دانشگاه شهید باهنر کرمان

 آمار

تعداد نشریات26
تعداد شماره‌ها447
تعداد مقالات4,557
تعداد مشاهده مقاله5,379,998
تعداد دریافت فایل اصل مقاله3,580,062
معصومی, محمد رضا. (1401). پیشنهاد تصحیح قیاسی چند واژه در عتبۀ الکتبه. , 25(51), 133-155. doi: 10.22103/jll.2022.19275.2982
محمد رضا معصومی. "پیشنهاد تصحیح قیاسی چند واژه در عتبۀ الکتبه". , 25, 51, 1401, 133-155. doi: 10.22103/jll.2022.19275.2982
معصومی, محمد رضا. (1401). 'پیشنهاد تصحیح قیاسی چند واژه در عتبۀ الکتبه', , 25(51), pp. 133-155. doi: 10.22103/jll.2022.19275.2982
معصومی, محمد رضا. پیشنهاد تصحیح قیاسی چند واژه در عتبۀ الکتبه. , 1401; 25(51): 133-155. doi: 10.22103/jll.2022.19275.2982

پیشنهاد تصحیح قیاسی چند واژه در عتبۀ الکتبه

نثرپژوهی ادب فارسی
دوره 25، شماره 51، تیر 1401، صفحه 133-155    اصل مقاله (1.01 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jll.2022.19275.2982
نویسنده
محمد رضا معصومی*
گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد یاسوج، دانشگاه آزاد اسلامی، یاسوج، ایران.
چکیده
«روش قیاسی» از دشوارترین شیوه های تصحیح متون است که بیشتر برای آثاری که یک نسخۀ خطی از آن ها یافت شده است به کار می رود. یکی از آثار منشیانۀ ادبیات فارسی که تاکنون دو بار به این شیوه تصحیح شده، کتاب «عتبۀالکتبه» اثر منتجب الدین بدیع جوینی است. بررسی عتبۀالکتبه نشان می دهد که برخی واژه ها با ضبط های نادرست در متن این کتاب وجود دارد که از چشم مصححان محترم پنهان مانده است. در این مقاله، پانزده مورد از این ضبط های نادرست استخراج و صورت صحیح آن ها پیشنهاد شده است. روش کار در این پژوهش بر تصحیح این واژه ها و پیشنهاد ضبط اصیل و مناسب آن ها به شیوۀ قیاسی و با استناد به قرائن و شواهد موضوعی و زبانی از متن کتاب عتبۀ الکتبه و متون دیگر استوار است. نتیجۀ این پژوهش نشان می دهد که اغلب این ضبط های نادرست از نوع تحریف و تصحیف است که در اثر تصرف کاتبان و بدخوانی مصححان به کتاب عتبۀ الکتبه راه یافته است.
کلیدواژه‌ها
عتبۀالکتبه؛ تصحیح قیاسی؛ ضبط نادرست
مراجع
  1. انوری، حسن. (1372). اصطلاحات دیوانی دورۀ غزنوی و سلجوقی. چاپ دوم. تهران: انتشارات سخن.
  2. ایرانی، نفیسه.(1395). کهن‌ترین فرهنگ‌نامۀ فارسی دانش استیفا. به کوشش نفیسه ایرانی و علی صفری آق‌قلعه. تهران: مرکز پژوهشی میراث مکتوب.
  3. بهاءالدین بغدادی، محمد بن مؤید.(1385). التوسّل الی الترسّل. تصحیح احمد بهمنیار. تهران: اساطیر.
  4. جر، خلیل.(1376). فرهنگ لاروس. ترجمۀ سید حمید طبیبیان. چاپ هفتم. تهران: امیرکبیر.
  5. حائری یزدی، محمد حسن.(1380). وقف در فقه اسلامی و نقش آن در شکوفایی اقتصاد اسلامی. ویراستۀ جعفر شریعتمداری. مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.
  6. دهخدا، علی­اکبر.(1377). لغت­نامه. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
  7. رشید وطواط، محمد بن محمد.(1383). نامه‌های رشید‌الدین وطواط. با مقدمۀ قاسم تویسرکانی. چاپ دوم. تهران: دانشگاه تهران.
  8. رشیدالدین فضل‌الله.(1364ق). مکاتبات رشیدی. به سعی و اهتمام و تصحیح محمد شفیع. لاهور: ایجوکیشنل پریس.
  9. سهل­آبادی، مهین. (1349). «ترجمۀ متون نظم و نثر عربی به فارسی و اعراب­گذاری و تصحیح اغلاط کتاب عتبۀ­الکتبه». محمدجواد شریعت. پایان­نامۀ کارشناسی زبان و ادبیات فارسی. دانشگاه اصفهان.
  10. شمس منشی، محمدبن هندوشاه.(1395). دستورالکاتب فی تعیین المراتب. تصحیح و تحقیق علی‌اکبر احمدی دارانی. تهران؛ اصفهان: مرکز پژوهشی میراث مکتوب و دانشگاه اصفهان.
  11. ظهیری سمرقندی، محمد بن علی. (1397). غرۀالالفاظ و نزهۀالالحاظ. با مقدمه و تصحیح محسن ذاکرالحسینی. چاپ اول. تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی.
  12. عمادی حائری، سیدمحمد. (1387). «تصحیح متون با تأکید بر تصحیح متون فارسی». گزارش میراث. دورۀ دوم، شمارۀ 25 و 26، صص 4- 10.
  13. مایل هروی، نجیب. (1369). نقد و تصحیح متون. مشهد: بنیاد پژوهش‌های آستان قدس رضوی.
  14. مجدی، موفّق بن محمد. (بی­تا). مصباح الرسائل و مفتاح الفضائل. استانبول: کتابخانۀ فاتح. نمرۀ مسلسل 3020.
  15. المختارات من الرسائل.(1378). به کوشش غلامرضا طاهر و ایرج افشار. تهران: بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار.
  16. معصومی، محمدرضا. (1400الف). «تأملی در شرح عتبۀ­الکتبه به اهتمام مریم صادقی». تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی(دهخدا). دورۀ 13، شمارۀ 3، صص 351-380. ­­معصومی، محمدرضا. (1400ب). «تصحیح قیاسی یا تغییر ذوقی؟ نقدی بر تصحیح مجدد عتبۀ­الکتبه». متن­شناسی ادب فارسی. دورۀ 13، شمارۀ 3، صص 67-89.
  17. منتجب‌الدین بدیع، علی بن احمد. (1396). عتبۀالکتبه؛ گزیده‌ای از مراسلات دیوان سلطان سلجوقی. به اهتمام مریم صادقی. چاپ اول. تهران: نگاه معاصر.
  18. منتجب‌الدین بدیع، علی بن احمد.(1384). عتبۀالکتبه؛ مجموعه مراسلات دیوان سلطان سنجر. تصحیح و اهتمام محمد قزوینی و عباس اقبال آشتیانی. تهران: اساطیر.
  19. منشی کرمانی، ناصرالدین.(1394). سمط العلی للحضرۀ العلیا (تاریخ قراختائیان کرمان). تصحیح مریم میرشمسی. تهران: بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار.
  20. میهنی، محمد بن عبدالخالق.(1389). آیین دبیری. تصحیح و توضیح اکبر نحوی. چاپ اول. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
  21. نورالدین منشی.(1381). وس‍ائ‍ل‌‌ال‍رس‍ائ‍ل‌ و دلائ‍ل‌‌ال‍ف‍ض‍ائ‍ل. تصحیح و توضیح رضا سمیع‌زاده. ت‍ه‍ران‌: ان‍ج‍م‍ن‌ آث‍ار و م‍ف‍اخ‍ر ف‍ره‍ن‍گ‍ی.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 238
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 198


سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب