفیفی. چاپ دوم. دورة 2جلدی. مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد.
- برومند سعید، جواد .(1383). ریشه‌شناسی و اشتقاق در زبان فارسی. چاپ اول. کرمان: انتشارات دانشگاه شهید باهنر کرمان.
- خالقی مطلق، جلال. (1389). یادداشت‌های شاهنامه. ج9. چاپ اول. تهران: نشر مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی.
- دهخدا، علی اکبر. (1372). لغت نامه. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
- رشیدی، عبدالرشید بن عبدالغفور. (1337). فرهنگ رشیدی. تصحیح محمد عباسی. تهران: کتابفروشی بارانی.
- رضایی، حمید و ظاهری، ابراهیم. (1394). «بررسی معنایی چند واژة کهن فارسی بر اساس گویش بختیاری». مجلة فرهنگ نویسی. شمارة4، صص: 193-196.
- زمردیان، رضا. (1379). راهنمای گردآوری و توصیف گویشها. مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی.
- فخرو، علی اکبر و اسماعیلی، عصمت. (1389). توصیف دستوری گویش سرخهای. سمنان: انتشارات دانشگاه سمنان.
- فردوسی، ابوالقاسم. (1314). شاهنامه فردوسی. به کوشش و تصحیح سعید نفیسی. تهران: چاپ مطبعة بروخیم.
- فردوسی، ابوالقاسم. (1361). شاهنامه. تصحیح محمد دبیر سیاقی. چاپ سوم. تهران: انتشارات علمی.
- فردوسی، ابوالقاسم. (1369). شاهنامه. تصحیح ژول مول با مقدمه محمد امین ریاحی. جلد پنجم. چاپ اول. تهران: انتشارات سخن.
- فردوسی، ابوالقاسم. (1374). شاهنامة فردوسی. ویراستة مهدی قریب و محمد علی بهبودی. چاپ اول. تهران: انتشارات توس.
- فردوسی، ابوالقاسم. (1375). شاهنامه. به کوشش پرویز اتابکی (بر اساس شاهنامه تصحیح ژول‌مول). چاپ اول. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
- فردوسی، ابوالقاسم. (1379) .شاهنامة فردوسی. براساس چاپ مسکو زیر نظر سعید حمیدیان. چاپ پنجم. تهران: نشرقطره.
- فردوسی، ابوالقاسم. (1380). شاهنامه. تصحیح انتقادی و مقدمه تحلیلی مصطفی جیحونی. چاپ سوم. تهران: انتشارات شاهنامه پژوهی.
- فردوسی، ابوالقاسم. (1386). شاهنامة فردوسی. بر اساس چاپ بروخیم. تصحیح عباس اقبال آشتیانی و دیگران. چاپ اول. دورة چهار جلدی. تهران: انتشارت طلایه.
- فردوسی، ابوالقاسم. (1387). شاهنامه. بر اساس چاپ مسکو. تهران: انتشارات هرمس.
- فردوسی، ابوالقاسم. (1388). شاهنامة ابوالقاسم فردوسی. تصحیح جلال خالقی مطلق. چاپ دوم. تهران: نشر مرکز دایرﮤ المعارف بزرگ اسلامی.
- فردوسی، ابوالقاسم. (بیتا). کتاب شاهنامه. به اهتمام و تصحیح ترنر ماکان. جلد دوم. کلکته.
- کزازی، میرجلال الدین. (1394). نامة باستان. جلد هفتم. چاپ چهارم. تهران: انتشارات سمت.
- کلباسی، ایران. (1388). فرهنگ توصیفی گونه‌های زبانی ایران. چاپ اول. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
- کمایی‌فر، سعیده. (1388). «کاربرد گونه شناسی در اصالت نسخ خطی». فصلنامة متن‌پژوهی ادبی (زبان و ادب پارسی). شمارة 40، تابستان، صص: 101-115.
- محمد پادشاه. (1363). فرهنگ آنندراج. زیر نظر محمد دبیر سیاقی، دورة 7جلدی، تهران: انتشارات خیام.
- محمدحسین خلف تبریزی،. (1376). برهان قاطع. به اهتمام محمد معین. چاپ ششم. تهران: انتشارات امیرکبیر.
- مدبری، محمود. (1382). «واژههای گویشی در مخزن الادویه». فصلنامة ادب و زبان (دانشکدة ادبیات و علوم انسانی شهید باهنر کرمان). شمارة 13، بهار،صص: 187-212 | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 240 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 217 |
||