آمار
| تعداد نشریات | 26 |
| تعداد شماره‌ها | 447 |
| تعداد مقالات | 4,557 |
| تعداد مشاهده مقاله | 5,380,005 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,580,083 |
پریان ایرانی به روایت افسانههای جادویی | ||
| مجله مطالعات ایرانی | ||
| دوره 20، شماره 39، شهریور 1400، صفحه 315-345 اصل مقاله (872.48 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jis.2021.15276.1997 | ||
| نویسنده | ||
| مریم نعمت طاووسی* | ||
| دانشیار گروه مردم‌شناسی اجتماعی، پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| پریانی بسیار در روایات کهن پدیدار شدهاند، گاه زیانکار، گاه یاری‌رسان. پری در افسانه، همچون همتای اساطیری‌اش صاحب نیرو و قدرتی ماورایی است؛ اما هیأتی ایزدانه ندارد. بیشتر آثار نگاشته شده در خصوص پریان دربارۀ تبارشناسی آنان و جای پای حضورشان در ادبیات کلاسیک ایرانی است و اثری نگاشته نشده که به ابعاد تنانی، روانی و ارتباط پریان با جهان هستی بپردازد. حال آن که چنین نوشتاری میتواند دستمایهای برای نویسندگان خلاّق در حوزۀ ادبیات کودکان و نوجوانان و حتی بزرگسالان باشد. در این نوشتار به کمک کتاب طبقهبندی قصههای ایرانی نوشتهة اورلریش مارزلف و به روش اکتشافی، قصههایی که در آن پری حضور داشتند مورد مطالعه قرار گرفتند. روشن شد که پریان گرچه سرزمین خود را دارند اما در جهان آدمیان در دوردستها، قلعهها، سرچشمههای آب، باغهای زیرزمینی زندگی میکنند. زیبایی آسمانی دارند، هم زن و هم مردند، با آدمیان وصلت میکنند، اما تنها وصلت دختر-انسان است که با مردپری دوام میآورد. برخی حیوانات هم ممکن است یک پری باشند. خلق و خوی آنها آمیزهای از خوبی و بدی است و رازهایشان را باید حرمت نهاد. پیکرگردانیهای بیشمار دارند و ارتباطی انداموار با جهان گیاهان. گویی پری را میتوان بودهای سیال میان جهان گیاهی، حیوانی و حتی انسانی تصویر کرد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| پریان افسانه؛ افسانههای جادویی؛ طومار نقالی سامنامه؛ زیستگاه پریان؛ باغهای زیرزمینی | ||
| مراجع | ||
|
- انجوی شیرازی، ابوالقاسم. (1352). قصههای ایرانی. ج1. تهران: موسسه انتشارات امیرکبیر.
- انجوی شیرازی، ابوالقاسم. (1353). قصههای ایرانی. ج2. تهران: موسسه انتشارات امیرکبیر.
- انجوی شیرازی، ابوالقاسم. (1355). قصههای ایرانی. ج3. تهران: موسسه انتشارات امیرکبیر.
- برفر، سیدمحمد. (1388). «پری‌زادگان نباتی». پژوهش زبان و ادبیات فارسی. ش14، 127-146.
- بهرنگی، صمد و دهقانی، بهروز. ( 1378). افسانههای آذربایجان. ج2، تهران: انتشارات نیل.
- پزشکیان، محسن. (1383). قصههای مردم کازرون. تهران: کازرونیه.
- حسینی، حسین. (1380). سامنامه. تهران: انتشارات نمایش.
- درویشیان، علیاشرف و خندان، رضا. (1387). فرهنگ افسانههای مردم ایران. ج1، چاپ4 ؛ ج11 و ج12، چاپ1، تهران: کتاب و فرهنگ.
- درویشیان، علیاشرف و خندان، رضا. (1389). فرهنگ افسانههای مردم ایران. ج2، چاپ3. تهران: کتاب و فرهنگ.
- درویشیان، علیاشرف و خندان، رضا. (1382). فرهنگ افسانههای مردم ایران. ج5، چاپ 2؛ ج13 و ج14، چاپ1، تهران: کتاب و فرهنگ.
- درویشیان، علیاشرف و خندان، رضا. (1383). فرهنگ افسانههای مردم ایران. ج15 و ج18. تهران: کتاب و فرهنگ.
- سرکاراتی، بهمن. (1385). «پری: تحقیقی در حاشیه اسطورهشناسی تطبیقی». سایههای شکارشده،1-26. تهران: طهوری.
- شوالیه، ژان. برگران، آلن. (1379). فرهنگ نمادها. ج2. برگردان سودابه فضایلی. تهران: جیحون.
- شیمل، آنه ماری. (1388). راز اعداد. برگردان فاطمه توفیقی. قم: انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب.
- کوپر، سی جین. (1386). فرهنگ مصور نمادهای سنتی. برگردان ملیحه کرباسیان. تهران: فرشاد.
- مزداپور، کتایون. (1377). «روایتهای داستانی از اسطورههای کهن». فرهنگ. ش25-26، صص: 103-125.
- مارزلف، اورلریش. (1371). طبقهبندی قصههای ایرانی. تهران: سروش.
- محمدیان مغایر، زهره. (1384). «پیمان پری و آپسارا». نامه انسانشناسی. سال 4، شماره8، صص: 107-118.
- محمودپور، لقمان. (1396). «مقایسة ماهیت پری در ایران باستان با ماهیّت آن در ادبیّات فارسی». نشریّۀ ادبیّات تطبیقی. سال9، شمارۀ 17، صص: 207-225.
- ملکزاده، مهرداد. (1381). «سرزمین پریان در خاک مادستان». نامه فرهنگستان. سال پنجم، پیاپی 20، صص147-191.
- میرکاظمی، سیدحسین. (1377). چهل گیسو: افسانههای مردم مازندران، گلستان و ترکمن صحرا. تهران: مرکز.
- میهندوست، محسن. (1378). باکرههای پریزاد. تهران: انتشارات توس.
- مهتدی، فضلالله. (1381). افسانههای کهن ایرانی. تهران: انتشارات هیرمند.
- نعمتطاوسی، مریم. (الف1394ا). زایش اسطوره. تهران:جامی.
- نعمتطاوسی، مریم. (ب1394). «بازجست پارههای گمشدۀ اسطورۀ گرشاسپ»، مجله مطالعات عرفانی و اسطوره شناختی. سال11، شماره 38، صص: 271-297.
- نیبرگ، ساموئل. (1383). دینهای ایران باستان. برگردان نجمالدین سیف. کرمان: دانشگاه شهید باهنر کرمان.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 613 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 324 |
||