آمار
| تعداد نشریات | 26 |
| تعداد شماره‌ها | 447 |
| تعداد مقالات | 4,557 |
| تعداد مشاهده مقاله | 5,380,005 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,580,078 |
بررسی علت رویین‌تنی در شاهنامه و مهابهارت بر اساس الگوهای آیینی | ||
| نشریه ادبیات تطبیقی | ||
| مقاله 4، دوره 13، شماره 25، اسفند 1400، صفحه 95-120 اصل مقاله (798.69 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jcl.2021.18259.3356 | ||
| نویسندگان | ||
| محمود رضایی دشت ارژنه* 1؛ فرخ حاجیانی2؛ علی فرزانه قصرالدشتی3 | ||
| 1استاد زبان و ادبیات فارسی، بخش زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران. | ||
| 2دانشیار فرهنگ و زبان ایران باستان، بخش زبان‌های خارجه و زبان‌شناسی،ذدانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران. | ||
| 3دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، بخش زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران. | ||
| چکیده | ||
| رویین‌تنی یکی از مباحث تکرار شونده در حماسه‌های جهان است که در شاهنامه و مهابهارت نیز نمود یافته است. اما درباة علت رویین‌تنی روایت‌های متعددی در سرتاسر جهان دیده می‌شود؛ رویین‌تنی با آب، رویین‌تنی با خون اژدها، رویین‌تنی به کمک خدایان و… که همگی قدمت بسیار دارند و با اساطیر کهن پیوند خورده‌اند و یافتن نشانه‌های روایت کهن‌تر در آنها سخت می‌نماید. در سوی دیگر نیز آیین‌های شمنی، آیین‌های بسیار کهنی هستند که در واقع تکرار اسطوره‌های بسیار کهن بوده‌اند. بنابراین می‌توانند در یافتن اشکال کهن اسطوره راهنمای بسیار مفیدی باشند. در این تحقیق سعی شده است علل رویین‌تنی در روایت‌های شاهنامه و مهابهارت، بر اساس آیین‌های شمنی تحلیل شده و اصیل‌ترین روایت در باب رویین‌تنی به دست آید. بر اساس این تحقیق رویین‌تنی به واسطه بلعیده شدن توسط اژدها که در اسطوره روایت‌ّهای ایرانی نمود یافته، اصالتی بسیار کهن‌تر دارد؛ اما قدیم‌ترین روایت احتمالاً روایت رویین‌تنی ارجونه است که با تغییراتی در مهابهارت نمود یافته است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| رویین‌تنی؛ شاهنامه؛ مهابهارت؛ شمنیسم؛ اسفندیار | ||
| مراجع | ||
|
کتابنامه
ـ آموزگار، ژاله. (1380). تاریخ اساطیری ایران تهران: سمت.
ـ آموزگار، ژاله و تفضلی، احمد. (1389). اسطورة زندگی زرتشت. تهران: چشمه.
ـ آیدنلو، سجاد. (1379). «اسفندیار و رویین‌تنی او در شاهنامه». مجلة شعر، شمارة 28، صص 42-47.
ـ آیدنلو، سجاد. (1399). راز رویین تنی اسفندیار. تهران: انتشارات دکتر محمود افشار.
ـ اسلامی‌ندوشن، محمدعلی. (1351). «اسفندیار و راز رویین‌تنی». مجلة دانشکدة ادبیات و علوم انسانی، شمارة 80، صص 43-62.
ـ الیاده، میرچا. (1382). اسطوره، رویا، راز. ترجمة رویا منجم. تهران: علم.
ـ الیاده، میرچا . (1387). مقدّس و نامقدّس. ترجمة نصرالله زنگویی. تهران: سروش.
ـ الیاده، میرچا . (1388). شمنسیم. ترجمة محمد کاظم مهاجری. تهران: ادیان.
ـ الیاده، میرچا . (1390). اسطورة بازگشت جاودانه، ترجمة بهمن سرکاراتی. تهران: طهوری.
ـ الیاده، میرچا. (1392). آیین‌ها و نماد‌های تشرّف. ترجمة مانی صالحی علامه. تهران: نیلوفر.
ـ الیاده، میرچا. (1397). خدای ناپدیدشونده. ترجمة مانی صالحی علامه. تهران: نیلوفر.
ـ امیدسالار، محمود. (۱۳۶۱). «راز رویین‌تنی اسفندیار». ایران نامک، شمارة 2، صص 254-281.
ـ امیدسالار، محمود. (1377). «اسفندیار و آشیل». ایران‌شناسی، شمارة 40، صص 734-744.
ـ امیدسالار، محمود. (1381). جستارهای شاهنامه‌شناسی و مباحث ادبی. تهران: بنیاد ایرج افشار.
ـ امیرقاسمی، مینو. (1368). «اسفندیار و آشیل، دو همزاد اسطوره‌ای». جستارهای نوین ادبی، شماره‌های 86 و 87، صص 433-448.
ـ انجوی‌شیرازی، ابوالقاسم. (1369). فردوسی‌نامه. تهران: علمی.
ـ ایونس، ورونیکا. (1381). اساطیر هند. ترجمة باجلان فرخی. تهران: اساطیر.
ـ باقری، مهری. (1365)، «ببر بیان»، آینده، سال دوازدهم، شماره‌های 1 تا 3، صص 6-24.
ـ امیدسالار، محمود. (1395). اسفندیار نامه. تهران: طهوری.
ـ برزگر خالقی، محمد رضا و کوپا، فاطمه و همکاران. (1390). «سیمای زن و عشق در شاه‌کارهای حماسی دده‌قورقود و ایلیاد و اودیسه». ادبیات تطبیقی، شمارة ۵، صص 25₋44.
ـ بهرام پژدو، زرتشت. (1338). زراتشت‌نامه. به کوشش محمد دبیرسیاقی. تهران: طهوری.
ـ پرتو، بابک. (1393). اسطوره و آیین. تهران: کتابدار.
ـ پین‌سنت، جان. (1387). اساطیر یونان. ترجمة باجلان فرخی. تهران: اساطیر.
ـ خالقی‌مطلق، جلال. (1366). «ببر بیان(رویین‌تنی و گونه‌های آن)». ایران‌نامه، شمارة 22، صص200-227.
ـ خطیبی، ابوالفضل. (1379). «اسفندیار در برزخ». مجموعه مقالات علوم انسانی، دفتر اول، صص ۷۷-104.
ـ خوارزمی، حمیدرضا. (1399). «تحلیلی اسطوره‌ای از دلیل غلبة بیژن بر فرود». پژوهش‌نامة ادب حماسی. سال شانزدهم، شمارة 29، صص 156₋143.
ـ دشتی، مهدی. (1396). «نگاهی دیگر به رویین‌تنی اسفندیار در شاهنامه». متن پژوهی ادبی، شمارة 71، صص7 -28.
ـ دهخدا، علیاکبر.(1373). لغتنامه. زیر نظر محمد معین و جعفر شهیدی. تهران: دانشگاه تهران.
ـ دیکسون‌کندی، مایک. (1390). دانشنامة اساطیر یونان و روم. ترجمة رقیه بهزادی. تهران: طهوری.
ـ دیویدسون، ه. و. آلیس. (1387). اساطیر اسکاندیناوی. ترجمة باجلان فرخی. تهران: اساطیر.
ـ رضایی دشت‌ارژنه، محمود. (1393). «درآمدی بر پیوند ببر بیان و کینة سگزی در شاهنامه». پژوهش‌ّهای ادب حماسی. سال اول، شمارة 2، صص 72₋47.
ـ سگال، رابرت‌آلن. (1394). اسطوره. ترجمة فریده فرنودفر. تهران: بصیرت.
ـ شاپورشهبازی، علیرضا. (1366). «ببر بیان». آینده. سال سیزدهم، شمارة 1 تا 3، صص 54-58.
ـ شمیسا، سیروس. (1387). انواع ادبی. تهران: میترا.
ـ صالحی، علی و دادور، ابوالقاسم.(1396). «مطالعة تطبیقی رویکرد کهن‌الگویی سه اسطورة رویین‌تن». فصلنامة ادبیات عرفانی و اسطوره‌شناختی، شمارة 47، صص 165-196.
₋ طرسوسی، ابوطاهر. (1389). داراب‌نامه. به کوشش ذبیح‌الله صفا. تهران: علمی و فرهنگی.
ـ فاتحی، اقدس؛ خوشحال، طاهره و محسن ابوالقاسمی. (1391). «مقایسة رویین‌تنی و چشم آسیب‌پذیر اسفندیار در متن‌های فارسی میانه و شاهنامه». جستارهای ادبی، سال چهل و پنجم، شمارة دوم، صص 25-59.
ـ فردوسی، ابوالقاسم. (1386). شاهنامه. تصحیح جلال خالقی‌مطلق، تهران: مرکز دایره‌المعارف اسلامی.
ـ فریزر، جیمرجورج. (1388). شاخة زرین. ترجمة کاظم فیروزمند. تهران: آگاه.
ـ قلی‌زاده، خسرو. (1392). دانشنامة اساطیر جانوران. تهران: کتاب پارسه.
ـ مدرسی، فاطمه و بامدادی، محمد. (1389). «نگاهی بینامتنی به یکی از اساطیر آسیای غربی و تطبیق آن با اسطورة ضحاک در شاهنامه». ادبیات تطبیقی، شمارة 3، صص 355ـ375.
ـ مهابهارت. (1358)، ترجمة میر غیاث‌الدین علی قزوینی. تصحیح محمدرضا جلالی نائینی. تهران: طهوری.
₋ مهدی، عزیز. (2015). «رویین‌تنی در شاهنامه و مهابهارت». نقد و تحقیق. سال اول، شمارة 1، صص 87₋80.
ـ مینوی، مجتبی. (1354). فردوسی و شعر او. تهران: دهخدا.
ـ وارنر، رکس. (1386). دانشنامة اساطیر جهان. ترجمة ابوالقاسم اسماعیل‌پور. تهران: اسطوره.
ـ وجدانی، فریده. (1384). «تأملی دیگر در رویین‌تنی اسفندیار». آموزش زبان و ادب فارسی، شمارة 73، صص ۴-۹.
ـ ولف، فریتس. (1377). فرهنگ شاهنامة فردوسی. تهران: اساطیر.
ـ هفت‌منظومة‌حماسی. (۱۳۹۴). تصحیح و تحقیق رضا غفوری. تهران: میراث مکتوب.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 573 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 381 |
||