دانشگاه شهید باهنر کرمان

 آمار

تعداد نشریات26
تعداد شماره‌ها447
تعداد مقالات4,557
تعداد مشاهده مقاله5,379,989
تعداد دریافت فایل اصل مقاله3,580,057
غلامرضا بیگی, مریم, سلطانی نیا, وحیده. (1400). بررسی نحله‌های فکری -اعتقادی مؤثر بر توصیف آفرینش در عجایب‌المخلوقات طوسی. , 24(50), 175-197. doi: 10.22103/jll.2022.18092.2934
مریم غلامرضا بیگی; وحیده سلطانی نیا. "بررسی نحله‌های فکری -اعتقادی مؤثر بر توصیف آفرینش در عجایب‌المخلوقات طوسی". , 24, 50, 1400, 175-197. doi: 10.22103/jll.2022.18092.2934
غلامرضا بیگی, مریم, سلطانی نیا, وحیده. (1400). 'بررسی نحله‌های فکری -اعتقادی مؤثر بر توصیف آفرینش در عجایب‌المخلوقات طوسی', , 24(50), pp. 175-197. doi: 10.22103/jll.2022.18092.2934
غلامرضا بیگی, مریم, سلطانی نیا, وحیده. بررسی نحله‌های فکری -اعتقادی مؤثر بر توصیف آفرینش در عجایب‌المخلوقات طوسی. , 1400; 24(50): 175-197. doi: 10.22103/jll.2022.18092.2934

بررسی نحله‌های فکری -اعتقادی مؤثر بر توصیف آفرینش در عجایب‌المخلوقات طوسی

نثرپژوهی ادب فارسی
مقاله 8، دوره 24، شماره 50، دی 1400، صفحه 175-197    اصل مقاله (808.28 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jll.2022.18092.2934
نویسندگان
مریم غلامرضا بیگی* 1؛ وحیده سلطانی نیا2
1استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشکده علوم انسلنی دانشگاه آزاد اسلامی کرمان.کشور ایران
2دانشجوی مقطع دکنری زبان و ادبیات فارسی دانشکده علوم انسانی دانشگاه آزاد واحد کرمان کشور ایران
چکیده
عجایب‌نامه‌ها از جمله آثاری به‌شمار می‌آیند، که به توصیف شگفتی‌های جهان و موضوعاتی ظاهراً وهمی می‌پردازد.این مطالعه درصدد بررسی موضوع آفرینش و کیّفیت آن در عجایب‌المخلوقات و غرایب‌الموجودات طوسی برآمده‌است تا از خلال این موضوع، به رایج‌ترین تلقی‌های زمانة طوسی (قرن ششم هجری) دربارة مصادیقی چون آفرینش، دست یابد و این امکان را مورد بررسی قرار‌دهد که آیا طوسی در طرح نظرات در این اثر، براساس ساختار مشخصی پیش رفته‌است یا خیر! در این پژوهش، روش توصیفی- تحلیلی، به‌کار رفته است. در مرحلة ابتدایی با توجّه به گوناگونی آراء در اثر مزبور، ابتدا به طبقه‌بندی گرایش‌های‌ فکری پرداخته‌شده‌ و سپس آراء حکما و فلاسفه، متشرّعان، متکلّمان و... با محوریّت موضوع آفرینش به‌تفکیک منعکس‌گردیده ‌است. طوسی تلاش می‌کند، با توجّه به حساسیّت‌های زمانه، نوعی از توازن را در ارائة آراء برقرار سازد؛ امّا در عین حال، تأکید بیشتری بر آراء متشرّعان دارد. وی علیرغم بهره بردن از چارچوب استدلالی متکلّمان و منابع دانشی حکما تلاشی در جهت اعتباربخشی به جایگاه این گروه‌ها، صورت نمی‌دهد. نمودار ساختاری نظرات طوسی در موضوع آفرینش براساس مادّه، مراتب (مدّت) و وسائط تنظیم شده‌‌‌است و نتیجة آن عالم امکان است که دوگانة انسان و روح، مظهر تجلّی آن به‌شمار می‌آید.
کلیدواژه‌ها
"عجایب‌نامه"؛ "طوسی"؛ "آفرینش"؛ "متشرّعان"؛ "حکما"
مراجع
فهرست منابع

  1. قرآن کریم
  2. اشکواری، محمد‌جعفر و موسوی، سید جمال و صادقی، مسعود. (‌1396). «عجایب نگاری در تمدن اسلامی». نشریة مطالعات تاریخ اسلام. سال نهم، شماره 33. صص 51-29.
  3. اشکواری، محمد‌جعفر و موسوی، سیّد‌جمال و صادقی،‌‌‌ مسعود. (1398). «جهان‌شناسی‌ در عجایب‌نگاریها». نشریة مطالعات تاریخ اسلام. دورة 17، شمارة 26، صص 35-1.
  4. ابن‌سینا، ابوعلی‌حسین‌بن‌عبدالله. (1398). قانون در طب. ترجمۀ عبدالرحمن شرفکندی. چاپ بیستم. تهران: سروش.
  5. اسماعیلپور، ابوالقاسم. (1395). اسطوره، بیان نمادین. چاپ پنجم. تهران: سروش.
  6. براتی، پرویز. (‌۱۳۸۸). عجایب ایرانی: روایت، شکل و ساختار فانتزی عجایب‌نامه‌ها به همراه متن عجایب‌نامه‌ای قرن‌هفتمی.  چاپ اول. تهران: نشر افکار.
  7. حاجی‌خلیفه، مصطفی بن عبدالله. (‌1393). کشف الظنون عن اسامی الکتب و الفنون . به اهتمام:  یوسف بیگ بابا پور. جلد دوم. تهران: سفیر اردهال.
  8. حدّادعادل، غلامعلی. (‌1375). دانشنامه جهانِ‌ اسلام. چاپ اوّل. جلد بیست و چهارم. تهران: موسسه فرهنگی هنری، بنیاد دایرة المعارف‌الاسلامی.
  9. حرّی، ابوالفضل. (‌۱۳۸۵). «وهمناک  در ادبیات کهن».  پژوهش‌های زبان خارجی. دوره-، شماره ۳۴، صص76-61.
  10. حرّی، ابوالفضل. (‌۱۳۹۰). «عجایب نامه ها به منزله ادبیات وهمناک با نگاهی به برخی حکایت های کتاب عجایب هند». فصلنامة نقد ادبی. شماره ۱۵‌، صص164-137.
  11. حرّی، ابوالفضل. (‌۱۳۷۸).  «ژانر و همناک: شگرف و شگفت در داستان‌های فرج بعد از شدت». فصلنامة نقد ادبی. دوره-، شماره3، صص 30-7.
  12. دهخدا، علی‌اکبر. ( 1377).  لغت‌نامه. ج چهارم. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.    
  13. زمرّدی، حمیرا و مهری، فاطمه. (1393). «عجایب‌نامه‌ها و متون عجایب‌نامه‌ای: معرفی ساختاری متنها». فصلنامة تخصصی سبک‌شناسی نظم و نثر فارسی ( بهار ادب). شماره چهارم، صص354-339.
  14. سلطانی، اکرم. (1385). «بحثی پیرامون عجایب‌نامه ها ونظایر آن، معرفی غرایب‌الدنیا و عجایب‌الاعلی شیخ آذری‌طوسی». دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران. سال پنجاه و هفتم، شماره‌2، ص150-131.
  15. صابری تبریزی، زهرا و علّامی، ذوالفقار و فقیه ملک مرزبان، نسرین. (1399). «مطالعه‌ای در باب پیوندهای عجایب‌نامه و اسطوره در جهان عجایب‌نامه». فرهنگ و ادبیات عامه. سال هشتم، شمارة 31، صص 255-233.
  16. عباسی، حبیب‌الله و پیغمبرزاده، لیلا. (1395). «بازخوانی روایت راوندی از تاریخ آل‌سلجوق براساس طرح سراسربین فوکو». متن‌پژوهی ادبی. سال بیستم، شمارة 70، صص27-7.
  17. طوسی، محمّد بن محمود.  (1391). عجایب المخلوقات و غرایب‌الموجودات. به اهتمام منوچهرستوده. چاپ چهارم. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
  18. کوربن، هانری. (1380). تاریخ فلسفة اسلامی. ترجمۀ جواد طباطبایی. تهران: نشر کویر.
  19. مجلسی، علّامه. ( 1403). بحار‌الانوار. جلد هفتاد و یکم. بیروت: نشر دارالاحیا التراث‌العربی.
  20. مسعودی، ابوالحسن‌علی‌بن‌حسین. (1378).  مروج الذهب. ترجمة ابوالقاسم پاینده. جلد اوّل. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 169
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 186


سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب