آمار
| تعداد نشریات | 26 |
| تعداد شماره‌ها | 447 |
| تعداد مقالات | 4,557 |
| تعداد مشاهده مقاله | 5,379,972 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,580,052 |
بررسی تطبیقی-محتوایی اسطورۀ بودا با روایت عامیانه‌ای از شهرستان فسا | ||
| مجله مطالعات ایرانی | ||
| دوره 20، شماره 40، دی 1400، صفحه 1-32 اصل مقاله (848.01 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jis.2019.13975.1933 | ||
| نویسندگان | ||
| عظیم جباره ناصرو1؛ پریچهر کوهنورد* 2 | ||
| 1عضو هیئت علمی دانشگاه جهرم | ||
| 2دانشگاه جهرم | ||
| چکیده | ||
| ادبیات عامیانه بازتاب نگرش مردم و توصیف‌گر اندیشه‌ها و اعتقادات آنهاست. در همۀ فرهنگ‌ها قصه‌های عامیانه‌ای وجود دارد که از اساطیر سرچشمه گرفته است. پژوهش‌های دهه‌های اخیر مردم‌شناسان، در سراسر جهان، از پیوند اسطوره و ادبیات عامه حکایت می‌کند. این ارتباط تنگاتنگ و عمیق با بررسی و موشکافی فرهنگ عامۀ ملت‌ها بیشتر آشکار می‌شود. در این جستار به واکاوی و تحلیل نمونه‌ای از شباهت اسطوره و قصه‌های عامیانه پرداخته شده است. این اسطوره مربوط به سرگذشت بودا، رهبر مذهبی هند است که با روایت دلنشینی از قصه‌های عامیانۀ شهرستان فسا، در استان فارس مطابقت دارد. یافته‌های این پژوهش که به صورت میدانی و به روش توصیفی- تطبیقی انجام گرفته است، نشان می‌دهد که پیوند ژرف و دیرینه‌ای میان ادبیات عامیانه و اساطیر ملت‌های مختلف وجود دارد؛ به‌طوری که قصه‌ها و فرهنگ عامۀ هر قومی با مرور زمان، در فرهنگ ملل دیگر نفوذ یافته و در باور مردم جای گرفته است. درباره شباهت شگرف روایت عامیانه و روایت تاریخی، دو نظریه را میتوان مطرح کرد: نخست این که این دو روایت هیچ‌گونه ارتباط و پیوندی با یکدیگر نداشته‌اند و مشابهت آنها کاملا تصادفی و اتفاقی است؛ نظریۀ دیگر که شاید منطقیتر باشد این است که روایت شفاهی و عامیانه، همان روایت تاریخی است که به مرور زمان دچار دگرگونی در برخی از بخشهای روایت شده است؛ به دیگر سخن روایت شفاهی گونۀ بومی شدۀ روایت مکتوب است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ادبیات عامه؛ اسطوره؛ بودا؛ فسا | ||
| مراجع | ||
|
الف. منابع فارسی
- اسپرغم، ثمین؛ قوام، ابوالقاسم و سمیرا بامشکی. (1397). «بررسی ساختاری قصۀ فایز و پری و اسطورۀ هندی ازدواج گنگا و شاه شانتن». دوماهنامۀ فرهنگ و ادبیات عامه. سال 6، شمارۀ 21، صص 1- 21.
- افشاری، مهران. (1387). تازه به تازه؛ نو به نو. چاپ دوم. تهران: چشمه.
- افشاری، مهران. (1382). «اعجاز قطره؛ نشانه‌هایی از اسطورۀ ایزد نباتی در قصه‌های عامیانۀ فارسی». ایران‌شناسی. شمارۀ 59، صص 564- 557.
- الهامی، داود. (1354). «مسلک بودا در ایران». درس‌هایی از مکتب اسلام. سال 16، شمارۀ 6، صص 37-41.
- الیاده، میرچا. (1376). رساله در تاریخ ادیان. ترجمۀ جلال ستاری. تهران: سروش.
- امین، سیدحسن. (1377). «بازتاب اسطورۀ بودا در ایران و اسلام». کلک. شمارۀ 3، پیاپی 97، صص6-24.
- امین، سیدحسن. (1378). بازتاب اسطورۀ بودا در ایران و اسلام. تهران: میرکسری.
- امین، سیدحسن. (1379). «بودا در منابع ایرانی». چیستا. شمارۀ 168 و 169، صص 699- 701.
- انصاری، زهرا و جمالی، عاطفه و زارعی، بدریه. (1393). «بررسی و طبقه‌بندی انگارۀ اساطیری «درخت- مرد» در قصه‌های عامیانۀ هرمزگان». ادبیات عرفانی و اسطوره‌شناختی. شمارۀ 36، صص 26- 45.
- بهار، مهرداد. (1386). از اسطوره تا تاریخ. گردآورنده ابوالقاسم اسماعیل‌پور. چاپ پنجم. تهران: چشمه.
- درّی، نجمه؛ خیراندیش، سیدمهدی. (1393). «مقایسۀ بازتاب فرهنگ عامه در آثار سیمین دانشور و احمد محمود». دو ماهنامه فرهنگ و ادبیات عامه. سال 2، شمارۀ 3، صص 79- 103.
- رحمتی، حمیدرضا. (1383). «ویژگی‌های قصه‌های عامیانه فارسی». فرهنگ مردم ایران. شماره‌های 3و4، صص 105- 113.
- رضی، هاشم. (1371). آیین مهر (میترائیسم). تهران: بهجت.
- زرگر امینی، غزال. (1387). «نگاهی کوتاه به قصه و قصه‌های عامیانه». رودکی. شمارۀ 22، صص 28- 34.
- زرین‌کوب، عبدالحسین. (1333). «افسانه‌های عامیانه». مجلۀ سخن. دورۀ 5، شمارۀ 12، صص 918- 926.
- چهرازی، منوچهر. (1379). «افسانه‌های عامیانه از دیدگاه شادروان عبدالحسین زرین‌کوب». کتاب ماه تاریخ و جغرافیا. شمارۀ 35، صص 28- 31.
- حنیف، محمد. (1388). «ویژگی‌های قصه‌های عامۀ فارسی». فرهنگ مردم ایران. شمارۀ 17، صص 3-18.
- سعیدواقفی، مریم‌السادات. (1385). «آیین بودا در جهان امروز». کتاب ماه دین. شمارۀ 102 و 103، صص 40-42.
- شیخ صدوق و ملا محمد مجلسی. (1376). بلوهر و بوذاسف. تحقیق و بررسی از سید ابوطالب میرعابدینی. تهران: امیرکبیر.
- ظریفیان، محمود (1371). «پژوهشی در مقایسۀ افسانه‌های عامیانۀ ملل با قصه‌های ایرانی». چیستا. اسفند و فروردین، شمارۀ 86- 87، صص 774- 789.
- گریمال، پی‌یر. (1387). اساطیر جهان. ترجمۀ مانی صالحی علامه. تهران: مهاجر.
- محجوب، محمدجعفر. (1387). ادبیات عامیانه ایران. گردآوری حسن ذوالفقاری. تهران: سخن.
- مظفریان، فرزانه. (1391). «اسطوره و قصه‌های عامیانه». ادبیات عرفانی و اسطوره‌شناختی. شماره 28، صفحه 135-157.
- وحدتی، مهرداد. (1379). «بودا جان هوشیار». کتاب ماه هنر. شمارۀ 25 و 26، صص 95-97.
- هادی، سهراب. (1377). شناخت اسطوره‌های ملل. چاپ اول، تهران: تندیس.
- هاکینز، برادلی. (1382). دین بودا. ترجمه حسن افشار. تهران: مرکز.
- یرژی، چیپک. (1383). «درآمدی بر قصه‌های عامیانۀ فارسی». ادبیات داستانی. شمارۀ 49، صص 72-78.
ب. مصاحبه‌ها
- سرهنگ فیروزی، 70 ساله.
- خدیجۀ غلامی، 68 ساله.
- محمد نوروزی، 72 ساله.
- برگ‌گل رحیمی، 76 ساله. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 346 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 304 |
||