آمار
| تعداد نشریات | 26 |
| تعداد شماره‌ها | 447 |
| تعداد مقالات | 4,557 |
| تعداد مشاهده مقاله | 5,380,005 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,580,078 |
حکومتمندی مدرن در اندیشه میرزا آقاخان کرمانی؛ بنیادها و بایسته‌ها | ||
| مجله مطالعات ایرانی | ||
| دوره 20، شماره 40، دی 1400، صفحه 387-420 اصل مقاله (726.33 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jis.2021.16954.2118 | ||
| نویسندگان | ||
| بیگم ناصری1؛ سمیه حمیدی* 2؛ حسین فرزانه پور3 | ||
| 1دانشگاه بیرجند، دانش آموخته کارشناسی ارشد علوم سیاسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، بیرجند، ایران | ||
| 2عضو هیئت علمی دانشگاه بیرجند، گروه علوم سیاسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، بیرجند، ایران | ||
| 3دانشیار، گروه علوم سیاسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه بیرجند، ایران. | ||
| چکیده | ||
| با ورود تجدد به ایران بسیاری از روشنفکران پیشامشروطه به طرح ایده اصلاحات در جامعه ایران پرداختند. آنها عقیده داشتند که جامعه باید از طریق تحول فکری به مدرنیته برسد. با تبیین علل عقبماندگی ایران به دنبال چارهای برای حل این مشکل پرداختند که در این راستا به تفاوت میان اصول و مبانی حکومت در غرب و ایران پیبردند. روشنفکران بهدلیل آشنایی با مؤلفههای دولتمدرن به طرح اندیشه حکومتمندی مدرن رویآوردند. از جمله روشنفکران پیشامشروطه میرزا آقاخان کرمانی است که با نگاه به وضعیت اروپا و مقایسه آن با وضعیت ایران در این دوره به کنکاش در باب علل عقبماندگی پرداخت. او با آگاهییافتن از مؤلفههای حکومتمندیمدرن به انتقاد از وضعیت جامعه سنتی ایران پرداخت و سعی کرد تا با طرح ایده حکومتمدرن، آن را راهکار خروج ایران از عقبماندگی نشان دهد. نوشتار حاضر بر مبنای روش توصیفی-تحلیلی و با اتکا به نظریه حکومتمندی میشل فوکو، به بررسی نحوه ادراک میرزا آقاخان کرمانی از ماهیت حکومت مدرن بر اساس تحلیل هفت رساله وی پرداخته است. دستاورد این پژوهش نشان میدهد که میرزا آقاخان کرمانی از مولفههای حکومت مدرن همچون قانون، دموکراسی، دولت ملی، تفکیک قوا، قرارداد اجتماعی، نهادهای آموزشی، حقوق بشر در غرب آگاهی داشته، اما نحوه درک او از این مولفهها بر نوع نگرش او به علل عقبماندگی ایران و نحوه گذار از حکومت سنتی و استبدادی به سمت حکومت مشروطه و مدرن تاثیرگذار بوده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تجدد؛ ایران؛ حکومتمندی؛ میرزا آقاخان کرمانی؛ قاجار | ||
| مراجع | ||
|
الف. منابع فارسی
- آجودانی، ماشاءالله. (1393) یا مرگ یا تجدد. تهران: اختران.
- آدمیت ، فریدون. (1357) اندیشههای میرزا آقاخان کرمانی. تهران: انتشارات پیام.
- اسلامی، روحالله. (b1394) «دولت مشروطه و حکومتمندی مکانیکی». دولتپژوهی. بهار، سال اول، شماره1، صص 176-214.
- اسلامی، روحاله؛ خواجهسروی، غلامرضا. (1392) «تکنولوژیهای قدرت در سیاستنامه خواجه نظامالملک». فصلنامه پژوهشهای راهبردی سیاست. سال اول، شماره4، بهار، صص 26-1.
- جلاییپور، حمیدرضا؛ سعیدی، علیاصغر؛ حبیب پور گنابی، کرم. (1391) «تحلیل سیاستگذاری اجتماعی با لنز حکومتمندی». فصلنامه مطالعات جامعهشناختی. دوره19، شماره دوم، صفحات 200-167.
- حبیبپور، کرم. (1393) «جامعهشناسی سیاست آموزشی در ایران با لنز حکومتمندی». فصلنامه برنامهریزی رفاه و توسعه اجتماعی. زمستان، شماره 21، صص284-223.
- ذاکراصفهانی، علیرضا. (1386) فرهنگ و سیاست ایران در عصر تجدد. تهران: مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران.
- سلیمانی، جواد. (1384) از عدالتخانه تا مشروطه غربی. قم: حوزه علمیه قم، مرکز مطالعات و پژوهشهای فرهنگی.
- شاهمحمدی، روحالله. (1394) مبانی دولت مدرن در اندیشه متفکران عصر مشروطه، تهران: آبادبوم.
- فراستخواه، مقصود.(1374) سرآغاز نواندیشی معاصر(دینی و غیردینی). تهران: شرکت سهامی انتشار.
- فوکو، میشل.(1391) تئاتر فلسفه. ترجمه نیکو سرخوش و افشین جهاندیده. تهران: نشرنی.
- کسرایی، محمدسالار؛ مرادخانی، همایون؛ رضایی، محمد.(1390) «فوکو: حکومتمندی، سوژه سیاسی و کنش سیاسی». فصلنامه جامعه شناسی تاریخی. پاییز و زمستان، دوره3، شماره2 ، صص 34-1.
- کسرائی، محمدسالار. (1379) چالش سنت و مدرنیته در ایران. تهران: مرکز.
- میرزا آقاخان کرمانی، عبدالحسین. (1310) رساله ماشاءالله در ردّ رساله إن شاءالله. تهران: نسخه خطی، مرکز اسناد جنبش بابیه.
- میرزا آقاخان کرمانی، عبدالحسین. (1312) هشت بهشت. تهران: نسخه خطی، کتابخانه و موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
- میرزا آقاخان کرمانی، عبدالحسین. (1324) آیینه اسکندری (تاریخ ایران). به تصحیح آقامیرزا جهانگیرخان شیرازی. تهران: چاپ سنگی- سربی، کتابخانه و موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
- میرزا آقاخان کرمانی، عبدالحسین. (1343) جنگ هفتاد و دو ملت. تألیف و ترجمه محمدمیرزا بهادر. چاپخانه ایرانشهر: تهران: چاپ سربی، کتابخانه و موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
- میرزا آقاخان کرمانی، عبدالحسین. (1368) نامههای تبعید. به کوشش هما ناطق و محمدفیروز. تهران: چاپ افق کلن- آلمانغربی.
- میرزا آقاخان کرمانی، عبدالحسین. (بیتاa) سه مکتوب. به کوشش و ویرایش بهرام چوبینه. تهران: نسخه خطی، کتابخانه و موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
- میرزا آقاخان کرمانی، عبدالحسین. (بیتاb) صدخطابه. دکتر محمدجعفر محجوب. تهران: نسخه خطی، کتابخانه و موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
- میلر، پیتر. (1382) سوژه استیلا و قدرت. ترجمه نیکو سرخوش و افشین جهاندیده. تهران: نشر نی.
- نصری، عبدالله. (1386) رویارویی با تجدد. تهران: علم.
ب. منابع لاتین
− Foucault, Michel (2007). Security, Territory, and Population: Lectures at the College de France 1977-78. New York: Palgrave Macmillan. - Inda, Jonathan Xavier (2005). Anthropologies of modernity: Foucault, governmentality, and life politics. Australia, Victoria: Blackwell Publishing Ltd. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 366 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 284 |
||