دانشگاه شهید باهنر کرمان

 آمار

تعداد نشریات26
تعداد شماره‌ها447
تعداد مقالات4,557
تعداد مشاهده مقاله5,379,993
تعداد دریافت فایل اصل مقاله3,580,058
قدیری یگانه, شبنم, آذر, اسماعیل, زیرک, ساره. (1401). تحلیل تطبیقی معنویت فطری در مثنوی مولوی و خدای ناخودآگاه ویکتور فرانکل. , 14(27), 285-332. doi: 10.22103/jcl.2022.18582.3395
شبنم قدیری یگانه; اسماعیل آذر; ساره زیرک. "تحلیل تطبیقی معنویت فطری در مثنوی مولوی و خدای ناخودآگاه ویکتور فرانکل". , 14, 27, 1401, 285-332. doi: 10.22103/jcl.2022.18582.3395
قدیری یگانه, شبنم, آذر, اسماعیل, زیرک, ساره. (1401). 'تحلیل تطبیقی معنویت فطری در مثنوی مولوی و خدای ناخودآگاه ویکتور فرانکل', , 14(27), pp. 285-332. doi: 10.22103/jcl.2022.18582.3395
قدیری یگانه, شبنم, آذر, اسماعیل, زیرک, ساره. تحلیل تطبیقی معنویت فطری در مثنوی مولوی و خدای ناخودآگاه ویکتور فرانکل. , 1401; 14(27): 285-332. doi: 10.22103/jcl.2022.18582.3395

تحلیل تطبیقی معنویت فطری در مثنوی مولوی و خدای ناخودآگاه ویکتور فرانکل

نشریه ادبیات تطبیقی
مقاله 10، دوره 14، شماره 27، اسفند 1401، صفحه 285-332    اصل مقاله (978.98 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jcl.2022.18582.3395
نویسندگان
شبنم قدیری یگانه1؛ اسماعیل آذر* 2؛ ساره زیرک3
1دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکدة ادبیات و علوم انسانی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکدة ادبیات و علوم انسانی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
3استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکدة ادبیات و علوم انسانی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
چکیده
یکی از پایه‌های مکتب معنادرمانی ویکتورفرانکل خدای ناخودآگاه است. به باور فرانکل سرکوب اعتقاد به خداوند سبب روان‌رنجوری می‌شود و درمان آن به خودآگاه درآوردن یادکرد تعالی است. درک خدای ناخودآگاه شهودی است و تمامی انسان‌ها در موقعیت اضطرار ناخودآگاه از طریق دعا با خداوند ارتباط برقرار می‌کنند. به باور مولوی نیز معنویت فطری و درک آن شهودی است. در مثنوی تمام انسان‌ها فارغ از هر دین و مسلکی در تنگناهای زندگی با دعا به درگاه خداوند التجا می‌کنند. رویکرد تطبیقی در مقایسة معنویت فطری در مثنوی با نظریة خدای ناخودآگاه فرانکل ابعاد و گسترة تفکر مولوی را بهتر آشکار خواهد ساخت. پژوهش حاضر به روش توصیفی-تحلیلی درصدد پاسخ به این پرسش‌هاست که وجوه همسویی و یا تفاوت‌های این دو دیدگاه در چیست؟ فرضیه این است که باوجود برخی تشابهات، تفاوت‌هایی در سرچشمه‌های آن‌ها دیده می‌شود. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که فرانکل از منظر روان‌شناسی نمود خدای ناخودآگاه را در رابطة علت و معلولی اضطرار انسان و دعا برای گشایش می‌داند، اما مولوی قرارگرفتن در موقعیت اضطرار را عنایت الهی و زمینه‌ساز قرب به او می‌شمارد. فرانکل انسان را آغازگر رابطه با خداوند می‌شمارد، اما مولوی توفیق و عنایت حق را ایجادکنندة رابطه می‌داند. فرانکل نگاهی کارکردی و فایده‌گرا به ایدة خدا دارد، اما مولوی نگاهی وجودی و غایت‌مند.
کلیدواژه‌ها
"خدای ناخودآگاه"؛ "معنادرمانی"؛ "ویکتورفرانکل"؛ "معنویت فطری"؛ "مثنوی"؛ "مولوی"
مراجع
 

  • قرآن کریم. (1396). ترجمة مسعود انصاری تالشی. چاپ اول. تهران: جامی
  • استعلامی، محمد. (1393). مثنوی مولانا جلال‌الدین محمد بلخی. جلد سوم. چاپ دهم. تهران: سخن.
  • الهی، بهرام. (1380). معنویت یک علم است (مبانی معنویت). ترجمة فرزاد امینی. چاپ اول. تهران: جیحون
  • پژوهنده، لیلا. (1391). «رابطة خدا و انسان در ادبیات خداشناسی و عرفانی با تأکید بر آثار مولوی». ادب پژوهی. دورة ششم، ش 22، صص 97-124
  • پورنامداریان، تقی. (1399). در سایة آفتاب. چاپ پنجم. تهران: سخن.
  • حیدری، علی. (1379). «ناخودآگاه روحی و خلأ وجودی از دیدگاه قرآن و روان­شناسی جدید». پژوهش‌های قرآنی. دورة ششم، ش 21، صص332-339
  • ذاکر، صدیقه. (1377). «نگاهی به نظریة فرانکل در روان­شناسی دین». قبسات. دورة سوم، ش 8 و 9. صص 76-95
  • زمانی، کریم. (1397). میناگرعشق. چاپ 16، تهران، نی.
  • شریفیان، مهدی و وفایی بصیر، احمد.(1390). «مشترکات ابن عربی و مولوی در حوزة اندیشة عرفانی». دانشکدة ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید باهنر کرمان، دورة دوم، ش 4، صص 95-123
  • طهوری، نیر. (1390). «بیخودی در شعر مولانا و ارتباط آن با هنر». هنر و معماری. دورة اول، ش 1، صص 7-26.
  • عربیان، علی. (1392).گنج روان، تحلیل و تفسیر مثنوی معنوی از دیدگاه
    روا­­­ن­شناسی    . چاپ اول. اصفهان: نقش مانا.
  • غزازنی، الهام. (1396). «رابطة بین انسان و خدا از نگاه مولانا». دین‌پژوهی. دورة سوم. ش 6. صص 111-122
  • فرانکل، ویکتور. (1393). خدا در ناخودآگاه. ترجمة ابراهیم یزدی. چاپ سوم. تهران: خدمات فرهنگی رسا.
  • فرانکل، ویکتور.(1396). انسان در جستجوی معنای غایی. ترجمة احمد صبوری و عباس شمیم. چاپ سوم. تهران: آشیان.
  • فرانکل، ویکتور. (1397 الف). میل به معنا. ترجمة کیومرث پارسای. تهران: تمدن علمی.
  • فرانکل، ویکتور. (1397 ب). پزشک و روح. ترجمة فرخ سیف بهزاد. چاپ چهارم. تهران: درسا.
  • فروزانفر، بدیع‌الزمان. (1361)، احادیث مثنوی. چاپ سوم. تهران: امیرکبیر.
  • فروزانفر، بدیع‌الزمان. (1386). شرح مثنوی شریف. چاپ پنجم. تهران: علمی و فرهنگی.
  • قنبری، بخشعلی. (1389). «بررسی مفهوم رابطة انسان و خدا در مثنوی». نامة الهیات. دورة چهارم، ش 10، صص 71-86
  • کمپانی زارع، مهدی. (1396). مولانا و مسائل وجودی انسان. چاپ دوم. تهران: نگاه معاصر.
  • لوئیس، فرانکلین دین. (1397). مولانا دیروز تا امروز شرق تا غرب، دربارة زندگی، معارف و شعر جلال‌الدین محمد بلخی. ترجمة حسن لاهوتی. چاپ پنجم. تهران: نامک.
  • مارشال، ماریا. (1396). منشور معنادرمانی. ترجمة رحیم رابط. چاپ اول. تهران: رشد.
  • محمدپور، احمدرضا. (1390). ویکتور امیل فرانکل بنیان‌گذار معنادرمانی (فرادیدی بر روان­شناسی و روان­درمانی وجودی). چاپ سوم. تهران: دانژه.
  • مولون، فیل. (1398). ناخودآگاه. ترجمة محمدهادی فروزش نیا. چاپ اول. خراسان رضوی: نشر جالیز.
  • مولوی، جلال‌الدین محمد. (1389). مثنوی معنوی. تصحیح رینولد نیکلسون. چاپ سوم. تهران: هنرسرای گویا.
  • مولوی، جلال‌الدین محمد. (1383). غزلیات شمس. تصحیح بدیع‌الزمان فروزانفر. چاپ اول. تهران: پژوهش.
  • مولوی، جلال‌الدین محمد. (1393). فیه ما فیه. شرح کریم زمانی. چاپ چهارم. تهران: معین.
  • می، رولو. (1392). روان­شناسی وجودی. ترجمة میرجواد سید حسینی و فیروزه بکتاش. چاپ اول. تهران: ارجمند.
  • نراقی، آرش. (1399). آینة جان: مقالاتی دربارة احوال و اندیشه‌های مولانا جلال‌الدین بلخی. چاپ پنجم. تهران: نگاه معاصر.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 456
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 242


سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب