آمار
| تعداد نشریات | 26 |
| تعداد شماره‌ها | 447 |
| تعداد مقالات | 4,557 |
| تعداد مشاهده مقاله | 5,379,973 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,580,054 |
ارائه مدل مفهومی فضای زیرسطحی زیست پذیر با استفاده ازنظریه بنیانی (نمونه موردی: کلان-شهر مشهد) | ||
| جغرافیای اجتماعی شهری | ||
| مقاله 11، دوره 9، شماره 1 - شماره پیاپی 20، فروردین 1401، صفحه 213-231 اصل مقاله (1.53 M) | ||
| نوع مقاله: مقالۀ پژوهشی (کاربردی - توسعه ای) | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/JUSG.2022.2068 | ||
| نویسندگان | ||
| مریم ابراهیم پور* 1؛ ابوالفضل منصوری اطمینان2 | ||
| 1استادیار گروه شهرسازی و معماری، دانشگاه غیرانتفاعی خاوران ، مشهد ، ایران. | ||
| 2دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| مقدمه: امروزه عواملی از قبیل رشد شتابان جمعیت، افزایش فقر، کاهش شاخص های کیفیت زندگی، رشد سکونتگاه های غیررسمی (حاشیه‌نشینی)، آلودگی های زیست‌محیطی و غیره منجر به ناپایداری و کاهش زیست پذیری جوامع شهری شده است. بدین منظور طی دهههای اخیر، برنامه ریزان شهری راهکارهای گوناگونی را ارائه نموده اند که در این بین، بهره گیری از فضاهای زیرسطحی، مفهومی در حال ظهور است که طی سال های اخیر توجه زیادی را به خود جلب نموده است. داده و روش: هدف از انجام پژوهش حاضر ارائه مدل مفهومی فضای زیرسطحی زیست پذیر است. پژوهش حاضر از نوع کیفی و به لحاظ نوعشناسی "تک‌روشی موازی" است. لذا جهت تحلیل دادههای کیفی از روش فرا ترکیب (تحلیل پایه) و تحلیل محتوا (تحلیل مکمل) به‌صورت هم‌زمان استفاده‌شده است. تحلیل پایه منجر به ارائه مدل مفهومی اولیه و تحلیل مکمل منجر به تبیین مؤلفه ها و کشف روابط علی– معلولی میگردد. روش جمع‌آوری اطلاعات، مطالعه اسنادی و مصاحبه نیمه ساختارمند می‌باشد. جهت تحلیل دادههای کیفی و کدگذاری از نرم‌افزار Nvivo استفاده شده است. یافته‌ها: یافته های پژوهش حاکی از 4 مولفه بنیادی و کلیدی در ساختار مدل نهایی است که عبارتنداز: " فرهنگ- اجتماع"، "تاب‌آوری"، " محیطزیستی" و " کالبدی- بصری". بر اساس 4 مؤلفه کلیدی و در بخش دوم پژوهش، 458 ارجاع بهدست آمد که با بازبینی متعدد و ادغام کدها بر اساس تشابه در طی چندین مرحله تلخیص داده ها، 24 کد اولیه و 4 کد محوری استخراج گردیده است. نتیجه‌گیری: مدل مفهومی منطبق بر الگوی دانه ستارهای جهت تحقق فضای زیرسطحی زیست پذیر ارائه گردید. در راستای الگوی مذکور 4 مؤلفه کلیدی فرهنگ- اجتماع؛ کالبدی- بصری؛ تاب آوری و محیطزیستی به‌عنوان ساختار اصلی ارائه گردیدند. هرکدام از عوامل دارای زنجیرهای آشیانه ای و سلسله مراتبی هستند. مؤلفه‌های رنگ تعلق و هویت به‌عنوان درون‌مایه‌های بعد فرهنگ– اجتماع بوده و زیر درون‌مایه‌های مکان‌یابی با توجه به بحران های طبیعی، مدیریت بهینه بحران، کاهش درجه ریسک و خطر از طریق نوع کاربری‌ها، توجه به آسایش اقلیمی در سطوح زیرین و تنظیم دقیق تأسیسات در سطوح زیرین به ترتیب تکمیل‌کننده بعد تاب‌آوری در الگوی دانه ستارهای می‌باشد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| "زیست پذیری"؛ "فضای زیرسطحی"؛ "فرا ترکیب"؛ "تحلیل محتوا" | ||
| مراجع | ||
|
پریزادی، طاهر؛ مرادی، طاهر و ساکی، فاطمه. (1398). تحلیل زیست پذیری در محله های بخش مرکزی شهرها؛ مطالعه موردی: بخش مرکزی شهر بروجرد. فصلنامه علمی- پژوهشی مطالعات شهری، شماره 21، 16-3.
پور جعفر، علی؛ رنجبر، احسان؛ خرمی، علی. (1396). تبیین مدل نوین کیفیت های طراحی شهری فضاهای شهری زیرزمینی. فصلنامه علمی- پژوهشی نقش‌جهان، شماره 3، 95-79.
حسینی، راحله. (1394). تدوین معیارهای توسعه فضاهای زیرسطحی از منظر شاخص های مدیریت بحران شهری. نشریه باغ نظر، 12 (35)، 64-53.
خزاعی نژاد، فروغ؛ سلیمانی مهرنجانی، محمد؛ تولایی، سیمین؛ رفیعیان، مجتبی؛ زنگانه، احمد. (1395). زیست پذیری شهری: مفهوم، اصول، ابعاد و شاخصها. فصلنامه پژوهشهای جغرافیای برنامهریزی شهری، 4 (1)، 50-27.
ردایی، مهجبین؛ صالحی، اسماعیل؛ فریادی، شهرزاد. (1397). تحلیل راهبردی مبتنی بر عقلانیت اکولوژیک برای توسعه فضاهای زیرسطحی شهری با رویکرد زیستپذیری (مطالعه موردی: شهر کویری یزد). فصلنامه برنامهریزی توسعه شهری و منطقه‌ای، 3 (6)، 80-43.
رزاقی اصلی، سینا؛ خاتمی، متین؛ امتی، مصطفی. (1397). بازشناسی مؤلفه‌های مؤثر در زیست پذیری فضاهای امن زیرسطحی مبتنی بر رویکرد نظریه مبنایی. فصلنامه مدیریت شهری، شماره 50، 128-121.
سعیده زرآبادی، زهرا سادات؛ هوشمند، مرجانه؛ ماجدی، حمید؛ نوری، علی. (1398). ارائه مدل مفهومی از مؤلفه‌های فضای زیرسطحی به‌عنوان محرک توسعه شهر با استفاده از نظریه داده بنیاد. فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره 135، 62-56.
سید علیان، انیسه؛ عبدی، کمیل. (1398). فضاهای زیرسطحی شهرها؛ ظرفیتی پنهان در توسعه پایدار شهری. فصلنامه علمی- تخصصی دانش انتظامی، 9 (33)، 24-13.
صرافی، مظفر؛ رضویان، محمدتقی؛ طالبیان، محمد حسن؛ اکبری، محمدرضا. (1398). سنجش و ارزیابی وضعیت مؤلفه‌های زیست پذیری خیابان از دیدگاه شهروندان (مطالعه موردی: خیابان ولیعصر تهران)، فصلنامه علمی- پژوهشی نگرشهای نو در جغرافیای انسانی، 11 (3)، 430-415.
علیالحسابی، مهران؛ مولائی، اصغر. (1392). ارتقای پایداری شهرهای بزرگ در برابر مخاطرات محیطی با رویکرد توسعه زیرسطحی (نمونه موردی: شهر تهران). فصلنامه آمایش محیط، شماره 22، 62-39.
فلاحی، علیرضا. (1393). مستندسازی طراحی شهر زیرزمینی گوجی در ویتنام از منظر پدافند غیرعامل. فصلنامه مسکن و محیط روستا، شماره 147، 64-51.
مولائی، اصغر. (1391). توسعۀ پایدار شهری با استفاده از فضاهای زیرسطحی- مطالعه موردی: محدودهی میدان تجریش. نشریه مهندسی تونل و فضاهای زیرزمینی، 1 (1)، 88-69.
مولائی، اصغر. (1397). مطالعۀ قابلیت های شهرسازی زیرزمینی در ارتقای ایمنی شهر با رهیافت پدافند غیرعامل. نشریهی علمی- پژوهشی شهر ایمن، 1 (4)، 16-1.
مولایی، اصغر. (1398). توسعه فضاهای زیرسطحی شهری؛ راهبردی نوین در توسعه شهری. فصلنامه مطالعات ساختار و کارکرد شهری، 6 (18)، 86-57.
نصر اصفهانی، رضا؛ صفاری، بابک؛ بشیری، مجید. (1397). تعیین کاربری بهینه فضاهای زیرزمینی شهری (خیابان های منتخب شهر اصفهان). فصلنامه علمی- پژوهشی اقتصاد و مدیریت شهری، شماره بیست و دوم، 110-95.
Admiraal, H., Cornaro, A. (2018). Future cities–resilient cities. In Underground Spaces Unveiled: Planning and creating the cities of the future. (pp. 115-127): ICE Publishing. Bobylev, N. (2016). Underground space as an urban indicator: Measuring use of subsurface. Tunneling and Underground Space Technology 55 (2016) 40–51. https://doi.org/10.1016/j.tust.2015.10.024. Broere, W. (2016.( Urban underground space: Solving the problems of today’s cities. Tunnelling and Underground Space Technology 55 (2016) 245-248. doi.org/10.1016/j.tust.2015.11.012. Childers, D. L., Pickett, S.T. A., Grove, J. M. (2014(.Advancing urban sustainability theory and action: Challenges and opportunities. Landscape. Urban Plan, 125, 320–328. https://doi.org/10.1016/j.landurbplan.2014.01.022. Cui, J; Broere, W., Lin, D. )2021.( Underground space utilisation for urban renewal, Tunnelling and Underground Space Technology. 108(3):103726, DOI: 10.1016/j.tust.2020.103726. Emilija, S (2017). Understanding the Livability in a City through Smart Solutions and Urban Planning Toward Developing Sustainable Livable Future of the City of Skopje. Procedia Environmental Science. (37), 442-453. https://doi.org/10.1016/j.proenv.2017.03.014. Heping, X., Yanhui, Zh., Yiyan, Ch, Qi, Peng., Zhiyi, L., Jianbo, Zh. (2021). A case study of development and utilization of urban underground space in Shenzhen and the Guangdong-Hong Kong-Macao Greater Bay Area. Tunnelling and Underground Space Technology incorporating Trenchless Technology Research. 107:103651, DOI: 10.1016/j.tust.2020.103651. Higgs, C., Badland, H., Simons, K., D. Knibbs, L., Giles‑Cort, B. (2018). The Urban Liveability Index: developing a policy-relevant urban liveability composite measure and evaluating associations with transport mode choice. International Journal of Health Geographic's, https://doi.org/10.1186/s12942-019-0178-8. Hunt, D.V., Makana, L.O., Jefferson, I., Rogers, C.D.F. (2015). Livable cities and urban underground space. Tunnelling and Underground Space Technology, http://dx.doi.org/10.1016/j.tust.2015.11.015. ISOCARP. (2020). Think Deep: Planning, development and use of underground space in cities. Jianqiang. C., Wout, B., Dong, L. (2021). Underground space utilization for urban renewal, Tunneling and Underground Space Technology, Volume 108, February 2021, 103726, https://doi.org/10.1016/j.tust.2020.103726. Penga, J., Penga, F., Yabukib, N., Fukudab, T. (2019). Factors in the development of urban underground space surrounding metro stations: A case study of Osaka, Japan. Tunneling and Underground Space Technology. 91. 103009, https://doi.org/10.1016/j.tust.2019.103009. Qian, Q. H. (2016). Present state, problems and development trends of urban underground space in China. Tunneling and Underground Space Technology, 55, 280–289. https://doi.org/10.1016/j.tust.2015.11.007. Ritter. S., Hale. S., Jenny, L., Sean Salazar, L., von der, T. (2021). From urban underground space (UUS) to sustainable underground urbanism (SUU): Shifting the focus in urban underground scholarship. Land Use Policy, Volume 109, October 2021, 105650, https://doi.org/10.1016/j.landusepol.2021.105650. Shobeiri, A. (2017). Development of subsurface spaces by sustainable urban development approach. Revista QUID. (Special Issue), 1679-1687. Sterling, R., Admiraal, H., Bobylev, N., Parker, H., Godard, J.P., Vähäaho, I., Rogers, C.D.F., Shi, X., Hanamura, T. (2012). Sustainability issues for underground space in urban areas." Proc. ICE – Urban. Des. Plan, 165(4), 241–254. http://dx.doi.org/ 10.1680/udap.10.00020 (14). Tender. L, M., Pedro Couto, J., Bragança, L. (2017). the role of underground construction for the mobility, quality of life and economic and social sustainability of urban regions. Civil Engineering, REM, Int. Eng. J., Ouro Preto, 70(3), 265-271. https://doi.org/10.1590/0370-44672016700151. Xiang, W. N. (2016). Ecophronesis: The ecological practical wisdom for and from ecological practice." Landscape Urban Plan, 155, 53–60. https://doi.org/10.1016/j.landurbplan.2016.07.005. Yong-Kang, Q., Fang-Le, P., Soheil, S., Abbas .R. (2019). Socio-environmental costs of underground space use for urban sustainability. Sustainable Cities and Society, Volume 51, November 2019, 101757, https://doi.org/10.1016/j.scs.2019.101757. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,272 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 206 |
||