
تعداد نشریات | 26 |
تعداد شمارهها | 447 |
تعداد مقالات | 4,557 |
تعداد مشاهده مقاله | 5,380,005 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,580,079 |
تصویر فرهنگ و هنر ایران در عصر عباسی اول (بررسی موردی اشعار حسین بن ضحاک) | ||
مجله مطالعات ایرانی | ||
مقاله 17، دوره 21، شماره 41، تیر 1401، صفحه 565-605 اصل مقاله (1.83 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jis.2022.18553.2255 | ||
نویسندگان | ||
محسن محمدی* ؛ علی اصغر قهرمانی مقبل | ||
زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
فرهنگ و هنر هر ملتی، نشان از پیشینه، اصالت و تمدن دیرینه آنها دارد. ایران، دارای فرهنگ و تمدنی عظیم و مثال زدنی بوده و نقش ایرانیان در فرهنگ و هنر، زبانزد عام و خاص بوده است، بنابراین به تصویر کشیدن فرهنگ و تمدن غنی ملتی که زوایای پنهان فراوانی دارد، اهمیت مییابد. حسین بن ضحاک، شاعر ایرانی الأصل و عربی سرای عصر عباسی اول، شاعر ظریف و نادرهگویی بود که توانست، فرهنگ و اصالت ایران باستان را که جلوههایی از آن در عصر عباسی بروز و ظهور یافته بود، در زوایای مختلفی نشان دهد. این پژوهش، به روش توصیفی و تحلیلی، اشعار ابن ضحاک را مورد بررسی قرار داده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که شاعر، با جزئی نگری و تلفیق فرهنگ و هنر ایران باستان که جلوههایی از آن، در عصر عباسی نمود یافته بود، توانسته تا به عظمت و نقش فرهنگ و هنر ایرانیان اشاره بیان نماید. | ||
کلیدواژهها | ||
حسین بن ضحاک؛ عصر عباسی اول؛ فرهنگ و هنر؛ شعر عربی | ||
مراجع | ||
الف. منابع فارسی
- آرمسترانگ، کارن. ( 1387ش ). بودا، مترجم، نسترن پاشایی، چاپ اول، تهران، نشر فراروان.
-ابراهیمی دینانی، غلامحسین. ( 1379ش ). شعاع اندیشه و شهود در فلسفه سهروردی، چاپ پنجم، تهران، حکمت.
ابن راوندی. ( 2015م ). دائرة المعارف بزرگ اسلامی، جلد سوم، چاپ اول، مرکز دائرة المعارف اسلامی.
-امام شوشتری، محمدعلی. ( 1347ش ). فرهنگ واژههای فارسی در عربی، چاپ اول، تهران، سلسله انتشارات انجمن آثار علمی.
-آذرتاش، آذ نوش. ( 1354ش ). فرهنگ ایران در برخورد با فرهنگهای دیگر، تهران، شورای عالی فرهنگ و هنر.
- براون ادوارد. (1356ش). تاریخ ادبی ایران، ترجمه علی پاشا، جلد اول، چاپ سوم، تهران، انتشارات امیر کبیر.
- بعلبکی، منیر ( 1992م ). ثقافة المورد « زریاب »، بیروت، دارالعلم للملایین.
- حدادی، نصرتالله ( 1376ش ). فرهنگ نامه موسیقی ایران، چاپ اول، تهران، انتشارات توتیا.
- دهخدا، علی اکبر ( 1377ش). لغت نامه، تحقیق محمد معین و سید جعفر شهیدی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
- زرین کوب، عبدالحسین ( 1389ش). نقد ادبی: جستجو در اصول و روش ها و مباحث نقادب با بررسی در تاریخ نقد و نقادان، تهران، امیر کبیر.
- زمانی، عباس ( 1355ش). تاثیر هنر ساسانی در هنر اسلام. تهران: اداره کل نگارش وزارت فرهنگ و هنر.
- یارشاطر، احسان ( 1381ش) حضور ایران در جهان اسلام، تهران، مروارید.
- فرای، ریچارد.ن (1363ش). عصر زرین فرهنگ ایران، ترجمه مسعود رجب نیا، چاپ دوم، تهران، انتشارات سروش.
- کریستن ســن، آرتــور (1336ش). موســیقی و تمــدن ساســانی، تاریــخ تمــدن ایــران به همــکاری جمعــی از دانشــوران ایران شــناس اروپــا، بــا مقدمــه به قلــم: هانــری ماســه و رنــه گروســه، ترجمــۀ جــواد محبی، تهران، انتشارات گوتمبرگ.
- معین ، محمد. (1338ش). مزدیسنا و ادب فارسی ، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
-نامور مطلق، بهمن (1388ش). درآمدی بر تصویر شناسی، معرفی یک روش نقد ادبی و هنری در ادبیات تطبیقی، مطالعات ادبیات تطبیقی، دوره3، شماره 12 ، 119-138
-هیل، درک و گرابار، الگ (1286ق). معماری و تزیینات اسلامی، ترجمه مهرداد وحدتی، تهران، علمی و فرهنگی.
-هیلن براند، روبرت (1274ق). معماری: هنرهای ایران، زیر نظر دبلیو فریه، ترجمه پرویز مرزبان، تهران، نشر فروزان روز.
یعقوبی، ابن واضح (1367ش). تاریخ یعقوبی، ج1، تحقیق علی اکبر فیاض، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
اعظمی، زهرا، شیخ الحکمایی، محمدعلی، و شیخ الحکمایی، طاهر (1292ق). مطالعات تطبیقی نقوش گیاهی گچ بری های کاخ تیسفون با اولین مساجد ایران ( مسجد جامع نائین، مسجد جامع اردستان، مسجد جامع اصفهان )، نشریه هنرهای زیبا، هنرهای تجسمی، ( 4 ). 24-15.
فارمر، هنری جورج (1377ش). موسیقی در ایران و سرزمینهای اسلامی، ترجمه علی محمد حق شناس، فصلنامه موسیقی ماهور، سال اول، شماره یک، 9-34.
نیکنام، حسین میرزا و محمدرضا صرفی (1381ش)، پیشگویی در شاهنامه فردوسی، مجله مطالعات ایرانی، سال1، شماره2، صص153-172
ولوی،علی محمد. (1388ش). «دربار ساسانی و مسیحیان: مدارا یا تعصب»، مجله تاریخ ایران، شماره 62/5.132-152.
ب.منابع عربی
-ابن جوزی (بیتا). المنتظم فی تاریخ الأمم، تحقیق عبدالرحمن بن علی، ج11، بیروت، دارالکتب العلمیة.
ابن طیفور، ابوالفضل احمدبن ابی طاهر ( 1423 ). کتاب بغداد، المطبعة الثانیة، القاهرة، مکتبة الخانجی.
-أصفهانی، أبوالفرج. ( 1992م). الأغانی، ج7، بیروت، دارالکتب العلمیه.پ
-حسن الزیات، أحمد. (بیتا). تاریخ ادبیات، چاپ بیست و هشتم، بیروت: دارالثقافة.
-ضحاک، الحسین. (2005م). دیوان، تحقیق جلیل العطیه، الطبعة الأولی، بغداد، لمنشورات الجمل.
-عبود، عبدة، ماجدة حمود و غسان السید (2001م). الأدب المقارن، دمشق، منشورات جامعة دمشق.
-السامرایی، ابراهیم (1997م). الدَّخیل فی الفارسیة و العربیّة و الترکیّة، الطبعة الأولی، بیروت، مکتبة لبنان.
-الحوفی، احمد محمد. (1978م). تیارات ثقافیة بین العرب و الفرس، الطبعة الثالثة ، القاهرة ، دارنهضة بمصر.
-شوقی ریاض، أحمد. (1967م). الحسین بن الضحاک حیاته و شعره، المجلس الأعلی لرعایة الفنون و الآداب.
- جهشیاری، محمدبن عبدوس. (1938م). کتاب الوزراء و الکتّاب، تحقیق مصطفی السقا و الآخرین، المطبعة الأولی، قاهرة، مطبعة مصطفی البابی الحلبی.
-زیدان، جرجی. (1936م). تاریخ الآداب اللغه العربیه، بیروت، دارالفکر.
-رامپوری، غیاث الدین محمدبن جلال الدین شرف الدین. (1363ش). غیاث الغة، به کوشش منصور ثروت، چاپ اول، تهران، نشر امیر کبیر.
یاقوت حموی، شهاب الدین احمدبن عبدالوهاب (1423ق). نهایة الارب فی فنون الادب، قاهره، دارالکتب و الوثائق القومیة.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 300 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 234 |