
تعداد نشریات | 26 |
تعداد شمارهها | 447 |
تعداد مقالات | 4,557 |
تعداد مشاهده مقاله | 5,379,996 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,580,061 |
کیفیّت قدرت در نظام گفتمانی کتاب کتیبهای بر آسمان | ||
ادبیات پایداری | ||
دوره 13، شماره 25، اسفند 1400، صفحه 1-28 اصل مقاله (2.73 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jrl.2022.3224 | ||
نویسندگان | ||
عبداله اکباتان* 1؛ محمود رنجبر2؛ علی تسلیمی3 | ||
1دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه گیلان، گیلان، ایران. | ||
2دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه گیلان، گیلان، ایران. | ||
3دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه گیلان | ||
چکیده | ||
فوکو یکی از اندیشمندانی است که دربارة کیفیت و کارکرد قدرت در مناسبات اجتماعی دیدگاه تأثیرگذاری را ارائه داده است. از نظر وی، عناصر قدرت در شبکهای پیچیده و دائم در تغییر، طی بازیهای متداخل، یکدیگر را تقویت میکنند و با صورتبندیهای جدید به نمایش درمیآیند. وی با بررسی ساختار قدرت در جامعۀ سلطنتی انگلستان نشان داد که چگونه میتوان به جای تمرکز بر حاکمیت قدرت بر پیکرههای به حاشیه رانده شدة بیشمار، به عنوان سوژههای فرعی توجه داشت و به سازوکار روشمند قدرت و عملکرد آن پی برد. در این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی ضمن بحثی دربارة دیدگاه فوکو پیرامون کیفیّت گفتمان قدرت با تمرکز بر متنی از تاریخ شفاهی معاصر به دنبال ردیابی ساز و کار اِعمال قدرت در مناسبات اجتماعی آن در گفتمان حاکم و محکوم برآمدیم. کتاب «کتیبهای بر آسمان» مجموعه خاطرات خلبان اکبر صیاد بورانی روایتی تنگاتنگ از مقاومت و شکلگیری گفتمان و پارهگفتمانهای به حاشیه راندهشده و تاکتیکهای قدرت مسلّط در دوران ده سالۀ اسارت در عراق است. نتایج پژوهش نشان میدهد قدرت مورد نظر فوکو به صورتی پیچیده در روابط چندگانه حاکمیّت زندان با اسیران و اسیران با همبندان خود به شکلی نظاممند وجود داشته است. در این مجموعه خاطره نشان داده میشود که چگونه تعامل و مواجهه با اشکال مختلف قدرت روندی را پدید میآورد تا گفتمان غالب برای سیطرة بیشتر، رژیم حقیقت را به نفع خود تعریف نماید. | ||
کلیدواژهها | ||
قدرت؛ فوکو؛ تاریخ شفاهی؛ کتیبهای بر آسمان | ||
مراجع | ||
احمدی، بابک. (1377). معنای مدرنیته. تهران: مرکز.
استونز، راب. (1379). متفکّران جامعه شناسی، ترجمه مهرداد میر دامادی. تهران: نشر مرکز.
برد، جی اف. (1382). فوکو، قدرت و سیاست، ترجمه محمدعلی قاسمی. فصلنامه گفتمان، شماره112 صص 112-140.
بری، اسمارت. (1385). میشل فوکو، ترجمه لیلا جوافشانی، حسن چاوشیان. تهران: اختران.
بلزی،کاترین. (1398). درآمدی بر پساساختارگرایی، ترجمه فرزاد بوبانی. تهران: ماه و خورشید.
پاینده، حسین. (1388). «نقد شعر زمستان از منظر نظریة روانکاوی لاکان». فصلنامه زبان و ادب پارسی، شماره 42، زمستان، صص 27-46.
پاینده، حسین. (1397). نظریه و نقد ادبی، 2ج. تهران: سمت.
توفیقی، فاطمه. (1394). «آزادی و دینداری از دیدگاه میشل فوکو، با تأکید بر نوشتههای او دربارۀ انقلاب اسلامی ایران». دوره 6، شماره1 -شماره پیاپی 1، بهار و تابستان، صص1-13.
خائفی، عباس. (1390). «بررسی سه قطره خون هدایت بر مبنای نظریه قدرت میشل فوکو». فصلنامة شعر پژوهی (بوستان ادب)، سال چهارم شماره۱ (پیاپی۱۱، بهار۱۳۹۱)،صص59-72.
خرمشاد، محمدباقر، نوذری، محمداسماعیل. (1397). «واکاوی تحول مفهومی فلسفه سیاسی براساس دو مؤلفة حقیقت و قدرت در اندیشه اشتراوس، آرنت و فوکو». مجلةپژوهش سیاست نظری، پاییز و زمستان، شماره24، صص249-290.
داوودی، علیاصغر. (1390). «تحلیل مناسباتقدرت در اندیشة میشل فوکو». نشریه مطالعات سیاسی، تابستان، دوره3، شماره12، صص93 - 116 .
دلوز، ژیل. (۱۳۸۷). فوکو، ترجمة نیکو سرخوش و افشین جهاندیده. تهران: نشرنی.
زیما، پیتروی. (1394). فلسفه نظریه ادبی مدرن، ترجمة رحمان ویسی و عبدالله امینی. تهران: رخداد نو.
سجودی، فرزان؛ فتحی، محمد. (1393). «بررسی ساز وکار خرد قدرت فوکو در نمایش نامة تنها راه ممکن». فصلنامه نامه هنرهای نمایشی و موسیقی، شمارة پاییز و زمستان، دوره5، شماره9، صص1-13.
صالحیزاده، عبدالهادی. (۱۳۹۰). «درآمدی برتحلیلگفتمان میشلفوکو، معرفت فرهنگی و اجتماعی». سال دوم، شماره سوم، صص۱۱۳-۱۴۱.
صیادبورانی، اکبر. (1396). کتیبهای بر آسمان، (خاطراتشفاهی)، به کوشش میرعمادالدین فیاضی. تهران: حوزه هنری.
فرجی، مهدی؛ حمیدی، نفسیه. (1395). «بازنمایی زندگی روزمره در خیابان». فصلنامۀ انجمن ایرانی مطالعات فرهنگسی و ارتباطات، شمارۀ 5، صص 159-178.
فوکو، میشل (الف). (1378). مراقبت و تنبیه (تولد زندان)، ترجمه نیکو سرخوش، افشین جهاندیده. تهران: نشرنی.
فوکو، میشل (ب). (1378). نظم گفتار، ترجمه باقرپرهام. تهران: آگه.
فوکو، میشل. (1388). نیچه، تبارشناسی و تاریخ، ترجمة نیکو سرخوش و افشین جهاندیده. تهران: نشرنی.
کلک، استوارت. (1379). چارچوبهای قدرت، ترجمة مصطفی یونسی. تهران: پژوهشکدة مطالعات راهبردی.
کوثری، مسعود. (1386). «درک آثار هنری در جامعه». مجموعه مقالات اولین هماندیشی جامعه شناسی هنر، تهران: فرهنگستان هنر.
کورنزهوی، دیوید. (1380). فوکو در بوته نقد، ترجمة پیام یزدانجو. تهران: نشر مرکز.
مارکوزه، هربرت. (1385). بعد زیباشناختی، ترجمة داریوش مهرجویی. تهران: هرمس.
نوابخش، مهرداد؛ کریمی، فاروق. (1388). «واکاوی مفهوم قدرت در نظریات میشل فوکو». نشریة مطالعات سیاسی شماره3، صص 41-50.
الیری، تیموتی. (1396). فوکو و ادبیات داستانی، کتاب تجربه، ترجمۀ فرهاد اکبرزاده. تهران: نشر بان. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 427 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 457 |