
تعداد نشریات | 26 |
تعداد شمارهها | 447 |
تعداد مقالات | 4,557 |
تعداد مشاهده مقاله | 5,380,003 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,580,074 |
نگاهی معرفتشناختی به شعر فارسی در دیوان شاعران کرد سدة نوزدهم | ||
نشریه ادبیات تطبیقی | ||
مقاله 2، دوره 14، شماره 26، شهریور 1401، صفحه 35-64 اصل مقاله (982.04 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jcl.2022.18595.3393 | ||
نویسنده | ||
یداللّه پشابادی* | ||
استادیار زبان و ادبیات کردی و عضو هیئت علمی پژوهشکده کردستان شناسی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران | ||
چکیده | ||
ادبیات کردی حاوی حجم معتنابهی شعر فارسی است که تا کنون آنگونه که درخور، شایسته و بایسته است، مورد بررسی و تحلیل علمی قرار نگرفته است. این پژوهش با دیدی تحلیلی-توصیفی مبتنی بر اسناد کتابخانهای برآناست که اشعار فارسی شاعران کرد سدة نوزدهم را با نگاهی شناختگرانه، از حیث دستهبندی سبک-شناختی، نوعشناختی، درونمایهای به بستر بررسی و تحلیل علمی بکشاند و به واکاوی و بازخوانی آن بپردازد. بدان قصد که در خلال این بررسی، ویژگیهای زبانی-ادبی، چارچوب جغرافیایی-سبکشناختی و قوالب آن را بازشناسد. برای اینکه به نتیجة عینی دستیابیم جامعة آماری پژوهش را به شاعران پرآوازة سدة نوزدهم ادبیات کردی، از جمله نالی، سالم، کردی، حاجی قادر کویی، وفایی، شیخ رضا طالبانی، محوی، حریق و ادب محدود کردیم. پیآیة پژوهش حاکی از آن است که شعر فارسی نهفته در دل ادبیات کردی، سوای قابل توجه بودن حجم و مقدار آن، از حیث سبک بیشترین پیوند را با سبک عراقی و در مواردی با سبک هندی دارد. زبان شعری در آن تا حدی تحت تأثیر زبان مادری شاعران بوده است. خلاقیّتها و تصاویر فنّی عمومی و نیز مرتبط با محیط و فرهنگ کردی در آن مشهود است و اینکه انگیزه و سرمنشأ سرایش شعر به فارسی در ادبیات کردی از یک سو در نتیجة تسلط و اشتیاق شاعران کرد به زبان و ادبیات فارسی، و از دیگر سوی برآیند عینی تأثیر گستردة شاعران نامداری چون حافظ، سعدی، مولانا و کلیم همدانی بوده است. | ||
کلیدواژهها | ||
شعر فارسی؛ شعر کردی؛ ادبیات کردی؛ کردان پارسیگوی | ||
مراجع | ||
کتابنامه
الف. منابع فارسی
- احمدی، جمال. (1395). تاریخ ادبیات کردی از آغاز تا جنگ جهانی اول. چاپ اول. سقز: گوتار.
- احمدی، سعید. (1394). تجلی اشعار حافظ در ادبیات کردی: تضمین شاعران کرد از شعر حافظ. تهران: سخنوران.
- امجدی، محیالدین. (1386). بررسی و تحلیل آثار شاعران کرد پارسیگوی. پایاننامة کارشناسی ارشد. دانشگاه تهران.
- برزگر خالقی، محمدرضا. (1388). «عاشقانههای کردی». فصلنامة علمیپژوهشی کاوشنامه، سال دهم، شمارة 18، صص 201-223.
- پارسا، سیداحمد. (1388). تأثیرپذیری شاعران کرد ایران و عراق از حافظ شیرازی. تهران: بیجا.
- جوانرودی، مصطفی؛ یاراحمدی، طارق. (1394). «تأثیرپذیری محوی کرد از اشعار فارسی و عربی سعدی شیرازی». مجموعه مقالات هشتمین همایش پژوهشهای زبان و ادبیات فارسی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 28 و 29 بهمن 94.
- رحیمیان، آرام؛ طاهری، قدرت الله. (1399). «بررسی تحلیلی و تطبیقی بازگشت ادبی ایران و مکتب نئوکلاسیسک اروپا». نشریة ادبیات تطبیقی، سال دوازدهم، شمارة بیست و سوم، پاییز و زمستان 99، صص 185-208.
- ریاحی، محمدامین. (1369). زبان و ادب فارسی در قلمرو عثمانی. چاپ اول. تهران: پارژنگ.
- سجادی، سیدعدنان. (1391). مقایسة زیباشناختی اشعار کردی و فارسی محوی. پایاننامة کارشناسی ارشد، دانشگاه بیرجند.
- شمس، اسماعیل. (1397). «تأثیر حافظ در ادبیات کردی». مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی. از طریق نشانی:
- شمیسا، سیروس. (1386). انواع ادبی. ویرایش چهارم. تهران: میترا.
- شمیسا، سیروس. (1393). کلیات سبکشناسی. چاپ چهارم. ویراست دوم. تهران: میترا.
- شیخاحمدی، سیداسعد. (1373). بررسی، نقد و پژوهش در آثار پارسی شاعران کُرد عراق. پایاننامة کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی. تهران: دانشگاه تربیت مدرس.
- شیخاحمدی، سیداسعد. (1390). «زبان و ادب فارسی و جایگاه آن در شعر شاعران کرد عراق». مجموعه مقالات سومین گردهمایی سراسری انجمن ترویج زبان و ادب فارسی ایران.- شیخاحمدی، سیداسعد. (1394). «تطبیق ادبیات کردی با ادبیات فارسی در زمینة عروض و وزن شعر». پژوهشنامه ادبیات کردی، سال اول، شمارة 1، پاییز 94، صص 1-14.
- علویزاده، فرزانه سادات. (1400). «مطالعات میانرشتهای ادبیات تطبیقی، رویکردهای روششناسی آن و بحران هویت ادبیات تطبیقی». نشریة ادبیات تطبیقی، سال سیزدهم، شمارة بیست و پنجم، پاییز و زمستان 1400، صص179-207.
- غلامرضایی، محمد. (1387). سبکشناسی شعر پارسی از رودکی تا شاملو. چاپ سوم. تهران: جامی.
- محجوب، محمدجعفر. (بی.تا). سبک خراسانی در شعر فارسی. تهران: فردوسی.
- محمدی، اشرف؛ غفاری، نظام. (1395). تجلی آیات و روایات در ادبیات کردی (شیوهها و شواهد) چاپ اول. سنندج: کردستان.
- یاسمی، رشید. (بی.تا.). کُرد و پیوستگی نژادی و تاریخی او. تهران: مجمع ناشر کتاب.
ب. منابع کردی
- ئەدەب، عەبدوڵڵا بەگ میسباحودیوان. (٢٠٠٥). دیوان. کۆکردنەوه، بەراورد، ساغکردنەوەی محەمەد حەمەباقی. چاپی یەکەم. هەولێر: ئاراس.
- تاڵەبانی، شێخ ڕەزا. (١٣٩٢). دیوان. کۆکردنەوه و ساغکردنەوەی شێخ محەمەدی خاڵ و ئومێد ئاشنا. [بێ ناونیشانی چاپ].
- حەریق، مەلاساڵح. (١٣٦٩). دیوان. کۆکردنەوەی سەید نەجمەدینی ئەنیسی. سەقز: بڵاوکەرەوەی محەمەدی.
- حەریق، مەلاساڵح. (١٣٩٩). دیوان. ساغکردنەوە و پێداچوونەوەی جەعفەر قەهرەمانی و محەمەد ئیسمائیلنەژاد. چاپی یەکەم. سنه: زانستگای کوردستان.
- سالم، عەبدولڕەحمان بەگ. (١٣٩٦). دیوان. ڕێککردن و لێکدانەوەی ئیسماعیل کەسنەزانی. چاپی یەکەم. سنه: ئاڵای ڕووناکی.
- سەجادی، عەلائەدین. (١٣٩٥). مێژووی ئەدەبی کوردی. چاپی دووەم. سنه: کوردستان.
- شێخ وەسانی، فەقێ. (٢٠١٥). خۆشناو و دۆ و دۆشاو. چاپی یەکەم. هەولێر: ئاوێر.
- کوردی، مستەفا بەگ. (٢٠١٠). دیوان. ٢بەرگ. لێکدانەوەی محەمەد مستەفا "حەمەبۆر". چاپی یەکەم. هەولێر: ئاراس.
- کۆیی، حاجی قادر. (١٣٩٠). دیوان. لێکۆڵینەوه و لێکدانەوەی سەردار حەمید میران و کەریم مستەفا شارەزا. سنه: کوردستان.
- مەحوی، مەلامەحمەد کوڕی مەلا عوسمانی بالخی. (١٣٨٧). دیوان. لێکدانەوە و لێکۆڵینەوەی مەلا عەبدولکەریمی مودەڕیس و محەمەدی مەلا کەریم. چاپی پێنجەم. سنه: کوردستان.
- نالی، مەلا خدری ئەحمەدی شاوەیسی میکایەڵی. (١٣٩٢). دیوان. لێکۆڵینەوە و لێکدانەوەی مەلا عەبدولکەریمی مودەڕیس و فاتیح عەبدولکەریم. چاپی نۆهەم. سنه: کوردستان.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 715 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 379 |